Buông lỏng quản lý, giám sát dự án

Tại kết luận thanh tra số 222/KL-TTCP của Thanh tra Chính phủ nêu rõ, công tác kiểm tra, giám sát, nắm bắt tiến độ, tình hình thực hiện các dự án đầu tư trên địa bàn Kon Tum chưa thường xuyên. Việc xử lý các dự án chậm tiến độ so với quy định, dự án đầu tư không hiệu quả, đặc biệt là thiếu kiên quyết xử lý các dự án không triển khai nhất là các dự án thủy điện.

Hàng loạt dự án có thời điểm không quản lý, theo dõi tiến độ đầu tư, thể hiện sự buông lỏng quản lý đầu tư. Cụ thể có 54 dự án, Sở Kế hoạch và Đầu tư không theo dõi, quản lý tiến độ đến trước thời điểm được điều chỉnh, giãn tiến độ.

Trong tổng số 27 dự án Sở Kế hoạch và Đầu tư Gia Lai tham mưu chấm dứt hoạt động có 10 dự án được cấp giấy chứng nhận đầu tư từ năm 2013 trở về trước nhưng không đầu tư, chậm tiến độ kéo dài nhiều năm và hết thời hạn đầu tư nhưng cơ quan tham mưu thiếu kiên quyết, không kịp thời đề xuất UBND tỉnh Kon Tum chấm dứt hoạt động dự án.

Ngoài ra, còn có nhiều dự án thuộc diện phải ký quỹ, nhiều dự án chậm tiến độ thuộc trường hợp phải thu hồi tiền ký quỹ nhưng cơ quan chức năng không yêu cầu Chủ đầu tư thực hiện. Đối chiếu quy định của pháp luật, cần phải chấm dứt hoạt động đối với 44 dự án nhưng Sở Kế hoạch và Đầu tư, Ban Quản lý Khu kinh tế không tham mưu hoặc thực hiện theo thẩm quyền là buông lỏng quản lý, giám sát đầu tư.

Theo Thanh tra Chính phủ, Sở Công Thương Gia Lai tham mưu hoàn trả tiền ký quỹ đối với 15 dự án bị thu hồi chủ trương đầu tư là không đúng chỉ đạo của UBND tỉnh, làm thất thu ngân sách nhà nước số tiền trên 2,3 tỷ đồng. Đối với 13 dự án chậm tiến độ, thi công dở dang, kéo dài nhiều năm, dự án bị thu hồi chủ trương, loại khỏi quy hoạch chưa hoàn trả tiền ký quỹ với số tiền hơn 4 tỷ đồng.

Tuy nhiên, Sở Công thương không tham mưu thu hồi tiền ký quỹ là thiếu trách nhiệm, không thực hiện đúng chỉ đạo của UBND tỉnh, cần phải được kiểm tra, rà soát thu hồi tiền ký quỹ về ngân sách Nhà nước.

Bên cạnh đó, trong giai đoạn 2016 - 2019, UBND tỉnh Kon Tum quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư một số dự án không xác định rõ thời gian, nguồn vốn, tiến độ thực hiện dự án. Việc lập, thẩm định, phê duyệt dự án chưa sát với thực tế, dẫn đến một số dự án không hoàn thành đúng thời hạn quy định, kéo dài thời gian kết thúc, điều chỉnh tổng mức đầu tư nhiều lần làm giảm hiệu quả đầu tư nguồn ngân sách.

Cụ thể là Dự án kè chống sạt lở sông Đăk BLa đoạn qua làng Plei Đôn và làng Kon Rờ Bàng, Dự án đường bao phía Tây thị trấn Plei Kần; Dự án bố trí, sắp xếp, ổn định dân cư vùng biên giới, huyện Sa Thầy; Dự án đường giao thông Quốc lộ 24 đi Đăk Côi, huyện Kon Rẫy; Hệ thống đường giao , cấp và thoát nước của Khu công nghiệp Hòa Bình – Giai đoạn II…

Nhiều dự án chậm tiến độ, không hiệu quả

Theo đó, Dự án Quy hoạch bố trí dân cư xã Đắk Hring (huyện Đắk Hà) được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt thời gian thực hiện từ năm 2009 - 2015. Dự án có mức đầu tư hơn 149 tỷ đồng. Đến nay dự án vẫn chưa hoàn thành, mới vận động di dời được 126/300 hộ dân.

