Trong Báo cáo công tác dân nguyện tháng 8/2021 của Quốc hội về nội dung phản ánh, kiến nghị của cử tri và Nhân dân, Trưởng Ban Dân nguyện Dương Thanh Bình nêu rõ: Cử tri kiến nghị xử lý nghiêm minh các trường hợp lợi dụng dịch COVID-19 để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của công dân thông qua việc bán hàng giả là thuốc chữa bệnh và các vật tư, y tế phục vụ công tác phòng, chống dịch; xử lý nghiêm các đối tượng sản xuất và chia sẻ video trên mạng xã hội có nội dung không đúng sự thật về công tác phòng, chống dịch.

Có thể thấy, Báo cáo của Ban Dân nguyện đã phản ánh kịp thời các phản ánh, kiến nghị của cử tri và Nhân dân. Đây cũng chính là những nội dung được dư luận đặc biệt quan tâm bởi trên thực tế, thời gian qua, nhiều vụ việc khiến dư luận bức xúc khi các đối tượng lợi dụng dịch bệnh để trục lợi bất chính, lan truyền những thông tin sai sự thật về công tác phòng chống dịch.

Lợi dụng dịch bệnh để trục lợi bất chính, lan truyền thông tin xấu độc

Mới đây, Phòng an ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an TP. Hồ Chí Minh phối hợp Công an TP. Thủ Đức đã bắt giữ Nguyễn Minh Phụng (25 tuổi, ngụ phường Tam Phú, TP. Thủ Đức) để điều tra về hành vi lợi dụng tình hình dịch bệnh COVID-19 để lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Theo đó, đối tượng Phụng đã đăng tải trên Facebook, Zalo... các nội dung: Cung cấp giấy xét nghiệm COVID-19 để làm giấy thông hành đi qua các trạm kiểm soát dịch (600.000đ/tờ); đăng ký dịch vụ tiêm ngừa vaccine các loại (Pfizer 1.250.000đ/liều, AstraZeneca 1.080.000/liều); các loại dược phẩm để chữa trị khi nhiễm COVID-19; bán hàng hóa lương thực, thực phẩm thiết yếu... Sau khi các nạn nhân chuyển tiền thì Phụng chặn liên lạc để chiếm đoạt...

Không chỉ cá nhân, có đơn vị kinh doanh còn quảng cáo thực phẩm chức năng không khác gì thần dược, có thể chữa khỏi COVID-19. Trong đó, đặc biệt nổi lên là sản phẩm "thực phẩm bảo vệ sức khỏe Xuyên Tâm Liên" được phân phối bởi Công ty TNHH Hằng Thu Pharma (địa chỉ: số nhà 68, đường Lương Văn Can, khu AT, phường Vĩnh Hải, TP Nha Trang, tỉnh Khánh Hoà).

Theo quảng cáo, Xuyên Tâm Liên có công dụng: Thần dược hỗ trợ điều trị - phòng chống COVID; Giảm ho, long đờm, chảy mũi do viêm họng, cảm lạnh, cảm cúm; Trị khó thở do viêm phổi, viêm phế quản; Tăng cường sức khỏe; Tăng cường sức đề kháng; Tăng miễn dịch cho cơ thể; Phòng ngừa virus, vi khuẩn tấn công gây viêm đường hô hấp.

Trước thông tin nêu trên, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) khẳng định: Công ty TNHH Hằng Thu Pharma chưa đăng ký bản công bố sản phẩm cho thực phẩm bảo vệ sức khỏe Xuyên Tâm Liên tại Cục. Hình ảnh giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm có số đăng ký: 01/DMP/2021, cấp ngày 2/7/2021, có dấu đỏ của Cục An toàn thực phẩm là giả mạo.

Ngay sau đó, Cục An toàn thực phẩm đã chuyển thông tin trên đến cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Khánh Hòa để xác minh vụ việc để xử lý theo đúng quy định của pháp luật. Đơn vị này cũng cho biết, không có bất kì loại thực phẩm chức năng, thực phẩm bảo vệ sức khỏe nào chữa được COVID-19 hay kháng COVID.

Thời gian qua, trên các tài khoản, nhóm mạng xã hội như Zalo, Facebook… đã lan truyền thông tin nhiều thông tin sai sự thật về công tác phòng, chống dịch COVID-19. Theo Bộ Công an từ khi dịch bệnh bùng phát đến nay có khoảng 900.000 tin bài được đăng tải trên mạng, trong đó có đủ các thể loại tin giả. 

Với khoảng 60 triệu người sử dụng internet tại Việt Nam, chỉ cần đồn đoán về một người nào đó bị dương tính COVID-19 thì sẽ gây ảnh hướng đến tâm lý của nhân dân, cuộc sống sẽ bị đảo lộn. Hay chỉ cần một tin giả khu này, khu kia sắp phải cách ly thì người dân sẽ đổ xô đi mua lương thực, thực phẩm tích trữ. Như vậy, tin giả, tin xấu độc về dịch bệnh đã gây hoang mang dư luận, ảnh hưởng nghiêm trọng đến công tác phòng, chống dịch của chính quyền các cấp.

