Moscow từng coi các quốc gia thuộc Liên Xô cũ không giáp biển ở Trung Á, như Kazakhstan và Kyrgyzstan, nằm trong quỹ đạo của mình và Sáng kiến Vành đai và con đường là một thách thức đối với sự thống trị của nước này.

Tuy nhiên, bài phát biểu của một quan chức cấp cao Nga vào tuần trước đã cho thấy đã có bao nhiêu thay đổi trong thập kỷ kể từ đó.

Phát biểu tại Diễn đàn châu Á Bác Ngao ở tỉnh đảo Hải Nam của Trung Quốc, Phó Thủ tướng Nga Alexey Overchuk cho biết Điện Kremlin và Bắc Kinh đã thảo luận về khả năng “cải thiện kết nối” giữa sáng kiến này và Liên minh Kinh tế Á-Âu (EEU), một tổ chức do Nga lãnh đạo. Theo đó, hai bên được cho là đang nỗ lực tạo ra một thị trường chung giống như EU.

Các nhà phân tích cho biết nếu hai cường quốc khu vực có thể đến với nhau và vượt qua nhiều rào cản trước đó, khu vực này có thể trở nên kết nối hơn bao giờ hết trong thương mại và vận tải. Tuy nhiên, những trở ngại vẫn còn tồn tại.

Nga đã thành lập EEU cùng với các quốc gia thuộc Liên Xô cũ là Armenia, Belarus, Kazakhstan và Kyrgyzstan vào năm 2015 để thúc đẩy hội nhập kinh tế và thúc đẩy các lợi ích địa chính trị của riêng mình ở Trung Á.

Trong khi đó, sự tuân thủ trong nhóm còn yếu do quyền lực hạn chế của Ủy ban Kinh tế Á-Âu, cơ quan điều hành của liên minh, và các rạn nứt tiếp tục xuất hiện kể từ khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra hai năm trước.

Các nước phương Tây đã áp đặt một loạt lệnh trừng phạt đối với Moscow bằng cách hạn chế buôn bán năng lượng với nước này và cấm các ngân hàng Nga tham gia hệ thống thanh toán Swift toàn cầu, viết tắt của Hiệp hội Viễn thông Tài chính Liên ngân hàng Toàn cầu.

Wang Yiwei, giám đốc Viện Quan hệ Quốc tế tại Đại học Nhân dân Trung Quốc, cho biết liên minh đã “mất đi một chút sự đoàn kết kể từ khi bùng nổ xung đột Nga-Ukraine”. Ông nói thêm rằng một số thành viên EEU “lo lắng về việc trở thành Ukraine tiếp theo”.

Để khắc phục một số thiệt hại đó, Moscow đã thể hiện sự sẵn sàng ngày càng tăng trong việc kết nối dự án hội nhập khu vực của riêng mình với sáng kiến của Trung Quốc mà tất cả các thành viên EEU đã tham gia.

“Nga một lần nữa nhấn mạnh sự phối hợp trong Sáng kiến "Vành đai và Con đường"-EEU nhằm tận dụng ảnh hưởng của Trung Quốc nhằm lấy lại niềm tin từ các nước láng giềng, đặc biệt là sự mất lòng tin từ Kazakhstan”, ông Wang nói.

Trong khi đó, quan chức này cũng nhận định Trung Quốc hy vọng “hội nhập Á-Âu hơn nữa” để biến hợp tác song phương thành hợp tác đa phương, tạo thêm động lực cho các kế hoạch của mình.

Lê Na (Theo SCMP)