Tại huyện Nậm Nhùn, dân tộc Mảng có dân số khoảng 4.300 người sinh sống tập trung ở các xã: Hua Bum, Nậm Ban, Trung Chải và Nậm Pì. Trước kia, cuộc sống của bà con chủ yếu dựa vào trồng trọt với phương thức canh tác lạc hậu, dựa vào thiên nhiên là chính. Nhiều hủ tục như: tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, du canh du cư; các tệ nạn nghiện hút, uống rượu vẫn tồn tại dai dẳng khiến cuộc sống của đồng bào gặp nhiều khó khăn, cái đói, cái nghèo như căn bệnh nan y ở các bản dân tộc Mảng. Đến những bản có dân tộc Mảng sinh sống, rất khó để tìm được một hộ mà đó không phải hộ nghèo. Trước những khó khăn đó, những năm qua, Đảng, Nhà nước đã có nhiều chính sách hỗ trợ góp phần làm thay đổi cuộc sống của dân tộc Mảng.

Quyết định số 1719/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030 hỗ trợ 1.410 trệu để sửa nhà văn hóa bản, duy tu bảo dưỡng đường giao thông, rãnh thoát nước đường nội bản, tăng cường các hoạt động tư vấn, can thiệp hội nghị lồng ghép các công trình, hỗ trợ phát triển chăn nuôi gia súc, thực hiện bình đẳng giới và giải quyết các vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em.  

Hay Nghị định 116/2016/NĐ-CP quy định chính sách hỗ trợ học sinh và trường phổ thông ở xã, thôn đặc biệt khó khăn… hỗ trợ nuôi ăn bán trú con em người dân tộc Mảng đến trường học tập.

Có mặt tại xã Hua Bum có 4 bản với trên 500 nhân khẩu dân tộc Mảng sinh sống. Nhờ các chính sách hỗ trợ làm đường giao thông nông thôn, hỗ trợ sản xuất mà đời sống của người dân các bản dân tộc Mảng được cải thiện rõ rệt. Tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống còn từ 55-60%, tình trạng du canh du cư không còn xảy ra.

Ở các xã, ngày càng xuất hiện nhiều hộ dân tộc Mảng điển hình trong phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, tiêu biểu như gia đình bà Chìn Mé Lòng, ông Lý A Quân ở bản Nậm Ô (xã Nậm Ban); ông Lò Văn Luyện ở bản Pá Bon (xã Nậm Pì); ông Lò Văn Nghiên bản Nậm Nghẹ (xã Hua Bum); ông Tào A Toi ở bản Nậm Nó 2 (xã Trung Chải)…

Nhờ các chính sách hỗ trợ của Nhà nước quan tâm hỗ trợ mà đời sống bà con nhân dân xã Nậm Ban từng bước được đổi thay từng ngày, các công trình ha tầng cơ sở như:  điện, đường, trường, trạm được đầu tư đồng bộ, nhân dân được tham gia các lớp tập huấn học nghề về kỳ thuật chăn nuôi trồng trọt từ đó  nhân dân được tiếp cận với thông tin, khoa học văn hóa hiện đại,  được chăm sóc sức khỏe, con em được đến trường học tập được nuôi ăn bán trú, nhà cửa ngày cang khang trang, trong các bản người Mảng đã biết chăn nuôi có chuồng trại, hình thành các mô hình chăn nuôi theo nhóm hộ. Bà con biết dùng máy móc, phương tiện canh tác hiện đại vào quá trình sản xuất, nâng cao thu nhập, tỷ lệ  hộ nghèo trong đồng bào Mảng đã giảm dần qua các năm. 

Cùng với sự hỗ trợ từ các chính sách của Nhà nước và sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy, chính quyền địa phương, đời sống vật chất, tinh thần cũng như trình độ dân trí, nhận thức của đồng bào dân tộc Mảng ở Nậm Ban không ngừng được nâng lên. Các giá trị văn hóa truyền thống được bảo tồn và các hủ tục lạc hậu cũng đã được loại bỏ dần đổi phù hợp với sự phát triển của xã hội.

Ông Lý A Quân trưởng bản Nậm Ô xã Nậm Ban cho biết: “Nhờ được sự quan tâm đầu tư của Nhà nước, cuộc sống bà con người Mảng bây giờ cũng tốt hơn trước rất nhiều, con em được đi học, đường đi vào bản thuận lợi hơn, nhận thức của bà con cũng được nâng lên. Tình trạng uống rượu hạn chế xảy ra, người dân biết làm ăn phát triển kinh tế gia đình. Trong bản có nhiều người có kinh tế khá giả nhờ chăn nuôi gia súc gia cầm và chịu khó trồng trọt.”

Ông Nguyễn Văn Đài - Phó Chủ tịch UBND xã Nậm Ban cho biết: “Trong những năm qua, các chính sách hỗ trợ của Nhà nước khi đầu tư tại các bản người Mảng đã phát huy hiệu quả đời sống của người dân các bản dân tộc Mảng được cải thiện rõ rệt, tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống còn 48,9%, tình trạng du canh du cư không còn xảy ra.”

Có thể nói, đến thời điểm hiện tại, đời sống kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc Mảng trên địa bàn huyện Nậm Nhùn có những đổi thay tích cực. Tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo xuống còn mức bình quân 60-70%, tỷ lệ giảm nghèo trung bình hàng năm từ 4-5%. Nhiều hủ tục dần được xóa bỏ, bà con biết dùng máy móc, phương tiện canh tác hiện đại vào quá trình sản xuất, nâng cao thu nhập cho chính mình. Có điều kiện kinh tế, nhiều hộ dân tộc Mảng tự mua sắm được xe máy, tủ lạnh, tivi để phục vụ cuộc sống. Đó chính là những đổi thay tích cực mà chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước mang đến cho đồng bào dân tộc Mảng trong nhiều năm qua.

Theo ông Vũ Tiến Hóa - Phó Chủ tịch UBND huyện Nậm Nhùn cho biết: Những dự án hỗ trợ dân tộc Mảng đã tạo chuyển biến rõ nét, bước đột phá trong nâng cao đời sống đồng bào. Hạ tầng được đầu tư tương đối đồng bộ từ đường giao thông, trường, trạm, nước sản xuất, nước sinh hoạt. Kinh tế của bà con cũng được quan tâm hỗ trợ từ cấp cây, con giống cho đến các chính sách về khai hoang, thủy lợi, áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất. Các hủ tục, tệ nạn xã hội trong cộng đồng dân tộc Mảng từng bước bị xóa bỏ.

Q.T