(NBCL) “Tôi tin là trong nhiệm kỳ này, trước mắt là trong năm nay, khi chúng ta được tiếp thêm động lực từ Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII và Đại hội lần thứ X Hội Nhà báo Việt Nam (HNBVN), đời sống báo chí sẽ sống động hơn, hiệu quả hơn và hoạt động của HNBVN sẽ phong phú hơn, chất lượng hơn, đáp ứng được sự mong đợi của hội viên và các tầng lớp nhân dân trước đòi hỏi của tình hình mới.”- Nhà báo Hồ Quang Lợi – Phó Chủ tịch Thường trực HNBVN, Tổng thư ký Liên đoàn các nhà báo ASEAN đã khẳng định như vậy trong cuộc trò chuyện nhân dịp Xuân Bính Thân 2016 với báo Nhà báo & Công luận.

Người làm báo phải đi tiên phong!

+ Chúng ta đón một mùa xuân mới trong không khí tưng bừng phấn chấn chào mừng Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII. Chắc hẳn ông có những cảm xúc đặc biệt trước thời khắc này?

- Chúng ta đón Xuân Bính Thân vào đúng thời điểm tổ chức Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII. Đại hội Đảng lần này diễn ra đúng thời điểm đất nước ta đã trải qua 30 năm đổi mới - một giai đoạn đặc biệt trong lịch sử Việt Nam hiện đại. Chặng đường 30 năm đổi mới có thể coi là “một cuộc cách mạng” trong thời bình. Trước những khó khăn chồng chất và tình thế hiểm nghèo, đổi mới trở thành mệnh lệnh của cuộc sống, của sự nghiệp cách mạng, thử thách bản lĩnh và trí tuệ Việt Nam. Nếu không đổi mới vào năm 1986 thì không thể hình dung được đất nước của chúng ta sau đó và ngày nay sẽ như thế nào.

Tôi muốn nói điều đó để nhấn mạnh rằng đổi mới có một sứ mệnh và giá trị lịch sử, có ý nghĩa sống còn đối với Đảng và đất nước ta. Đảng khởi xướng và lãnh đạo công cuộc đổi mới, cầm trịch tiến trình đổi mới, vì thế, dù cho con thuyền của đất nước trong 30 năm đó có những thời điểm chao đảo trong biến động thời cuộc hết sức khốc liệt nhưng hướng đi của công cuộc đổi mới không thay đổi. Điều đó thể hiện bản lĩnh và trí tuệ của dân tộc Việt Nam kết tinh trong tài thao lược của Đảng Cộng sản Việt Nam. Đó thực sự là một sự nghiệp vĩ đại của các thế hệ Việt Nam trong thời đại Hồ chí Minh. Chưa bao giờ đất nước ta có thế và lực mạnh như ngày nay.

+ Sau 30 năm đổi mới, đất nước đã đạt được nhiều thành tựu. Nhưng cũng không ít thách thức, thưa ông?

- Đất nước sau 30 năm đổi mới, đang cần một động lực mới. Chúng ta có những cơ hội rất lớn nhưng những thách thức đan xen cũng hết sức gay gắt. Đời sống quốc tế tiếp tục biến động khó lường, tình hình Biển Đông diễn biến theo chiều hướng ngày càng phức tạp, những vấn đề nảy sinh trong nội bộ nền kinh tế, một bộ phận không nhỏ cán bộ đảng viên suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, công tác chỉnh đốn Đảng, nhất là phòng chống tham nhũng lãng phí chưa đạt yêu cầu, các thế lực thù địch vẫn đang chống phá quyết liệt... 30 năm đổi mới đã làm sáng rõ hơn con đường đi lên của đất nước, làm sáng rõ phẩm giá Việt Nam.

Nhưng Việt Nam vẫn đứng trước nguy cơ tiếp tục tụt hậu, vì thế, công cuộc đổi mới phải được đẩy lên một tầm mức mới. Đại hội Đảng lần thứ XII đưa ra những quyết sách hết sức quan trọng để đưa đất nước bước vào một thời kỳ phát triển mới sau 30 năm đổi mới. Dưới góc độ một nhà báo, tôi cho rằng, muốn đổi mới thì việc đầu tiên là phải đổi mới cách nghĩ, cách làm- những điều liên quan đến đời sống nhận thức, tư tưởng. Thật tự hào, những người làm báo luôn là những người đi tiên phong.

+ Ông nói đến sự tiên phong của những người làm báo, điều đó được thể hiện cụ thể như thế nào, thưa ông?

