Nợ trái phiếu hơn 2.100 tỷ cùng mối quan hệ vòng vèo với một doanh nghiệp BĐS nổi tiếng

Theo báo cáo tài chính quý 4/2022, CTCP In Sách Giáo khoa Hoà Phát (mã HTP) ghi nhận doanh thu năm 2022 đạt 75,18 tỷ đồng, tăng gấp hơn 3 lần cùng kỳ tuy nhiên lợi nhuận sau thuế chỉ đạt vỏn vẹn 5,3 tỷ đồng, giảm đến 90,5% so với cùng kỳ năm trước. Với kết quả đạt được, công ty mới thực hiện được 75% kế hoạch doanh thu và 1/3 mục tiêu lợi nhuận đề ra.

Tính tới 31/12/2022, tổng tài sản của HTP tăng 12,9% so với đầu năm, lên 6.143 tỷ đồng. Trong đó, tài sản chủ yếu tài sản dở dang dài hạn ghi nhận 4.194,2 tỷ đồng, chiếm 68,3% tổng tài sản; các khoản phải thu ngắn hạn ghi nhận 872,9 tỷ đồng, chiếm 14,2% tổng tài sản; tiền và đầu tư tài chính ngắn hạn ghi nhận 611,1 tỷ đồng, chiếm 9,9% tổng tài sản và các khoản mục khác.

Thời điểm cuối năm 2022, tiền và đầu tư tài chính ngắn hạn tăng 58,6% so với đầu năm, lên hơn 611 tỷ đồng. Các khoản phải thu ngắn hạn tăng 28,3% so với đầu năm, đạt 872,9 tỷ đồng. Tài sản dở dang dài hạn cũng tăng 13,9% so với đầu năm, lên mức 4.194,2 tỷ đồng, chiếm gần 70% tổng tài sản.

Theo thuyết minh, phải thu ngắn hạn tăng chủ yếu đến từ khoản mục trả trước cho người bán ngắn hạn tăng từ 230 tỷ đồng lên 618,8 tỷ đồng. Đây là khoản mục liên quan tới ông Hồ Quang Tâm (nhân viên chủ chốt Công ty). Được biết, khoản tiền này là để tạm ứng cho ông Tâm và nhóm Công ty mua thêm cổ phần nhằm nâng sở hữu lên 100% vốn tại công ty bất động sản H.V.D (hiện tại nắm 62,75%) – công ty bất động sản có tiếng ở thị trường miền Nam trong lĩnh vực phát triển dự án, tư vấn, M&A, đặc biệt là các dự án bất động sản nghỉ dưỡng.

Tính tới cuối năm 2022, tổng nợ vay ngắn hạn và dài hạn của HTP đã tăng 6% so với đầu năm, lên 2.163 tỷ đồng và chiếm hơn 35% tổng nguồn vốn. Đáng chú ý, công ty ghi nhận có phát hành trái phiếu của bất động sản H.V.D với mệnh giá 600 tỷ đồng và trái phiếu của CTCP Thương mại và Dịch vụ Danh Việt với mệnh giá 1.500 tỷ đồng. Lãi suất kỳ đầu của các lô trái phiếu này đều là 12%/năm.

Đối với trái phiếu của Danh Việt, tài sản bảo đảm gồm toàn bộ tài sản, quyền tài sản và các quyền, lợi ích hiện hữu và phát sinh trong tương lai từ việc đầu tư, phát triển, khai thác, tiêu thụ sản phẩm dự án Khu du lịch sinh thái biển cao cấp Lạc Việt; tối thiểu 105,3 triệu cổ phiếu của công ty này; và các tài sản khác thuộc sở hữu bên thứ ba.

Đối với trái phiếu của bất động sản H.V.D, tài sản đảm bảo chủ yếu 100% cổ phần CTCP Cổ Kim Mỹ Nghệ; quyền sử dụng đất của 42 thửa đất thuộc dự án sản xuất kinh doanh hàng thủ công mỹ nghệ xuất khẩu và khu du lịch nghỉ dưỡng tại Bình Thuận, định giá 801 tỷ đồng; quyền sử dụng đất của những thửa còn lại thuộc dự án Sản xuất kinh doanh hàng thủ công mỹ nghệ xuất khẩu và khu du lịch nghỉ dưỡng tại xã Tân Thắng, huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận (Hodota) sẽ được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Theo kế hoạch, tổng giá trị mà BĐS H.V.D sẽ chi cho thương vụ thâu tóm chủ dự án Hodota là 1.472 tỷ đồng, trong đó vốn vay 600 tỉ đồng, vốn góp chủ sở hữu hơn 872 tỷ đồng. Tại Đại hội cổ đông bất thường năm 2021, HTP dự kiến sẽ chào bán và phát hành hơn 150 triệu cổ phiếu và nguồn vốn thu về sẽ dùng để tăng vốn điều lệ cho BĐS H.V.D, qua đó thực hiện đầu tư mua 99% cổ phần Công ty Mỹ nghệ.

