Đề xuất do nhóm công tác của WHO về tài chính bền vững đưa ra, nhằm tăng mức đóng góp thường niên của mỗi quốc gia thành viên, theo một tài liệu của WHO được công bố trực tuyến và ngày 4/1.

Kế hoạch này là một phần của quá trình cải cách rộng lớn hơn sau khi đại dịch Covid-19 nêu bật những hạn chế về quyền lực của WHO trong việc can thiệp sớm vào một cuộc khủng hoảng.

Tuy nhiên, chính phủ Mỹ đang phản đối cải cách vì lo ngại về khả năng phải đối đầu với những mối đe dọa trong tương lai liên quan đến nội bộ tổ chức này, bao gồm cả từ Trung Quốc.

Thay vào đó, họ đang thúc đẩy việc thành lập một quỹ riêng, do các nhà tài trợ trực tiếp kiểm soát, để tài trợ cho việc phòng ngừa và kiểm soát các trường hợp khẩn cấp về sức khỏe. Bốn quan chức châu Âu tham gia vào các cuộc đàm phán đã xác nhận sự phản đối của Mỹ.

Tài liệu cho biết, đề xuất được công bố kêu gọi đóng góp bắt buộc của các quốc gia thành viên tăng dần từ năm 2024 để chiếm một nửa ngân sách cốt lõi 2 tỷ USD của cơ quan vào năm 2028, so với mức dưới 20% hiện nay.

Ngân sách cốt lõi của WHO là nhằm chống lại đại dịch và củng cố hệ thống chăm sóc sức khỏe trên toàn thế giới. Ngân sách cũng tăng thêm 1 tỷ USD mỗi năm để giải quyết những thách thức toàn cầu cụ thể như các bệnh nhiệt đới và cúm.

Những người ủng hộ nói rằng sự phụ thuộc vào nguồn tài trợ tự nguyện hiện nay từ các quốc gia thành viên và từ các tổ chức từ thiện buộc WHO phải tập trung vào các ưu tiên do các nhà tài trợ đặt ra, qua đó khiến tổ chức này ít có khả năng chỉ trích các thành viên khi có những sự việc diễn ra ngoài ý muốn.

Một hội đồng độc lập về đại dịch được chỉ định để cố vấn về cải cách WHO đã kêu gọi tăng nhiều hơn các khoản phí bắt buộc, lên 75% ngân sách cốt lõi, coi hệ thống hiện tại là "rủi ro lớn đối với tính toàn vẹn và độc lập" của WHO.