“Đợt bùng phát dịch này tồi tệ hơn nhiều so với năm ngoái, khiến hàng triệu doanh nghiệp và hộ kinh doanh lao đao”’, ông Sangchai Theerakulwanich – Chủ tịch Liên đoàn Doanh nghiệp vừa và nhỏ Thái Lan (SME) - chia sẻ với Bloomberg.

Hồi tháng trước, ông Theerakulwanich đã trình chính phủ Thái Lan đề xuất tăng cường hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ. “Nếu tình hình còn kéo dài đến cuối năm nay, nền kinh tế của cả Thái Lan sẽ rơi vào khủng hoảng, và có đến 80% các doanh nghiệp nhỏ sẽ phá sản”, ông nhấn mạnh.

Các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Thái Lan, hầu hết là thuộc ngành du lịch, đã bị ảnh hưởng đặc biệt nặng nề kể từ khi chính phủ ra lệnh đóng cửa biên giới hồi năm ngoái để chống dịch Covid-19. Nền kinh tế Thái Lan đã suy thoái sâu nhất trong vòng hơn hai thập kỷ qua.

Tình hình càng trở nên tồi tệ hơn khi thời gian qua, số ca mắc mới và ca tử vong hàng ngày tăng cao kỷ lục, khiến chính phủ nước này phải áp dụng nhiều biện pháp hạn chế mới kể từ cuối tháng 6.

Những khoản cho vay giá trị hàng tỷ USD

Ngân hàng Trung ương Thái Lan đã nhiều lần kêu gọi tăng cường thanh khoản cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ vay vốn, nhằm thúc đẩy quá trình phục hồi nền kinh tế. Tuy nhiên, cho đến nay, các khoản cho vay trị giá hàng tỷ USD vẫn chưa cho thấy sự hiệu quả để giải cứu các doanh nghiệp vừa và nhỏ Thái Lan.

Theo số liệu của chính phủ Thái Lan, tính đến cuối năm ngoái, Thái Lan có 3,1 triệu doanh nghiệp vừa và nhỏ, sử dụng hơn 12,7 triệu lao động. Phòng Thương mại Thái Lan ước tính rằng số lượng doanh nghiệp vừa và nhỏ thực tế có thể lên tới 5 triệu, do nhiều hộ kinh doanh không đăng ký với cơ quan quản lý.

Theo Văn phòng Xúc tiến Doanh nghiệp vừa và nhỏ, các doanh nghiệp vừa và nhỏ đóng góp khoảng 35% GDP Thái Lan trong quý I năm nay.

Tháng trước, Ngân hàng Trung ương Thái Lan đã cắt giảm dự báo tăng trưởng kinh tế trong năm nay từ 3% xuống còn 1,8%, trong bối cảnh tiêu dùng nội địa yếu và triển vọng du lịch u ám. Trước đại dịch, ngành du lịch đóng góp khoảng 20% GDP Thái Lan - khoảng gấp đôi mức trung bình toàn cầu. Tuy vậy, Ngân hàng Thái Lan ước tính hiện dự kiến chỉ có 700.000 du khách đến Thái Lan trong năm nay, giảm so với gần 40 triệu trong năm 2019.

Cô Patcharabhorn Salacheep, 34 tuổi, chủ một chuỗi tiệm vẽ tranh trên cơ thể, chủ yếu phục vụ khách nước ngoài, đã đóng cửa các tiệm ở Pattaya và Phuket vào năm ngoái khi chính phủ đóng cửa biên giới khiến ngành du lịch đóng băng. Sau khi cắt giảm 70% nhân viên, cô vẫn có ba tiệm ở chợ Chatuchak, Bangkok nhưng doanh thu chỉ bằng khoảng 10% so với trước đây.

“Nếu ngân hàng không chấp thuận cho tôi vay tiền, có lẽ tôi sẽ phải ngừng kinh doanh trong năm nay”, cô Salacheep buồn bã chia sẻ. “Chính phủ không hỗ trợ cho chúng tôi bất chấp những khó khăn hiện chúng tôi đang đối mặt. Những gì họ đưa ra chỉ là cơ cấu lại nợ và các khoản cho vay. Họ đang thúc đẩy chúng tôi tạo ra các khoản nợ trong khi chúng tôi hầu như không kiếm được thu nhập”.

“Kho tài sản thế chấp”

Các biện pháp giảm nợ mới nhất cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ bao gồm gói cho vay lãi suất thấp trị giá 250 tỷ baht (7,8 tỷ USD) để tái cơ cấu doanh nghiệp. Bên cạnh đó, một “kho tài sản thế chấp” trị giá 100 tỷ baht, nơi các doanh nghiệp đang gặp khó khăn có thể tạm thời gửi tài sản khó khăn của họ và nhận vốn vay.

Kể từ khi các biện pháp có hiệu lực vào cuối tháng 4, khoảng 24% các khoản vay lãi suất thấp đã được sử dụng. Tuy nhiên, chưa đến 1% số vốn từ được dành cho kế hoạch kho tài sản. Thống đốc Ngân hàng Trung ương Thái Lan Setaphut cho biết nhu cầu về kho tài sản dự kiến sẽ tăng trong thời gian tới.

Theo Liên đoàn Doanh nghiệp vừa và nhỏ, các khoản vay ngân hàng cho các doanh nghiệp nhỏ hơn tổng cộng 3,5 nghìn tỷ baht, bao gồm 240 tỷ baht nợ xấu. Khoảng 440 tỷ baht khác có nguy cơ trở thành nợ xấu vào cuối năm nếu nền kinh tế không được cải thiện.

Ông Naris Sathapholdeja, nhà kinh tế tại Ngân hàng TMBThanachart (Bangkok), cho biết: “Cho vay không phải là thần dược có thể để chữa khỏi bách bệnh. Các doanh nghiệp nhận được khoản vay ưu đãi là những công ty có triển vọng kinh doanh và thu nhập khả quan”.

“Tuy nhiên, nếu bạn vẫn đang trong quá trình tái cơ cấu nợ với các ngân hàng hoặc không thể tạo ra thu nhập tích cực, bạn sẽ không được vay vốn. Các ngân hàng cần phải cẩn thận trong tình hình hiện nay: Không ai muốn gánh những khoản nợ xấu khổng lồ khi nền kinh tế phục hồi”, ông Naris nhấn mạnh.

Thống đốc Sethaput cho rằng không phải mọi doanh nghiệp vừa và nhỏ đều sẽ được chấp thuận cho các biện pháp cứu trợ. Các ngân hàng chỉ nên hỗ trợ những doanh nghiệp và hộ kinh doanh có thể tồn tại cho đến khi nền kinh tế bắt đầu phục hồi.

“Không phải tất cả các doanh nghiệp được vay đều sẽ tồn tại. Nếu chúng tôi cho tất cả vay vốn, những doanh nghiệp có thể tồn tại sẽ rơi vào cảnh phá sản. Mọi thứ đều có chi phí cơ hội ”, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Thái Lan nhấn mạnh.