Nằm cách trung tâm TP Hà Nội khoảng 70 km về phía nam, chùa Địa Tạng Phi Lai Tự với lịch sử 1.000 năm tuổi nằm trọn trong lòng dãy núi Phi Lai (thôn Ninh Trung, xã Liêm Sơn, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam).

Theo lời kể của người dân, chùa Địa Tạng Phi Lai Tự được xây dựng vào thời Lý (khoảng thế kỷ X - XI) với tên gọi là chùa Đùng. Thuở mới xây dựng, ngôi chùa có quy mô rất rộng lớn, lên tới hơn 120 gian và đã được nhiều đời vua ghé thăm.

Vị trí ngôi chùa ở trên một ngọn đồi, không gian rộng và bằng phẳng, đường dẫn vào chùa rộng rãi, khang trang. Trên đỉnh Phi Lai có tháp Phổ Đồng, là nơi yên nghỉ của hơn 40 đời tổ sư được xây dựng vào thời Lý - Trần.

Du khách lần đầu đến thăm chùa sẽ không khỏi bất ngờ vì phần sân dẫn vào chùa đều được trải sỏi màu trắng, thay vì lát gạch đỏ như những ngôi chùa khác. Cách bài trí của ngôi chùa cũng rất khác biệt.

Ngay trước Tổ đường, 12 vòng tròn được vẽ trên nền sỏi tượng trưng cho 12 nhân duyên của con người. Dạo trong khuôn viên chùa, nhìn những viên sỏi trắng tinh khiến cho lòng người trở nên thanh thoát.

Trong chùa, các pho tượng được tạo tác rất có thần thái. Tượng Đức Địa Tạng toát lên sự phúc hậu song vẫn mang vẻ uy nghiêm, được đặt trong tổng thể kiến trúc hài hòa lấy màu nâu, vàng, trắng làm chủ đạo.

Bên phải tòa Tam bảo là nhà thờ Tổ, nơi thờ 42 đời tổ sư từng trụ trì tại chùa. Ngoài ra còn có tòa điện nhỏ thờ Phật Bà Quan Thế Âm, Đức Ông và Đức Thánh hiền; khu nhà ở dành cho Tăng ni - Phật tử ở trong chùa; khu giảng đường; khu nhà khách, dành cho du khách thập phương và những người tham gia các khóa tu trải nghiệm tại chùa.

Ở khuôn viên của chùa, du khách có thể tìm thấy các khu vườn trái cây, thảo dược, thuốc chữa bệnh, rau rừng… tất cả đều được chăm sóc bởi các nhà sư và người dân.

Dưới chân núi, chùa có xây dựng một nhà trồng nấm khoảng 20m2 để cung cấp lương thực sạch cho các bữa lẩu chay hoặc để làm ruốc chay. Du khách cũng có thể đi trong không gian yên tĩnh của chùa để thưởng trà hay ngắm nhìn những chậu phong lan sau nhà thờ Tổ.

Không chỉ là chốn thờ tự linh thiêng, chùa Địa Tạng Phi Lai Tự còn là nơi sinh hoạt tâm linh của người dân trong vùng, nơi trải nghiệm cuộc sống, hướng con người đến với những giá trị cơ bản nhất của đạo Phật, mang lại sự thanh tịnh và thoải mái trong tâm hồn...

Hiện nay, chùa Địa Tạng Phi Lai Tự thường xuyên thu hút đông đảo du khách tìm đến để thưởng ngoạn cảnh quan cũng như đi tìm lại những khoảnh khắc thanh bình trong góc khuất tâm hồn giữa khung cảnh núi rừng hoang sơ thanh vắng.

Một số hình ảnh ấn tượng về chùa Địa Tạng Phi Lai tự

T.Toàn