Thúc đẩy xây dựng liên minh, đối đầu với những thách thức toàn cầu

Trong bài phát biểu của mình, ông Joe Biden đã báo hiệu các cách tiếp cận mạnh mẽ đối với Trung Quốc và Nga, kêu gọi các nhà lãnh đạo quân sự của Myanmar dừng cuộc đảo chính của họ và tuyên bố chấm dứt hỗ trợ của Hoa Kỳ cho chiến dịch quân sự do Ả Rập Xê-út dẫn đầu ở Yemen.

“Lãnh đạo Hoa Kỳ phải đáp ứng thời điểm mới này của chủ nghĩa chuyên chế đang tiến triển, bao gồm cả tham vọng ngày càng tăng của Trung Quốc để cạnh tranh với Hoa Kỳ và quyết tâm của Nga để gây thiệt hại và phá vỡ nền dân chủ của chúng ta. Chúng ta phải đáp ứng thời điểm mới ... đẩy nhanh các thách thức toàn cầu từ đại dịch đến khủng hoảng khí hậu đến phổ biến vũ khí hạt nhân”, ông Biden nói.

Trong 4 năm cầm quyền của mình, Tổng thống Donald Trump đã khiến các nhà lãnh đạo châu Âu và châu Á tức giận bằng thuế quan, phá vỡ các liên minh toàn cầu và đe dọa rút quân đội Mỹ. Ông Trump đã làm rất ít để đẩy lùi làn sóng chủ nghĩa độc tài ở một số quốc gia.

Sau khi một đám đông người ủng hộ ông Trump tấn công Điện Capitol của Hoa Kỳ vào ngày 6 tháng 1, phản đối chiến thắng bầu cử của Joe Biden, các đồng minh và đối thủ nước ngoài đều bày tỏ nghi ngờ về sức mạnh của nền dân chủ Mỹ.

Bài phát biểu của Biden hôm thứ Năm là một nỗ lực hết mình để xóa bỏ những nghi ngờ đó và thuyết phục người Mỹ về giá trị của một cách tiếp cận quốc tế mạnh mẽ.

Ông nói: “Đầu tư vào hoạt động ngoại giao của chúng ta không phải là điều chúng ta làm chỉ vì đó là điều đúng đắn cần làm cho thế giới. Chúng ta làm điều đó để được sống trong hòa bình, an ninh và thịnh vượng. Chúng ta làm điều đó vì đó là lợi ích cá nhân của chúng ta".

Việc Biden lựa chọn Bộ Ngoại giao làm địa điểm cho bài diễn văn ngoại giao lớn đầu tiên của ông là một biểu tượng quan trọng về giá trị mà ông đặt vào các nhà ngoại giao chuyên nghiệp, những người mà cựu Tổng thống Trump phần lớn coi là đối thủ.

“Các liên minh của Mỹ là tài sản lớn nhất của chúng ta. Và dẫn đầu bằng ngoại giao đồng nghĩa với việc một lần nữa sánh vai với các đồng minh và đối tác quan trọng của chúng ta”, ông Biden nói.

Tổng thống Joe Biden trong những ngày đầu tiên nắm quyền của mình đã cố gắng sửa chữa những gì mà ông gọi là thiệt hại cho vị thế của nước Mỹ trên toàn thế giới, đảo ngược các chính sách của người tiền nhiệm Donald Trump.

Ông Biden cũng đang nỗ lực để khôi phục thỏa thuận Iran và gia hạn tư cách thành viên của Hoa Kỳ trong hiệp định Paris và Tổ chức Y tế Thế giới.

Quan điểm cứng rắn với Trung Quốc và Nga

Ông Joe Biden đã đưa ra thông điệp thách thức Tổng thống Nga Putin trong bài phát biểu về chính sách đối ngoại đầu tiên của mình, với những lời lẽ cứng rắn và mạnh mẽ.

"Tôi đã nói rõ với Tổng thống Putin, theo một cách rất khác so với người tiền nhiệm của tôi, rằng những ngày Hoa Kỳ lăn lộn trước những hành động gây hấn của Nga, can thiệp vào cuộc bầu cử của chúng tôi, tấn công mạng, đầu độc công dân của mình đã qua", ông Biden nói.

Đánh giá về Trung Quốc, ông Biden gọi Bắc Kinh là “đối thủ cạnh tranh nặng ký nhất của chúng tôi”. Quả thực, Trung Quốc đang tăng cường sức mạnh quân đội và nỗ lực để gây ảnh hưởng trên toàn thế giới, vì thế siêu cường châu Á có lẽ là thách thức quốc tế lớn nhất của Joe Biden khi ông bắt đầu nhiệm kỳ Tổng thống của mình.

Cựu Tổng thống Trump ban đầu đã tìm kiếm một mối quan hệ nồng ấm với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhưng những khác biệt về thương mại, Hồng Kông và những gì quân đội Mỹ gọi là hành vi gây bất ổn và hung hăng của Bắc Kinh ở Biển Đông đã dẫn đến rạn nứt.

“Chúng tôi sẽ đối đầu với hành động lạm dụng kinh tế của Trung Quốc, chống lại hành động hung hăng, cưỡng ép của họ để đẩy lùi cuộc tấn công của Trung Quốc vào nhân quyền, sở hữu trí tuệ và quản trị toàn cầu. Nhưng chúng tôi sẵn sàng làm việc với Bắc Kinh khi Mỹ muốn làm như vậy”, ông nói.

Không phải tất cả các đồng minh của Hoa Kỳ đều có thể hài lòng trước sự thay đổi mạnh mẽ trong chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ, bao gồm Ba Lan, nơi ông Trump từng cam kết triển khai quân đội Hoa Kỳ, hoặc một loạt các quốc gia đã chỉ trích sự can thiệp mạnh tay của Washington trong quá khứ.

“Chúng tôi là một quốc gia làm được những điều lớn lao. Chính sách ngoại giao của Mỹ đã làm nên điều đó và chính quyền của chúng tôi đã sẵn sàng đứng đầu và dẫn đầu một lần nữa”, ông Biden nói.