Nhưng nhìn vào sự vươn cao của Vinamilk, TH Milk, những kết quả tươi sáng mà HAGL, Vingroup, PAN… gặt hái, hay sự tham gia của các “đại gia” thực thụ như Thế Giới Di Động, Trường Hải, thì mảng nông nghiệp đã cho thấy tiềm năng và cơ hội lớn, thôi thúc rất nhiều doanh nhân và người trẻ nhập cuộc.

 Nào phải cứ gieo là gặt được liền?!

2009-2012 là giai đoạn vàng son của HAGL nhờ bất động sản (BĐS). Nhưng khi thị trường nhà đất trồi sụt, năm 2013, ông Đoàn Nguyên Đức tuyên bố sẽ rút khỏi thị trường BĐS, thoái vốn và thu hẹp các ngành khai khoáng, thủy điện và đầu tư vào nông nghiệp... Thực tế, từ 2008, HAGL đã trồng cao su tại Lào, đầy cơ hội vực dậy, bứt phá khi giá cao su thế giới thời điểm 2010-2011 cao chót vót. Nhưng tới 2013-2014, cây cao su tới tuổi cho mủ thì giá tụt dốc, DN tiếp tục lao đao. HAGL đã tạm gác “mũi nhọn” cao su, hướng qua mía đường, dầu cọ và nuôi bò, dần ổn định trở lại. Hành trình của HAGL cho thấy con đường làm nông nghiệp quy mô lớn không trải hoa hồng.

Giữa những khó khăn và hoài nghi, tại Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2017, ông Đoàn Nguyên Đức mới “thành thật” về dự án trồng chanh dây, thanh long, chuối… xuất khẩu. “Tôi bí mật trồng trái cây vì sợ người ta nói sắp chết mà nổ... Chúng tôi tuyên bố chọn cây ăn trái làm cốt lõi, gồm trái cây tươi, trái cây khô và trái cây chế biến... HAGL không còn lựa chọn nào khác, nếu chờ giá cao su lên, chờ cọ dầu thì không thể chịu nổi”, ông nói về hướng đi gieo, gặt.

Tiếp bước HAGL, Vingroup cũng tiến vào nông nghiệp khi ra mắt thương hiệu VinEco năm 2014, đã sớm rót tới 2.000 tỉ đồng vào tham vọng định vị lại thị trường rau sạch trong nước, hướng đến xuất khẩu. Ông Phạm Nhật Vượng cũng đã làm ấm lòng cổ đông với câu nói: “Chúng tôi đặt ra chỉ tiêu sau khoảng 5 - 10 năm nữa, tỉ trọng lợi nhuận của BĐS trong tổng cơ cấu chỉ tầm dưới 50%,… Như vậy nông nghiệp sẽ là một trong những mảng để duy trì tăng trưởng.”

Sau HAGL, Vingroup, Hòa Phát của đại gia Trần Đình Long cũng không đứng ngoài cuộc, đã đầu tư hàng ngàn tỉ vào các nhà máy sản xuất thức ăn chăn nuôi, các trang trại nuôi lợn, bò, gà chất lượng cao trải khắp cả nước, với tham vọng rất lớn về thị phần. Và theo xu thế chuyển hướng sang nông nghiệp ấy, tiếp tục ghi nhận sự nhập cuộc của những TGDĐ, PAN, Nguyễn Kim, Trường Hải, Massan,…

Về việc các đại gia nối tiếp nhau lao vào mảng nông nghiệp công nghệ cao, Viện trưởng Viện KHCN Nông nghiệp ASEAN Hoàng Trọng Nguyên từng bày tỏ băn khoăn về việc DN nhận được nguồn vốn ưu đãi mới chỉ tập trung đa số là trồng rau, trong khi người tiêu dùng không chỉ ăn rau, họ còn cần có thịt gà, bò, lợn, cá…

Cũng theo ông Nguyên, các DN cần tạo ra một bộ sản phẩm với quy trình sản xuất độc lập, tự chủ, đặc biệt cần nâng cao chất lượng sản phẩm theo chuẩn quốc tế thay vì chỉ để ý tới năng suất. Về quản lý, cần phân chia, quy hoạch nông nghiệp theo vùng miền, tránh sự chồng chéo; tổng rà soát lại số liệu dùng thực trong dân để sản xuất đủ dùng và tập trung vào công nghệ sản xuất, bảo quản hàng hoá sau thu hoạch để hướng tới xuất khẩu…

