Từ hoạt động của HNB cấp tỉnh những năm gần đây, thấy nổi lên 3 cái khó: Thứ nhất, Hội tiền ít, người ít;  Thứ hai, một bộ phận không nhỏ hội viên hờ hững với các hoạt động của Hội; Thứ ba, cán bộ Hội thiếu Tâm, thiếu Tầm.

Hội tiền ít, người ít

Cái khó thứ nhất của HNB cấp tỉnh là người ít, tiền ít. Đây là thực tế đang tồn tại. HNB nhiều tỉnh chỉ có hai ba biên chế với 5- 7 trăm triệu tiền chi thường xuyên, chủ yếu là chi lương mà không có tiền tổ chức các hoạt động khác. Cá biệt như HNB tỉnh Hà Nam, HNB tỉnh Ninh Bình  không có biên chế, không có trụ sở, các chức danh chỉ là kiêm nhiệm. HNB các tỉnh như Nam Định, Lai Châu, Lào Cai, Hòa Bình, Hải Phòng cũng chỉ có từ 2 - 3 biên chế. Số nhân viên ít nên gặp nhiều khó khăn trong triển khai công tác. Lượng nhân viên “lèo tèo” cũng gây ra tâm lý mặc cảm, tự ti. Mặt khác, HNB một số tỉnh được cấp kinh phí thấp nên đã khó lại càng thêm khó. Năm 2019, trong số hơn 20 Hội ở phía Bắc, chỉ có 2 HNB được cấp trên 2 tỷ là HNB Thái Nguyên 2,3 tỷ, HNB Hưng yên 2,2 tỷ, các Hội còn lại bình quân được cấp khoảng một tỷ đồng mỗi năm.

Một số Hội được cấp tiền ít như Hòa Bình năm 2019 được 503 triệu, Hội Lai Châu được 379 triệu, HNB Nam Định được 285 triệu, HNB Hà Nam được cấp 90 triệu. Lượng tiền được cấp chủ yếu để chi thường xuyên. Tiền ít, người ít thì khó tổ chức các hoạt động, việc tập hợp hội viên đương nhiên càng khó, vai trò vị trí của Hội cũng tóp teo theo.

Hội viên hững hờ 

Cái khó thứ hai của HNB cấp tỉnh là không ít hội viên hờ hững khi tham gia công việc của Hội. Cả năm Hội chỉ họp hoặc hội thảo đôi ba lần thì nhiều hội viên vắng mặt. Hoặc họ nhận tài liệu lúc đầu giờ rồi cuối buổi bỏ về. Tình trạng lúc đầu đông lúc sau vắng diễn ra thường xuyên tại các hoạt động của HNB cấp tỉnh. Có đại biểu nhận xét rằng các cuộc họp cũng như các cuộc hội thảo của Hội nhiều khi như “luộc rau muống, lúc đầu đầy rổ nhưng khi vớt ra chỉ còn đĩa vơi” để liên hệ với những cuộc họp lúc đầu đông, lúc sau vắng của Hội. Cán bộ Hội rất chạnh lòng khi hội viên lơ là sinh hoạt.

Và có khi rất buồn lòng khi nghe hội viên còn nói rất phũ phàng rằng: Hội làm chán quá nên về cho sớm... Và họ bỏ về khi khách vẫn còn ngồi dự. HNB Hưng Yên từng được đồng chí Phó Bí thư Thường trực Tỉnh uỷ Bùi Quang Huy phê bình khi chỉ còn có 30 hội viên (chiếm khoảng 30% hội viên khi đó) ngồi lại trong lần lãnh đạo tỉnh gặp mặt với HNB và các cơ quan báo chí. Đối với HNB cấp tỉnh, nếu Giám đốc Đài hoặc Tổng Biên tập Báo “lạnh nhạt” với công tác Hội thì rất có thể sẽ kéo theo nhiều nhân viên trong cơ quan cũng nhạt lạnh theo. Các hội viên đưa ra nhiều lý do để bỏ hoặc vắng họp. Nào là phải làm tin bài, nào là bận công việc, nào là không được khỏe, nào là con ốm, nào là giỗ bên nội, bên ngoại… 

Cán bộ thiếu Tâm, thiếu Tầm

Cái khó thứ ba là đội ngũ cán bộ Hội ở một số tỉnh, thành phố thiếu tâm, thiếu tầm. Làm cán bộ lãnh đạo Hội mà họ không nhiệt huyết với phong trào, họ ngại tổ chức các hoạt động, họ vin vào lý do là cán bộ kiêm nhiệm nên không có thời gian. Quả thật, khi đã là Tổng Biên tập báo hay là Giám đốc đài kiêm nhiệm Chủ tịch Hội thì Chủ tịch Hội bận với công việc cơ quan, nên không có đủ thời gian dành cho công tác Hội, các công việc còn lại thì giao cho Phó Chủ tịch chuyên trách. Cũng có khi là Chủ tịch Hội chuyên trách nhưng không say mê, không làm tròn chức trách... Với những con người như vậy thì khó mà nâng cao chất lượng hoạt động của Hội.

Làm cán bộ Hội ngoài cái Tâm thì cũng rất cần chú ý cái Tầm. (Cái Tầm ở đây là năng lực tổ chức hoạt động cho hội viên). Thông thường những nhà báo đích thực làm Chủ tịch Hội sẽ thuận lợi trong việc tổ chức các hoạt động mang tính nghiệp vụ kết hợp với phong trào. Họ có lợi thế khi tổ chức các  hội thảo về săn tin, làm phóng sự, làm giao lưu tọa đàm, tuyên truyền về đển hình nhân tố mới...

Khi cán bộ có Tầm sẽ bố trí cho hội viên đi tham quan học tập, trao đổi tại một cơ quan báo chí tỉnh bạn một cách thực chất để học cách quản lý tin bài, để có nhiều thông tin thiết thực, giảm tin hội nghị và lễ tân, giảm bớt các tin bài dài dòng... hoặc tìm hiểu về việc đào tạo làm sao để có những phóng viên giỏi, làm gì để có được những phóng sự hay, cách nào để nhuận bút được cao hơn… thay vì đi giao lưu dăm ba câu xã giao rồi mời đi thăm thú nơi này nơi kia, rồi ăn uống như đã thường diễn ra.

Những cán bộ thiếu Tâm, thiếu Tầm thường ngại khó khăn mà để cho công tác Hội sa vào hành chính hình thức không thu hút được hội viên. Họ thường đưa lý do không có kinh phí để không hoạt động. Hoặc có kinh phí thì cũng tổ chức cho xong. Như thế hoạt động của HNB cấp tỉnh không thể có chất lượng. Cần nhìn rõ 3 cái khó của công tác Hội để từ đó tìm ra các biện pháp khắc phục. 

Nhà báo Nguyễn Công Đán - Chủ tịch Hội Nhà báo Hưng Yên