Theo tờ Financial Times và Reuters, vào cuối tuần qua, hơn một nửa trong số 135 nhà máy than của Ấn Độ sẽ hết nhiên liệu trong vòng chưa đầy ba ngày. Các nhà máy đốt than chiếm khoảng 70% tổng nguồn điện của Ấn Độ.

Mặc dù New Delhi nói rằng chính phủ có trong tay lượng than dự trữ ít nhất hai tuần, nhưng mức trung bình đã giảm xuống chỉ còn 13 ngày vào đầu tháng 8. Khi hoạt động kinh tế của đất nước tăng lên cùng với tỷ lệ nhiễm Covid-19 giảm, nhu cầu công nghiệp về điện tăng lên như nấm.

Tiêu thụ điện trong tháng 8 và tháng 9 đã vượt quá khối lượng so với các tháng cùng kỳ trong năm trước đại dịch 2019. Chính phủ, dự đoán rằng nhu cầu điện sẽ vẫn ở mức hiện tại, đã ra lệnh cho các công ty điện lực tăng cường dự trữ than.

Tuy nhiên, nguồn cung đã bị thắt chặt do giá than toàn cầu tăng. Ấn Độ là nhà nhập khẩu lớn thứ hai sau Trung Quốc, quốc gia này nhập khẩu nhiên liệu chủ yếu từ Indonesia và Úc.

Giá giao ngay đối với than nhiệt của Úc, một tiêu chuẩn châu Á, đã vượt 200 USD/tấn vào đầu tháng 10. Giá than này đã phá vỡ kỷ lục 185 USD được thiết lập vào tháng 7 năm 2008.

Không chỉ nhu cầu than ở châu Á tăng cao khi các nền kinh tế hồi sinh, các quốc gia phương Tây ngày càng thu mua than để thay thế cho khí đốt tự nhiên, vốn cũng đang tăng giá.

Mức giá kỷ lục khiến nhập khẩu than của Ấn Độ trong tháng 8 và tháng 9 giảm hơn 30% so với mức trung bình trong tháng 7 và các tháng trước đó. Các công ty điện của Ấn Độ đã cố gắng đảm bảo hoạt động bằng cách mua than rẻ hơn được sản xuất trong nước, nhưng những kế hoạch đó đã bị phá bỏ khi trận mưa xối xả vào tháng trước khiến sản lượng tại các mỏ bị cắt giảm.

Than Ấn Độ, một doanh nghiệp được nhà nước hậu thuẫn, sản xuất hơn 80% lượng than của cả nước, nhưng nguồn cung từ công ty không bù đắp được khoản lỗ nhập khẩu.

Tại quốc gia láng giềng Trung Quốc, thiếu than đã gây ra tình trạng thiếu điện nghiêm trọng ảnh hưởng đến ít nhất 20 tỉnh. Mất điện đã xảy ra ở Liêu Ninh và các tỉnh đông bắc khác. Các nhà cung cấp cho Apple ở phía đông tỉnh Giang Tô đã đình chỉ hoạt động của nhà máy.

Trung Quốc đang chuyển sang bảo đảm nhiên liệu hóa thạch, tìm cách ngăn chặn tình trạng thiếu điện trong mùa đông. Giá than châu Á dự kiến sẽ tăng cao hơn do áp lực đó, và nguồn cung than ở Ấn Độ có thể sẽ không phục hồi trong một thời gian.

Cơ quan xếp hạng tín nhiệm Ấn Độ Crisil, thuộc nhóm S&P Global, viết trong một báo cáo gần đây rằng: “Nhập khẩu vẫn là lựa chọn duy nhất để đáp ứng nhu cầu trong thời gian tới, theo quan điểm của chúng tôi, lượng than tồn kho tại các nhà máy nhiệt điện sẽ chỉ được cải thiện dần dần vào tháng 3 năm tới.”

Hiện nay vẫn chưa có sự cố mất điện lớn nào được xác nhận tại Ấn Độ. Nhưng nếu các lĩnh vực công nghiệp đối mặt với tình trạng thiếu điện, thì việc mở cửa kinh tế của Ấn Độ sẽ bị trì hoãn.

Một nguồn tin tại một nhà sản xuất thép cho biết các hoạt động dự kiến sẽ không bị ảnh hưởng ngay lập tức, nhưng tình hình đang được theo dõi rất sát xao.

Than Ấn Độ sẽ tăng cường nguồn cung cho các nhà máy điện, nhưng lượng than được gieo cho các công ty sử dụng máy phát điện trong nhà sẽ bị cắt giảm, chẳng hạn như các nhà sản xuất kim loại và xi măng. Một số doanh nghiệp hiện nay đang xem xét kế hoạch giảm quy mô sản xuất để ứng phó với tình trạng trên.

Theo một tờ báo địa phương, một tập đoàn công nghiệp nhôm đã gửi cho Công ty Than Ấn Độ một lá thư thúc giục công ty duy trì nguồn cung cấp.

Ram Giri, nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Toàn cầu Mitsui & Co., cho biết: “Mặc dù giá than nhập khẩu tăng cao đang gây áp lực lên chi phí sản xuất thép và các sản phẩm khác, nhưng nhu cầu điện gia dụng từ máy điều hòa không khí sẽ giảm dần vào mùa đông. Cuộc khủng hoảng điện năng của Ấn Độ sẽ không suy giảm đến mức như Trung Quốc, vì vậy nguy cơ mất điện có thể sẽ được hạn chế.”

Huy Hoàng (Theo Asia Nikkei)