Những cây, con giản dị là… mỏ vàng ở tương lai

Rót hàng ngàn tỉ vào nông nghiệp, nhưng thực tế HAGL, Vingroup, Hòa Phát… vẫn còn chật vật bởi giá cao su, thịt lợn, gà… trồi sụt, đóng góp của rau củ quả trong tổng doanh thu còn hạn chế. Tuy nhiên, họ chỉ mới đi một khúc ngắn nếu đặt cạnh hành trình của Vinamilk, Tập đoàn TH…

40 năm đeo đuổi với nông nghiệp, Vinamilk từ một DN vô danh đã vươn mình trở thành đơn vị có vốn hóa hơn 9 tỷ USD. Không chỉ khẳng định vị thế là “ông lớn” trong nước, Vinamilk còn vươn cao và xa, đưa các sản phẩm ra thế giới, từ châu Á tới châu Âu, Bắc Mỹ, xây dựng hàng loạt các trang trại quy mô lớn trong nước và nước ngoài… 

Hay Tập đoàn TH làm sữa sạch từ 2008, ở vùng đất “Gió Lào thổi rạt bờ tre” tưởng không thể nuôi bò. Nhưng TH đã làm được, đã cho ra đời sản phẩm sữa tươi sạch thành công ngoài mong đợi. Rồi từ bước đệm Nghệ An, đầu 2017, Tập đoàn TH đã chính thức khởi công dự án nông nghiệp công nghệ cao sản xuất rau củ quả hữu cơ và lúa chất lượng cao tại Thái Bình, diện tích sản xuất tới 3.000ha, quy mô đầu tư trên 3.000 tỷ đồng. Trong dài hạn, tập đoàn sẽ phối hợp với chuyên gia của Viện Nông nghiệp hữu cơ, Hiệp hội Nông nghiệp công nghệ cao, cùng với các chuyên gia từ Mỹ, Hà Lan, Israel, New Zealand… tiếp tục nghiên cứu triển khai dự án… “Công nghệ cao là chìa khóa vàng cho phát triển nông nghiệp Việt Nam. Trong nông nghiệp công nghệ cao, không thể lấy trụ cột là nông dân mà phải bằng chính sách để lôi kéo những doanh nhân có đủ Tâm - Trí - Lực vào lĩnh vực này. Chính doanh nghiệp mới là trụ cột, tạo hiệu ứng để định hướng cho nông dân đi cùng…”, bà Thái Hương - Chủ tịch HĐQT Tập đoàn TH khẳng định.

Vinamilk, Tập đoàn TH đã có thể “vượt dốc” thành công, thì HAGL cũng cho thấy họ đang tiến tới ngày “hái quả”. Năm 2016-2017, dù cổ phiếu HAGL vẫn trồi sụt, thì doanh thu tốt từ đàn bò đã là liều thuốc bổ giúp các nhà đầu tư vững tâm hơn. Thêm nữa, việc chuyển hướng sang trồng cây ăn quả của DN cũng thu “trái ngọt”, với hơn 18.000ha đất trồng cây ăn trái, dòng tiền nuôi DN được lấy từ chính trái cây xuất khẩu chứ không phải từ nhà băng. Bên cạnh đó, nông sản của HAGL đã và đang có mặt trên hệ thống Bách Hóa Xanh và tại các siêu thị lớn ở Trung Quốc… Hòa Phát cũng đang gặp những trục trặc khi giá lợn, gà tụt dốc. Nhưng ông Trần Đình Long từng khẳng định: Việc đầu tư vào nông nghiệp có nghĩa là Hoà Phát chấp nhận cạnh tranh. Hoà Phát sẽ ưu tiên đầu tư hiệu quả trong lĩnh vực nông nghiệp, góp phần công nghiệp hóa mạnh hơn ngành nông nghiệp, tăng hiệu quả và giá trị sản xuất!

Thế nên, dù báo chí, dư luận thông tin, hay bỉ bai về sự trồi sụt cổ phiếu, những món nợ, tỉ lệ đóng góp bé nhỏ của nông nghiệp vào doanh thu, hay vài cuộc tháo chạy…, thì cũng không che lấp được thực tế: Làm nông không phải cứ gieo xuống là gặt được liền. Và hơn hết, đã không ngăn được làn sóng đầu tư, khởi nghiệp trong nuôi trồng.

Nói như chuyên gia kinh tế - TS Võ Trí Thành, thì khi các DN đang “đánh cược” vào nông nghiệp bằng số tiền đầu tư rất lớn, cũng cho thấy nhận thức về nông nghiệp đã thay đổi, mà hơn hết là một ngành tạo ra giá trị tăng trưởng tốt.❏

❀ Kiên Giang