(CLO) Đó là lời khuyên của TS Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương Mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tại Diễn đàn "Doanh nghiệp Việt Nam hướng tới AEC 2015". Theo ông Lộc, trải qua 20 năm tham gia ASEAN và thực hiện các hiệp định thương mại tự do của ASEAN như AFTA, TBT hay ATIGA, các doanh nghiệp Việt Nam đã đương đầu với nhiều thử thách không nhỏ, tuy nhiên các doanh nghiệp vẫn luôn duy trì được sự phát triển và cạnh tranh, chứng tỏ các doanh nghiệp Việt Nam có một sức sống tiềm tàng.

[caption id="attachment_69469" align="aligncenter" width="600"] Vào ngày 1/1/2016 AEC sẽ được tuyên bố hình thành, thời điểm này sẽ không tạo ra tác động gây sốc nào với các doanh nghiệp VN mà nó chỉ là một tiến trình chúng ta thực hiện các cam kết trong một lộ trình đã được đặt ra, Chủ tịch VCCI, Vũ Tiến Lộc nhận định.[/caption]

AEC như một khát vọng

Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC) có 4 mục tiêu bao gồm: Hình thành thị trường đơn nhất và cơ sở sản xuất chung đảm bảo tự do lưu chuyển hàng hoá, dịch vụ; tự do lưu chuyển đầu tư; tự do lưu chuyển vốn và tự do lưu chuyển lao động.

Đáng chú ý, đặc tính của AEC là đảm bảo phát triển cân bằng gồm: thông quan và thực hiện các kế hoạch phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ trong các nước ASEAN và thực hiện sáng kiến thu hẹp khoảng cách phát triển của các nước ASEAN.

Ông Nguyễn Hồng Cường – Vụ trưởng ASEAN, Bộ Ngoại giao cho rằng, cộng đồng kinh tế ASEAN 2015 là kết quả liên kết ASEAN đạt được đến nay trên cơ sơ mẫu số chung về lợi ích của các nước thành viên, có mức độ liên kết cao hơn Hiệp định, nhưng chưa chặt chẽ đến mức như cộng đồng kinh tế châu Âu (EU) và không phải là một tổ chức siêu quốc gia.

Thực chất vẫn là một cộng đồng “thống nhất trong đa dạng”, vì hiện vẫn còn sự khác biệt khá lớn giữa các nước thành viên, nhất là về chế độ chính trị và trình độ phát triển cũng như tính toán chiến lược phức tạp trong quan hệ với các nước lớn.

Đồng quan điểm đó, ông Vũ Tiến Lộc nhận định: Mặc dù được gọi là cộng đồng kinh tế nhưng AEC thực chất chưa có được sự gắn kết như EU. Bởi cho đến thời điểm hiện nay, AEC không có tổ chức cơ cấu chặt chẽ và những cam kết ràng buộc với một lộ trình thực hiện cụ thể.

"Có thể nói khái niệm cộng đồng kinh tế của AEC là tương đối lỏng và không tương thích với nhiều cộng đồng kinh tế khác trên thế giới đặc biệt là EU. Hàng loạt các thoả thuận, tuyên bố của AEC về mục tiêu hướng tới như là một khát vọng, chứ không phải là bắt buộc ", ông Lộc nhấn mạnh.

Không gây sốc cho doanh nghiệp Việt Nam

Nói đến AEC là nói đến một tiến trình tiến tới hình thành cộng động, còn thời điểm 1/1/2016 chỉ là thời điểm để tuyên bố sự hình thành. Theo chủ tich VCCI, Vũ Tiến Lộc với tính chất, mục tiêu và các hiệp định thoả thuận trong ASEAN thì thời điểm 1/1/2016 đối với doanh nghiệp Việt Nam sẽ không thay đổi gì nhiều so với hiện tại.

[caption id="attachment_69465" align="aligncenter" width="665"] Chủ tịch VCCI cho rằng: Một mặt sự chuẩn bị của các doanh nghiệp và các cơ quan nhà nước cần tích cực hơn rất nhiều, mặt khác chúng ta cần có niềm tin vì những năm qua các doanh nghiệp VN vẫn luôn trụ vững đương đầu cạnh tranh với các nước ASEAN. Ảnh (Internet)[/caption]

Cũng theo Chủ tịch VCCI, trong số các FTA thì sự cắt giảm thuế quan trong cộng đồng kinh tế ASEAN là cao nhất hiện nay, cao hơn cả so với TPP. Về tự do hàng hóa và dịch vụ thì sự cam kết cũng cao nhất. Cơ hội cho doanh nghiệp khi AEC hình thành đó là mở ra nhiều thị trường, tạo khí thế và động lực mới cho doanh nghiệp Việt Nam...

"Chúng ta lo hàng hoá ASEAN đổ bộ vào Việt Nam nhưng cũng sẽ có câu chuyện một số doanh nghiệp Việt Nam sẽ tiến vào và chiếm lĩnh thị trường ASEAN, đó là mặt khác của vấn đề. Chúng ta hoàn toàn có thể đặt niềm tin vào những mặt hàng như máy móc nông nghiệp, nông sản hay xi măng của Việt Nam đều có thể ra thị trường ASEAN", ông Lộc phân tích.

Tất nhiên, khi tham gia AEC, phạm vi cạnh tranh của Việt Nam không chỉ gói gọn trong thị trường 90 triệu dân nữa mà là 600 triệu dân trong ASEAN. Chúng ta không thể đánh giá thấp tầm quan trọng của thị trường 600 triệu dân này vì nhu cầu của tầng lớp trung lưu ở ASEAN (trên 300 triệu người) đang tăng mạnh và chính người tiêu dùng là động lực thúc đẩy sự tăng trưởng. 

Do đó, theo TS Phạm Thị Thu Hằng - Tổng Thư ký VCCI, thời gian tới, Chính phủ cần có thêm nhiều nỗ lực để cải thiện môi trường kinh doanh, cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi thương mại, khuyến khích doanh nghiệp Việt Nam phát triển, tăng cường đầu tư các dịch vụ hiện đại để hỗ trợ phát triển kinh doanh trong đó có các dịch vụ hỗ trợ xuất khẩu, hỗ trợ doanh nghiệp tham gia vào chuỗi cung ứng.

Đã tham gia hội nhập, thì chắc chắn có thử thách, đó là điều tất yếu, nhưng với việc tham gia AEC sẽ không tạo ra tác động gây sốc nào đối với doanh nghiệp Việt Nam. Nói như TS Hans-Paul Burkner, Chủ tịch Tập đoàn Tư vấn Boston (BCG) " doanh nghiệp nên lo chứ không nên sợ bởi các doanh nhân địa phương luôn biết nắm bắt cơ hội để phát triển. Sự linh hoạt trong kinh doanh, tinh thần sáng tạo, quyết tâm chiến thắng trên cơ sở “biết người biết ta”... sẽ tạo lợi thế cho doanh nghiệp Việt Nam.

Giang Phan