Nhà báo Jamal Khashoggi. Ảnh: Reuters 

Ngày 20/10, Đại diện cấp cao của Liên minh châu Âu (EU) về chính sách an ninh và đối ngoại Federica Mogherini đã kêu gọi mở một cuộc điều tra sâu rộng về cái chết đầy bất ngờ của nhà báo Jamal Khashoggi và yêu cầu sự giải trình đầy đủ của những người có trách nhiệm.

Phía Đức cũng đặt câu hỏi về việc có nên tiếp tục bán vũ khí cho Saudi Arabia sau việc này hay không.

Phía Thổ Nhĩ Kỳ nghi ngờ đội ngũ sát thủ từ phía Saudi Arabia đã tra tấn ông này dẫn tới cái chết của ông và phi tang thi thể sau đó.

Được hỏi trong chuyến thăm bang Nevada của mình, ông Trump nói: ”Tôi không hài lòng với câu trả lời này. Tuy nhiên đó đã là một bước tiến đáng kể. Tôi muốn một câu trả lời rõ ràng”.

Ông Trump cũng từng tuyên bố Saudi Arabia sẽ phải đối mặt với “những hậu quả nặng nề” nếu đứng sau cái chết của nhà báo Khashoggi. Tuy nhiên, ông vẫn khẳng định sẽ không từ bỏ Saudi Arabia và cũng không từ bỏ thương vụ bán vũ khí cho nước này.

Saudi Arabia là đồng minh lâu năm của Mỹ và là một đối trọng quan trọng nhằm hạn chế tầm ảnh hưởng của Iran trong khu vực Trung Đông.

Bà Mogherini trong tuyên bố bày tỏ vô cùng quan ngại về những tình huống liên quan đến cái chết của nhà báo Khashoggi, trong đó có sự vi phạm Công ước Vienna năm 1963 về quan hệ lãnh sự.

Tuyên bố cũng nêu rằng chính vì thế, cũng như các đối tác của mình, EU nhấn mạnh sự cần thiết phải tiếp tục điều tra sâu rộng và minh bạch để giải thích rõ ràng tình huống của vụ việc nhằm đảm bảo trách nhiệm đầy đủ của tất cả những người có trách nhiệm.

Tuyên bố của EU cáo buộc sự vi phạm Điều 55 Công ước Vienna về tôn trọng luật pháp và các quy định của nước tiếp nhận, đồng thời cho biết thêm là các cơ sở lãnh sự không thể được sử dụng một cách không tương thích với chức năng thực hiện các chức năng lãnh sự.

Phía Riyadh đã không đưa ra bằng chứng nào cho phát ngôn của mình liên quan tới cái chết trong một vụ ẩu đả của ông Khashoggi, cũng như không nói gì tới thi thể đã biến mất của ông này.

“Chúng tôi muốn sự minh bạch trong cái chết của ông Khashoggi”, Ngoại trưởng Đức Heiko Maas cho hay. “Những gì nước này đã nói không hề trùng khớp”.

Tổng thống Mỹ vẫn lên tiếng bênh vực Hoàng tử Bin Salman của Saudi Arabia, nói rằng ông tin Hoàng tử không biết và có liên quan gì tới vụ này. Ông cũng cho biết sẽ nói chuyện với ông Salman về vấn đề này.

Các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ hiện đang mở rộng cuộc điều tra tìm kiếm thi thể của ông Khashoggi. Có nhiều giả thuyết cho rằng thi thể của ông này đã bị phi tang ở khu vực rừng Belgrad và thành phố Yalova ở ngoại ô Istanbul.

Phía Thổ Nhĩ Kỳ cho biết họ đã thu thập được một đoạn ghi âm từ Apple Watch của ông Khashoggi cho thấy ông này đã bị tra tấn và sát hại và đã chia sẻ nó cho các nước liên quan bao gồm Mỹ và Saudi Arabia.

Trong khi đó, phía Mỹ khẳng định chưa hề có quan chức nào được nhìn thấy bằng chứng này.

Phiên bản của Saudi Arabia

Từ trước tới nay Saudi Arabia luôn lên tiếng phủ nhận rằng ông Khashoggi đã thiệt mạng trong lãnh sự quán.

Tuy nhiên, hôm qua, các công tố viên nước này lại lên tiếng nói rằng một cuộc ẩu đả đã diễn ra bên trong lãnh sự quán, dẫn tới việc ông Khashoggi bị thiệt mạng. 18 công dân Saudi Arabia đã bị bắt vì việc này, phía văn phòng công tố cho hay.

“Một cuộc ẩu đả đã diễn ra và ông Khashoggi đã chết do ngạt thở. Họ đã cố gắng khiến ông này phải im lặng”.

Hôn phu của ông Khashoggi, Hatice Cengiz đã viết trên Twitter rằng: “Họ đã lấy đi thân xác anh, nhưng nụ cười anh vẫn sẽ ở trong thế giới em mãi mãi”.

Truyền thông Saudi Arabia đã nói rằng đức vua Salman đã bãi nhiệm 5 nhân viên chính phủ vì vụ việc này, bao gồm cả Saud al-Qahtani, một cố vấn cấp cao của Hoàng tử Mohammed, và Phó giám đốc tình báo Ahmed Asiri.

Đức vua cũng ra lệnh tái cơ cấu ngành tình báo do Hoàng tử Mohammed chủ trì.

Các nguồn tin cho hay, Qahtani là “cánh tay phải” của Hoàng tử, và thường xuyên đưa ra các mệnh lệnh cho các quan chức thay Hoàng tử, bao gồm cả các vấn đề an ninh.

Tờ New York Times nói rằng theo các nguồn tin từ Mỹ và Saudi Arabia, Qahtani đã phát triển một “đội quân online” để đe doạ Khashoggi và những người hay chỉ trích chính phủ trên Twitter.

Những người thân của ông Khashoggi nói rằng chính phủ đã cố gắng dụ dỗ ông này quay trở lại đất nước sau khi sang Mỹ tị nạn.

“Không có mệnh lệnh gì từ Hoàng tử về việc giết hay bắt cóc ông Khashoggi”, một quan chức cho hay.

 Hoàng Việt