CPI đang “căng như dây đàn”

Theo Tổng cục thống kê, CPI tháng 10/2021 giảm 0,2% so với tháng trước, nhưng tăng 1,67% so với tháng 12/2020 và tăng 1,77% so với tháng 10/2020. Tính bình quân 10 tháng năm 2021, lạm phát cơ bản chỉ tăng 0,84% so với cùng kỳ năm 2020, mức thấp nhất trong 1 thập kỷ qua.

Nếu duy trì được chỉ số CPI như trên trong 2 tháng còn lại của năm 2021, mục tiêu giữ chỉ số CPI dưới 4% do Quốc hội đề ra hồi đầu năm 2021 sẽ hoàn thành. Thế nhưng, bước sang tháng 11, CPI trong nước đang phải chịu rất nhiều áp lực, khi giá xăng, giá dầu, giá gas liên tục tăng rất mạnh.

Riêng xăng thành phẩm được bán trong nước, tính tới nay đã có 5 kỳ điều chỉnh giá tăng lên tiếp, hiện tiệm cận mức giá 25.000 đồng/lít. Đây là mức giá cao nhất được ghi nhận kể từ năm 2014.

Tương tự, trong tháng 11/2021, các sản phẩm gas trên thị trường cũng đã tăng giá trong tháng thứ 3 liên tiếp. Một số sản phẩm gas, bình 12kg hiện đã xấp xỉ 500.000 đồng/bình, tăng gần 30% so với tháng 11/2020.

Được biết, xăng, dầu và gas là một trong những nguồn liệu thiết yếu của nhiều ngành kinh tế, cũng như phục vụ đời sống người dân. Do đó, đà tăng liên tục của 3 sản phẩm này đã khiến nhiều mặt hàng khác tăng giá, từ các sản phẩm lương thực, thực phẩm, rau xanh, cho tới phí vận chuyển, cước vận tải hàng hóa,....

PGS.TS Ngô Trí Long, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả, Bộ Tài chính cho rằng, việc giá xăng tăng cao đồng nghĩa với chi phí sản xuất tăng và kéo theo giá cả các mặt hàng khác tăng theo, ảnh hưởng đến chi tiêu của người dân. Với ngành vận tải, chi phí xăng, dầu chiếm 40% giá cước vận tải, nên giá xăng dầu tăng chắc chắn cước vận tải tăng theo.

Mặc dù vậy, theo đánh giá của nhiều chuyên gia, từ nay cho tới hết năm 2021, giá xăng, dầu và gas khả năng rất cao là tiếp tục tăng, thậm chí có thể thiết lập mức giá kỷ lục mới.

Sau khi đối mặt với biến chủng Delta, nhiều quốc gia đã bắt đầu cuộc chạy đua nước rút về hồi phục kinh tế. Do đó, nhu cầu sử dụng nhiên liệu trong sản xuất, nhất là các ngành công nghiệp và vận tải sẽ tăng rất nhanh. 

Bên cạnh đó, giai đoạn cuối năm, nhu cầu sử dụng nhiên liệu của người dân toàn cầu cũng sẽ tăng cao. Tất cả các yếu tố này sẽ khiến xăng, dầu và gas tăng vào các đợt cuối năm.

Mục tiêu CPI dưới 4% chắc chắn đạt được

Nhận định về điều này, ông Đỗ Thắng Hải, Thứ trưởng Bộ Công thương khẳng định: Chắc chắn việc tăng giá các mặt hàng, nhất là các mặt hàng nguyên liệu như xăng, dầu và giá vận chuyển sẽ làm góp phần khiến giá thành, chi phí sản xuất cao lên và giá hàng tiêu dùng trong nước tăng cao, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người dân và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam.

Tuy nhiên, mục tiêu giữ CPI dưới 4% trong năm 2021 chắc chắn sẽ đạt được, thậm thậm chí, CPI cả năm sẽ dưới 2%.

Do đó, để hạn chế tối đa sức ép tăng CPI, Bộ Công thương tiếp tục quan tâm chỉ đạo quyết liệt 2 nhóm mặt hàng là xăng dầu và điện. Liên Bộ Công thương - Tài chính tiếp tục sử dụng linh hoạt, hiệu quả Quỹ Bình ổn giá để hạn chế mức tăng của giá xăng dầu trong nước so với mức tăng cao của giá xăng dầu thế giới.

Từ nay đến cuối năm, Bộ Công thương sẽ thực hiện 3 giải pháp quan trọng nhằm bảo đảm nguồn cung hàng hóa cho nhu cầu trong nước, qua đó giải tỏa áp lực tăng CPI.

Thứ nhất, ngành Công Thương tiếp tục theo dõi chặt chẽ diễn biến giá cả toàn cầu và trong nước, kể cả tình hình lạm phát của các nước trên thế giới, để có sự tham khảo, kịp thời cảnh báo các nguy cơ ảnh hưởng đến giá cả và lạm phát của Việt Nam. Đặc biệt là đánh giá, nhận định các mặt hàng nguyên vật liệu nào có khả năng thiếu hụt về tạm thời hay dài hạn tại thị trường trong nước để từ đó đưa ra những chính sách đối ứng phù hợp.

Thứ hai, chủ động chuẩn bị sẵn sàng các điều kiện thúc đẩy sản xuất kinh doanh, bảo đảm nguồn cung và lưu thông hàng hóa, giảm áp lực lạm phát; nhất là thông tin kịp thời, chính xác về các chính sách, giải pháp chỉ đạo của Chính phủ, các bộ, ngành và các địa phương nhằm loại bỏ các thông tin sai lệch về giá cả thị trường, không để xảy ra hiện tượng lạm phát do tâm lý từ thông tin sai lệch.

Thứ ba, trên cơ sở dự báo giá cả thế giới tiếp tục tăng trong thời gian tới, Bộ Công Thương đề xuất thực hiện các biện pháp đàm phán nhằm bảo đảm nguồn nguyên liệu thô thông qua tăng cường hợp tác từ cấp cao với các nước có nguồn tài nguyên dồi dào. 

Trong đó hỗ trợ các doanh nghiệp ký các hợp đồng nhập khẩu nguyên liệu dài hạn để bảo đảm nguyên liệu đầu vào, ổn định giá thành sản xuất, qua đó kiểm soát lạm phát, hạn chế ảnh hưởng của việc tăng giá nguyên liệu thế giới đến đời sống người dân và hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.