Tuy nhiên, theo báo cáo thường niên năm 2022 của HTP, trong quá trình làm việc với đối tác, do một số điều khoản chưa thống nhất được nên Hội đồng Quản trị chưa thực hiện phương án. Như vậy, sau gần 2 năm huy động 600 tỷ đồng trái phiếu để thâu tóm chủ đầu tư dự án Hodota, kế hoạch này đến nay vẫn chưa thể hoàn thành.

Niêm yết cửa sau, 'quả bom' nợ lên sàn chứng khoán

HTP tiền thân là Xí nghiệp In Sách Giáo khoa Hòa Phát thuộc Nhà xuất bản Giáo dục - Bộ Giáo dục và Đào tạo được thành lập từ tháng 4/1996. Công ty được cổ phần hóa vào năm 2004, và được chấp thuận niêm yết trên sàn HNX vào tháng 11/2006 với mã là HTP.

Trong một thời gian dài, với quy mô vốn hóa nhỏ chỉ vỏn vẹn vài chục tỷ đồng, cổ phiếu HTP không được nhà đầu tư chú ý và thường trong tình trạng không có thanh khoản. Tuy nhiên, từ đầu năm 2021, giao dịch của HTP bất ngờ trở nên sôi động kèm với đó là đà tăng đột biến từ khoảng 10.000 đồng/cp lên hơn 50.000 đồng/cp, gấp 5 lần sau khoảng 1 năm.

Cổ phiếu HTP bắt đầu giao dịch sôi động từ sau khi công ty này hoàn tất phát hành 90 triệu cổ phiếu nâng vốn điều lệ lên 918 tỷ đồng vào đầu năm 2021. Trong đó, các cổ đông mua vào 90 triệu cổ phiếu này bao gồm: Nguyễn Thị Kim Hiếu (25 triệu), Võ Mỹ Tiên (25 triệu), Mai Lê Hồng Sương (22,4 triệu), Nguyễn Thu Thảo (4,4 triệu), Trương Hiền Vũ (4,4 triệu), Hồng Bảo Ngân (4,4 triệu), Trịnh Ngọc Khánh (4,4 triệu). Các cá nhân này sau đó đã bán ra lượng lớn và giảm sở hữu.

Sau khi huy động được tiền, HTP đã chi 902 tỷ đồng để mua 62,75% vốn của BĐS H.V.D từ các cổ đông hiện hữu (tương ứng giá mua trung bình 11.900 đồng/cp) qua đó sở hữu gián tiếp một loạt pháp nhân trong đó có CTCP Thương mại và Dịch vụ Danh Việt, Công ty TNHH Hưng Vượng AMC, Công ty TNHH Hưng Vượng Hospitality.

Sau khi M&A thành công, BĐS H.V.D đã đưa các tài sản và cả nợ lên sàn chứng khoán dưới pháp nhân của công ty mẹ HTP, đánh dấu thương vụ niêm yết cửa sau chót lọt. Bỗng chốc khoản nợ trái phiếu 2.100 tỷ của nhóm công ty liên quan đến BĐS H.V.D được hô biến đến tay các cổ đông HTP trong khi tài sản nhận về chỉ là đống chi phí sản xuất kinh doanh và xây dựng cơ bản dở dang tại dự án Khu du lịch sinh thái biển cao cấp Lạc Việt.

Đến Đại hội cổ đông thường niên 2022, cổ đông HTP đã thông qua 2 phương án tăng vốn bao gồm phát hành hơn 91,8 triệu cổ phiếu chào bán cho cổ đông hiện hữu với tỷ lệ thực hiện quyền 1:1, mức giá chào bán là 10.000 đồng/cp và chào bán 30 triệu cổ phiếu riêng lẻ cho các nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp (3-7 nhà đầu tư) với mức giá chào bán 10.100 đồng/cp

Tổng số tiền thu được từ hai đợt chào bán trên khoảng 1.221 tỷ đồng. Trong đó, HTP sẽ dùng 621,8 tỷ để mua cổ phần BĐS H.V.D từ cổ đông hiện hữu và 100 tỷ đồng mua cổ phiếu sơ cấp do công ty này phát hành thêm để tăng tỷ lệ sở hữu lên 99%; 495 tỷ đồng mua phần vốn góp tại Bách Phú Thịnh, mục tiêu sở hữu 99%; và 4,2 tỷ đồng để bổ sung vốn hoạt động HTP. Dù vậy, đến nay các kế hoạch này vẫn chưa được thực hiện.