Tiếp quản một nước Mỹ bị chia rẽ sâu sắc

Ngày ông Joe Biden chính thức nhậm chức Tổng thống Hoa Kỳ vào hôm 20 tháng 1 năm 2021 sẽ được lịch sử ghi nhớ.

Những hình ảnh chưa từng có trong bất kỳ lễ nhậm chức Tổng thống Hoa Kỳ nào khi mọi người đeo khẩu trang, quang cảnh vắng vẻ, an ninh chặt chẽ tại Washington như báo hiệu một nhiệm kỳ đầy rẫy những khó khăn, thử thách mà chính quyền Biden đang phải đối mặt.

Ở quê nhà, ngoài tác động tàn phá của đại dịch COVID-19, nền kinh tế Mỹ đang sa sút, và nguy hiểm hơn cả là đất nước bị chia rẽ sâu sắc. Ở nước ngoài, danh tiếng của nền dân chủ Hoa Kỳ cũng như vai trò lãnh đạo của Hoa Kỳ đã giảm sút trong nhiệm kỳ tổng thống Trump.

Tổng thống Biden tất nhiên đã nhìn ra vấn đề. Bài phát biểu nhậm chức của ông hoàn toàn tập trung vào 'sự thống nhất' của quốc gia, vì chỉ có sự đoàn kết thì người Mỹ mới có thể vượt qua những thách thức ghê gớm này. Để thống nhất Hoa Kỳ, 'hàn gắn' sẽ là ưu tiên chính sách hàng đầu của Joe Biden.

Chính quyền Biden phải tìm cách chống lại đại dịch COVID bằng cách kiểm soát hiệu quả sự lây lan của virus càng sớm càng tốt. Tổng thống Biden phải giảm bớt thiệt hại kinh tế của đại dịch, không chỉ bằng cách giúp đảo ngược tình trạng mất việc làm liên tục, mà bằng cách ngăn chặn việc nới lỏng định lượng trị giá hàng nghìn tỷ đô la để không gây ra một cơn sóng tài chính khác.

Quan trọng nhất, ông phải hàn gắn một quốc gia đang bị chia rẽ sâu sắc bởi cuộc bầu cử Mỹ với sự phân cực giữa đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa; chia rẽ bởi đám đông cực hữu theo chủ nghĩa da trắng thượng đẳng; chia rẽ bởi đại dịch COVID-19... Điều đó có nghĩa là ông Biden phải nỗ lực tối đa để hòa giải những chia rẽ đang lan tràn cả xã hội và chính trị.

Nhưng những gì ông Biden làm ở quê nhà cũng quan trọng đối với phần còn lại của thế giới, bởi vì tất cả các vấn đề trong nước ở Hoa Kỳ đều mang tính toàn cầu. Điều này không chỉ bởi vì Mỹ có mối liên hệ sâu sắc với thế giới trong mọi khía cạnh của cuộc sống, mà quan trọng hơn, vị thế và vai trò lãnh đạo của Mỹ là nền tảng không thể thiếu của trật tự quốc tế do Mỹ và các đồng minh thiết lập sau khi Chiến tranh Thế giới thứ hai kết thúc.

Đánh bại chủ nghĩa Trump là thách thức lớn với Joe Biden

Thật vậy, chính chủ nghĩa đơn phương liều lĩnh của cựu tổng thống Donald Trump đã định vị Hoa Kỳ chống lại phần còn lại của thế giới, bao gồm cả các đồng minh của chính họ, do đó thiệt hại cho chủ nghĩa Mỹ. Đó là lý do tại sao nó thực sự truyền cảm hứng khi thấy Tổng thống Joe Biden tuyên bố với thế giới rằng Hoa Kỳ "sẽ sửa chữa các liên minh của chúng ta và gắn kết với thế giới một lần nữa".

Điều này có nghĩa là chính quyền Biden sẽ quay trở lại chủ nghĩa đa phương để liên kết lại thế giới. Nhưng đây chính là thế tiến thoái lưỡng nan của Tổng thống Joe Biden. Đối với những người ủng hộ một Donald Trump bảo thủ, cách tiếp cận đa phương khi đề cập đến các vấn đề toàn cầu sẽ không chỉ làm tổn hại đến lợi ích của Hoa Kỳ, mà còn tạo ra gánh nặng không thể chịu đựng được cho Hoa Kỳ.

Những người theo thiên hướng chính trị này không thấy có bất kỳ sự cần thiết nào để Hoa Kỳ cam kết và có trách nhiệm đối với hòa bình và ổn định quốc tế. Thay vào đó, họ muốn tận dụng tối đa sức mạnh của Hoa Kỳ để 'làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại'.

Nếu điều này phải được thực hiện thông qua sự kêu gọi của một nhà lãnh đạo tối cao và với chi phí của những người khác, thì hãy cứ làm như vậy.

Do đó, trong khi ông Biden sẽ nỗ lực tối đa để hàn gắn đất nước và đoàn kết đất nước bị chia rẽ mà ông hiện đang lãnh đạo, thì cách tiếp cận chống chủ nghĩa Trump và chủ nghĩa toàn cầu của ông khi đề cập đến vấn đề đối ngoại chắc chắn sẽ lại khiến những người ủng hộ ông Trump tức giận, kích động họ nổi dậy chống lại sự lãnh đạo của mình.

Về cơ bản, chính sự bất lực của thượng viện Hoa Kỳ trong việc hòa giải đã cho phép ông Trump thắng thế trong trò chơi chính trị chia rẽ trong nước, hành xử như một bạo chúa trong chính trị quốc tế. Tất cả điều này lên đến đỉnh điểm khủng khiếp vào ngày 6 tháng 1 khi những người ủng hộ ông Trump xông vào Điện Capitol.

Thật vậy, nhiệm kỳ tổng thống bốn năm của Donald Trump, đặc biệt là câu chuyện hậu bầu cử do ông Trump tiến hành từ chối thừa nhận kết quả, đã tiết lộ một số sai sót bẩm sinh của bộ máy dân chủ Hoa Kỳ. Giờ đây, chính quyền Joe Biden và Đảng Dân chủ phải nỗ lực loại bỏ những 'lỗi' này trong hệ thống. Nếu không, việc hàn gắn một quốc gia bị chia rẽ sâu sắc không thể hy vọng thành công.

Tổng thống Joe Biden và Nội các của ông chỉ có bốn năm để khắc phục sự cố. Tuy nhiên, trên thực tế, nhóm của ông Biden có khoảng thời gian ngắn hơn nhiều. Bài kiểm tra thực sự đầu tiên sẽ đến sớm nhất là vào cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2022.

Nếu đảng Dân chủ dưới sự lãnh đạo của ông không giữ được quyền kiểm soát Quốc hội, ông Biden sẽ phải đối mặt với một cuộc chiến khó khăn để giành được tái đắc cử vào năm 2024. Hơn 74 triệu người đã bỏ phiếu cho ông Trump vào năm 2020 sẽ không ra đi một cách lặng lẽ như vậy.

Nhưng thất bại không phải là một kết quả tồi tệ cho cá nhân Joe Biden, cho Hoa Kỳ mà thực sự cho toàn thế giới. Bởi vì bất kỳ hình thức khôi phục nào của chủ nghĩa Trump sẽ mang lại một chủ nghĩa bá quyền đơn phương và liều lĩnh, có thể làm sụp đổ toàn bộ trật tự quốc tế. Viễn cảnh một quốc gia hùng mạnh trên thế giới tiến tới tự hủy diệt sẽ ném thế giới vào sự hỗn loạn thảm khốc.