Thanh tra Chính phủ cho rằng: “Dự án triển khai chậm không theo chỉ đạo của Thủ tướng dẫn đến chưa phát huy hiệu quả, nguyên nhân do UBND tỉnh Kon Tum không cân đối bố trí ngân sách địa phương. Ngoài ra, UBND tỉnh đã phê duyệt chính sách hỗ trợ đối với các hộ dân sai quy định với số tiền 1.050 triệu đồng".

Theo Thanh tra Chính phủ, cơ quan naỳ không kiến nghị thu hồi số tiến này do đã hỗ trợ cho các hộ dân phục vụ công tác giải phóng mặt bằng nhưng tỉnh Kon Tum cần làm rõ đối tượng nhận tiền, kiểm điểm, xử lý kỷ luật nghiêm túc trách nhiệm của tổ chức, cá nhân có liên quan.

Tương tự, Dự án kè chống sạt lở sông Đăk Bla đoạn qua làng Plei Đôn và làng Kon Rờ Bàng, TP Kon Tum được chỉ định thầu thi công xây lắp công trình dạng cấp bách tại văn bản số 1388 của Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, đến thời điểm thanh tra dự án do nhà thầu Công ty Cổ phần Trường Long thực hiện chậm tiến độ 7,5 năm.

Nguyên nhân chủ yếu là do công tác đền bù, giải phóng mặt bằng dẫn đến kéo dài thời gian thực hiện dự án, không phù hợp với tinh thần cấp bách của dự án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Hiện số dư tạm ứng theo hợp đồng quá hạn phải thu hồi hơn 42 tỷ đồng.

Ngoài ra, dự án được UBND TP Kon Tum tổ chức đấu thầu, lựa chọn nhà thầu các gói thầu khi chưa đảm bảo các điều kiện thi công, kéo dài thời gian do chưa có mặt bằng thi công dẫn đến hiệu quả đầu tư dự án thấp.

Ngoài 2 dự án trên, UBND tỉnh Kon Tum còn phê duyệt dự án xây dựng điểm dân cư số 64 thuộc xã Ia Tơi, huyện là H\'Drai để thực hiện “Đề án di dân, bố trí, sắp xếp dân cư trên địa bàn” khi chưa thẩm định, cân đối được nguồn thu tiền sử dụng đất, nguồn thu dự kiến không đạt khả năng cân đối vốn, sau đó phải điều chỉnh sang sử dụng nguồn vốn cân đối ngân sách địa phương để thực hiện dự án là chưa đúng với chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ

Chưa hết, UBND tỉnh còn phê duyệt dự án đầu tư thiếu đánh giá, thiếu tinh khả thi dẫn đến sau khi phê duyệt có 132/203 dự án phải điều chỉnh, bổ sung kế hoạch vốn trong quá trình thực hiện. Nhiều dự án được phê duyệt nhưng không xác định rõ nguồn vốn, cân đối vốn dẫn đến thiếu vốn, kéo dài thời gian thực hiện. Đặc biệt có những dự án sau khi triển khai bước chuẩn bị đầu tư đã phải dừng thực hiện, gây lãng phí nguồn vốn ngân sách nhà nước, phải hoàn trả cho ngân sách Trung ương.

Thanh tra Chính phủ cho rằng: “UBND tỉnh Kon Tum thiếu tập trung, buông lỏng quản lý, dẫn đến còn nhiều hạn chế trong việc thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn được phê duyệt. Cần phải kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của UBND tỉnh, Sở Kế hoạch và Đầu tư và các tổ chức, cá nhân liên quan.

Bên cạnh đó, UBND tỉnh, UBND TP Kon Tum, Chủ đầu tư đã buông lỏng quản lý đầu tư thực hiện tạm ứng hợp đồng xây dựng khi chưa có mặt bằng thi công trong thời gian dài, không thu hồi được, không gia hạn hợp đồng, bảo lãnh hợp đồng có nguy cơ mất vốn đầu tư của ngân sách Nhà nước, làm giảm hiệu quả dự án đầu tư”.

Thanh tra Chính phủ yêu cầu phải xác định rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân liên quan trong việc buông lỏng quản lý vốn đầu tư công. Đồng thời, cần phải thu hồi về tài khoản tạm giữ của Thanh tra Chính phủ số tiền tạm ứng quá hạn của một số dự án là 8,5 tỷ đồng.