Quốc hội phải tăng cường giám sát

Trao đổi với phóng viên báo Nhà báo & Công luận, Tiến sĩ Lưu Bình Nhưỡng, Phó Trưởng Ban Dân nguyện của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết, thời gian vừa qua, báo chí phản ánh nhiều về tình trạng thuốc giả, thuốc lậu; nhiều đối tượng, doanh nghiệp kinh doanh, buôn bán các mặt hàng kém chất lượng từ khẩu trang đến các thiết bị vật tư y tế… Đặc biệt, có nhiều doanh nghiệp còn nói “vống” lên một số các loại thuốc Đông Nam dược, thực phẩm bảo vệ sức khỏe có tác dụng chữa COVID-19. Điều này khiến cử tri, Nhân dân vô cùng bức xúc.  

“Đây không chỉ là vấn đề làm giả, mà còn liên quan đến quyền con người. Quyền được bảo vệ an toàn, quyền được bảo vệ sức khỏe của công dân”, ông Lưu Bình Nhưỡng nói.

Phó Trưởng Ban Dân nguyện cũng cho biết, việc chia sẻ, đưa các thông tin sai lệch trên mạng xã hội đặc biệt là những nội dung không đúng sự thật về công tác phòng, chống dịch là có. “Trên mạng xã hội cũng có những thông tin đúng, nhưng không ít những thông tin sai lệch, thậm chí có những kẻ lợi dụng mạng xã hội để đưa những thông tin giật gân, đưa thông tin với dụng ý xấu. Chính vì thế Ban Dân nguyện mong muốn các cơ quan vào cuộc để xử lý nghiêm”, ông Lưu Bình Nhưỡng nhấn mạnh.

Phó Trưởng Ban Dân nguyện cũng cho biết, báo cáo của Ban Dân nguyện mặc dù chỉ nêu ý kiến của cử tri một cách khái quát nhất, nhưng nói được rất nhiều vấn đề mà người dân, cử tri đang rất bức xúc. Trong đó có việc cử tri kiến nghị xử lý nghiêm minh các trường hợp lợi dụng dịch COVID-19 để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của công dân thông qua việc bán hàng giả là thuốc chữa bệnh và các vật tư, y tế phục vụ công tác phòng, chống dịch và xử lý nghiêm các đối tượng sản xuất và chia sẻ video trên mạng xã hội có nội dung không đúng sự thật về công tác phòng, chống dịch.

“Chúng tôi có đề nghị tất cả các cơ quan, trong đó nòng cốt là cơ quan Công an, đơn vị đảm bảo an ninh trật tự, đấu tranh phòng chống tội phạm thực hiện. Nhưng tất nhiên, một mình cơ quan Công an không thể thực hiện được mà là cả một hệ thống. Chúng ta không thể “phó thác” một mình cho cơ quan Công an được. Ở lĩnh vực nào thì phải tiến hành thanh tra, kiểm tra ở lĩnh vực đó”, Ông Lưu Bình Nhưỡng nêu rõ.

Đối với việc xử lý các thông tin xấu độc, sai sự thật về công tác phòng chống dịch, ông Lưu Bình Nhưỡng đề nghị, Chính phủ phải có chỉ đạo, các cơ quan như Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Công an cùng vào cuộc. Các cơ quan báo chí cần đẩy mạnh tuyên truyền để đẩy lùi thông tin xấu độc, gây ảnh hưởng đến công tác phòng chống dịch.

Đặc biệt, Phó Trưởng Ban Dân nguyện Lưu Bình Nhưỡng nhấn mạnh đến vai trò quan trọng trong việc giám sát các kiến nghị của cử tri từ Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội. “Quốc hội phải tăng cường giám sát về vấn đề này. Việc báo cáo ra trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội là đề nghị với Ủy ban Thường vụ Quốc hội trực tiếp giám sát và Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiến hành xem xét báo cáo, đó chính là việc giám sát” ông Lưu Bình Nhưỡng nói.

Theo ông Lưu Bình Nhưỡng, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ có chỉ đạo đến Hội đồng dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, các Đoàn đại biểu Quốc hội, các vị đại biểu Quốc hội cũng như các cơ quan khác để tiến hành giám sát, thanh tra, kiểm tra tốt hơn nữa, để tránh tình trạng: Lúc mà người dân và nền kinh tế đang ở trong thế khó khăn do dịch bệnh thì vẫn có những kẻ vi phạm pháp luật, làm khốn khổ người dân, làm giảm sút sức sản xuất cũng như làm ảnh hưởng đến uy tín của Đảng, Nhà nước.

Quốc Trần