Ngày xưa, những năm mưa thuận gió hòa, vào ngày tết Trung thu (Rằm tháng Tám), cha tôi bắc ghế cẩn thận tháo chùm bông vạn thọ khô ran treo ở mái hiên nhà. Đó là những bông hoa rất to, rất đẹp mà cha chọn để dành từ mồng bảy, mồng tám tết của năm trước đem ương (gieo).

Trong mảnh vườn đất xốp rơm rạ mục lẫn lộn với phân gia súc đã hoai mà ngày ngày cha vun trồng các loại rau, có một mảnh đất nhỏ cha dành để ương cây bông vạn thọ. Mỗi lần sắp đến ngày tết không chỉ riêng mẹ, phần cha cũng lo lắng nhiều. Cứ nghe tiếng thở dài của cha là tôi hiểu, ước mơ của cha, mẹ nào là chị em tôi có tấm áo mới trong ba ngày tết để khỏi tủi thân với chúng bạn, nào là có cái để cúng ông bà, tổ tiên. Trong muôn vàn nỗi lo ấy có nỗi lo về đám bông vạn thọ trổ hoa sao cho đúng vào ngày tết.

Ngày hai buổi, cha tưới nước, bón phân. Dường như cây cũng hiểu được lòng người. Năm nào vườn bông vạn thọ nhà tôi cũng trổ hoa đúng vào ngày tết. Những cái bông to bằng cái chén ăn cơm đầy đặn, đỏ thắm, hoặc vàng óng. Vào ngày áp tết, bà con láng giềng thường đến ngắm nghía, miệng không ngớt trầm trồ khen đẹp. Vài người ậm ờ hỏi mua. Lần nào cha tôi cũng cười hiền: “Đó! Thích cây nào thì tôi tặng cho”. Cha cắt tàu chuối bọc giữ đất cho bộ rễ xong xuôi mới tặng cho khách. Nhìn những cây bông vạn thọ đẹp nhất lần lượt ra đi, chị em tôi buồn phát khóc, còn cha thì âu yếm xoa đầu chị em tôi, an ủi: “Đừng buồn các con! Tặng họ vài cây chia sẻ một phần cái đẹp, mang niềm vui tới mọi nhà”.

Khác với cha, bác bốn Thôn nhà đối diện chuyên trồng bông vạn thọ để bán trong dịp tết. Vườn bông nhà bác được tuyển chọn rất kỹ lưỡng. Đó là giống bông vạn thọ Đà Lạt cánh to, bông bụ bẫm và tuyệt đẹp. Đúng hai mươi lăm tết, bác Bốn huy động đàn cháu, trong đó có tôi cho bông vào thùng bán dần cho đến hai mươi bảy, hai mươi tám tết. Năm nào bác cũng nhờ người con trai cả lái xe lam bốn bánh chở bông vạn thọ ra bán ở tại thị xã Tuy Hòa, thu về món tiền dư ăn dư để và còn lì xì mạnh tay cho con cháu trong ba ngày tết. Riêng tôi, năm nào bác Bốn cũng tặng một cây bông vạn thọ. Bác ưu tiên cho tôi được chọn cây bông vạn thọ đẹp nhất và bao giờ cây bông mà tôi mang về nhà cũng đẹp hơn những cây bông mà cha tôi để dành đón tết.

Giữa muôn loài hoa đài cát, quý phái như: Layơn, hồng nhung, trà mi, thược dược... Vạn thọ luôn giữ được cái dáng vẻ đằm thắm, nồng nàn in đậm hồn quê trong ba ngày tết.

Tản văn Trần Quốc Cưỡng