Thông tin từ Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, toàn quốc hiện có hơn 3,4 triệu xe cơ giới đường bộ thuộc diện phải đăng kiểm định kỳ (ô tô chở người, chở hàng, xe chuyên dùng...) có trong dữ liệu quản lý kiểm định.

Năm 2019, các trung tâm đăng kiểm đã tiếp nhận kiểm định hơn 3,2 triệu lượt xe; phát hiện hơn 384 nghìn lượt xe (gần 12%) không đạt tiêu chuẩn chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường. Nguyên nhân các phương tiện không đạt chất lượng do lỗi hệ thống phanh, lái, trượt ngang, khí thải, đèn...

Các trường hợp xe không đạt tiêu chuẩn kiểm định đều buộc phải khắc phục, sửa chữa lỗi kỹ thuật sau đó mới được tiếp nhận đăng kiểm tiếp, đến khi đạt mới yêu cầu mới được cấp giấy chứng nhận, tem đăng kiểm.

Trong số hơn 384 nghìn lượt xe không đạt tiêu chuẩn, có gần 8.600 xe phải sửa chữa, khắc phục lần thứ 2 - 3 mới. Khi kiểm định phương tiện, trường hợp xe ô tô không đạt chất lượng kỹ thuật sẽ được đơn vị đăng kiểm in, cung cấp cho chủ xe bản kê các lỗi kỹ thuật để sửa chữa, khắc phục.

Theo quy định, đăng kiểm viên, trung tâm đăng kiểm không được chỉ định hay gợi ý cho chủ phương tiện về cơ sở sửa chữa xe ô tô. Việc lựa chọn nơi sửa chữa, cũng như thời gian đưa xe quay lại đăng kiểm do chủ xe tự quyết.

Cũng theo Cục Đăng kiểm Việt Nam, các xe không đạt yêu cầu đăng kiểm sẽ phải quay về sửa chữa vẫn phải trả phí kiểm định bằng với mức xe được cấp chứng nhận đăng kiểm.

Trường hợp xe sửa chữa xong và quay lại đăng kiểm lần thứ 2 trong ngày thì không phải trả thêm tiền; còn từ lần thứ 3 hoặc sang ngày hôm sau phải trả thêm 50% phí theo quy định chung. Còn sau 7 ngày mới quay lại phải trả 100% phí đăng kiểm.

Trước khi đưa xe đi đăng kiểm, chủ xe nên tự kiểm tra trước các chi tiết kỹ thuật của xe có thể thấy bằng mắt thường (như đèn chiếu sáng, đèn hậu, cần gạt nước...) để sửa chữa, khắc phục ngay hư hỏng, tránh bị “trượt” đăng kiểm trong lần đầu và “mất tiền oan” nếu không sửa chữa, đăng kiểm lại kịp trong cùng một ngày”.

Trong thời gian tới, các trung tâm đăng kiểm bắt đầu áp dụng tiêu chuẩn khí thải cao hơn đối với xe ô tô được sản xuất từ sau năm 2008. Trong đó, nhóm xe tải, xe khách chiếm tỷ lệ không đạt tiêu chuẩn khí thải cao nhất. Nên với tiêu chuẩn mới, nguy cơ nhóm này bị “trượt” đăng kiểm khí thải sẽ gia tăng.

Cụ thể, theo Quyết định số 16/2019 của Thủ tướng Chính phủ quy định lộ trình áp dụng các mức tiêu chuẩn khí thải của xe ô tô tham gia giao thông và xe ô tô đã qua sử dụng nhập khẩu (có hiệu lực từ 15/5/2019).

Từ ngày 1/1/2020, xe sản xuất sau năm 2008 phải đạt mức 2 của Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 6438:2018 “Phương tiện giao thông đường bộ - Giới hạn lớn nhất cho phép của khí thải”; từ 1/1/2021 áp dụng với xe sản xuất trong giai đoạn năm 1999 - 2008.

Đến nay, Cục Đăng kiểm Việt Nam đã hoàn thiện thử nghiệm phần mềm kiểm tra khí thải theo tiêu chuẩn mới, đang tập huấn, chuyển giao cho các trung tâm đăng kiểm toàn quốc cài đặt, sử dụng từ 1/1/2020.

Hiện, việc kiểm tra khí thải xe ô tô mới chỉ thực hiện theo phương pháp kiểm tra xe không có tải. Vì vậy, trong tương lai có thể tính đến áp dụng phương pháp kiểm tra xe có tải nhằm kiểm soát khí thải tốt hơn, phù hợp với xu hướng tiên tiến trên thế giới.

Thế Anh