- Các thế hệ làm báo của chúng ta trong suốt 30 năm qua đã thể hiện được tinh thần trách nhiệm cao đối với nhân dân và đất nước và đã làm được một điều rất quan trọng đó là giữ niềm tin vào vai trò lãnh đạo của Đảng, vào chế độ xã hội chủ nghĩa. Đảng ta có một lực lượng làm công tác chính trị, tư tưởng rất đáng tin cậy, đó là đội ngũ những nhà báo Cách mạng Việt Nam. Báo chí đã góp phần hết sức quan trọng trong tiến trình đổi mới: Khẳng định sự đổi mới là cần thiết và có ý nghĩa sống còn, khẳng định niềm tin vào công cuộc đổi mới, niềm tin vào con đường đi lên của đất nước trước mọi biến cố thời cuộc, góp phần động viên, khích lệ các tầng lớp nhân dân, huy động mọi nguồn lực cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Báo chí cần tiếp tục đổi mới mạnh mẽ hơn nữa

+ Ông nhấn mạnh đổi mới đã trở thành mệnh lệnh để đất nước phát triển. Ông cũng đề cao vị trí vai trò tiên phong của báo chí trong tiến trình 30 năm đổi mới. Nhưng chúng tôi cho rằng, bản thân nội tại của nền báo chí nước nhà hiện nay vẫn còn không ít những thách thức như: vấn đề thương mại hóa báo chí, đạo đức nghề nghiệp của người làm báo, cuộc cạnh tranh giữa các loại hình báo chí… Thưa Phó Chủ tịch, phải chăng báo chí Việt Nam hôm nay cũng cần một cuộc “đổi mới” để giữ vững được vị trí tiên phong, xứng đáng với niềm tin của Đảng và nhân dân?

- Nói đúng hơn, đổi mới đất nước, đổi mới báo chí là một tiên chỉ. Có người nói đất nước cần "một cuộc đổi mới lần thứ hai”. Tôi nghĩ, đổi mới là một tiến trình thống nhất và liên tục, nhưng sau 30 năm, chúng ta cần tiến hành với một tâm thế mới, căn cơ hơn, bài bản hơn, khoa học hơn và cũng quyết liệt hơn. Đất nước vào cuộc với một tinh thần như vậy, báo chí cũng phải như vậy. Và – tôi muốn nhấn mạnh thêm- báo chí vẫn luôn luôn ở vị trí tiên phong. Đại hội X của Hội Nhà báo Việt Nam đã xác định những phương hướng và nhiệm vụ rất cụ thể, thể hiện được tinh thần tiếp tục đổi mới báo chí.

Theo phương châm này, HNBVN tiếp tục quy tụ tâm huyết, tài năng, trí tuệ, tinh thần trách nhiệm của những người làm báo Việt Nam, phấn đấu vì lý tưởng của Đảng, hạnh phúc của nhân dân. Tôi thấy Nghị quyết của Đại hội X HNBVN và chương trình toàn khóa hoàn toàn đáp ứng được tinh thần này. Chỉ có tiếp tục đổi mới và đổi mới mạnh mẽ hơn nữa, vươn lên ngang tầm công cuộc đổi mới thì báo chí mới có thể hoàn thành trách nhiệm với nhân dân, đất nước, đồng thời mới giúp báo chí vượt qua được những thách thức hết sức nóng bỏng, hết sức gay gắt trong thời đại thông tin kỹ thuật số.

Chúng ta đang làm báo trong bối cảnh và điều kiện rất khác trước, vừa có những thuận lợi để phát triển nhưng cũng phải đối mặt với nguy cơ có thể bị “xóa sổ” nếu báo chí tiếp tục hoạt động theo cách cũ. Đổi mới báo chí cũng là để chúng ta khắc phục có hiệu quả hơn nữa tình trạng thương mại hóa báo chí, góp phần giảm thiểu tình trạng sụt giảm báo in, nâng cao tính cạnh tranh giữa các loại hình báo chí…

+ Chúng tôi nghĩ rằng, trong vấn đề này, HNBVN giữ một vai trò và trách nhiệm rất lớn. Nhiệm kỳ qua, chúng ta đã làm được rất nhiều việc, nhiều dấu ấn và khởi sắc. Tiếp nối này, nhiệm kỳ tới chúng ta cần tập trung vào những nhiệm vụ gì thưa ông?

- Theo tôi, các hoạt động của Hội tới đây sẽ tiếp tục dựa vào hai trục chính. Trước hết, Hội phải tăng cường và nâng cao hơn nữa các hoạt động nghiệp vụ. Phải làm sao để Hội Nhà báo Việt Nam ở các cấp trở thành một môi trường nghiệp vụ sống động mà ở đó các nhà báo có thể học hỏi, nâng cao trình độ - học hỏi qua các chương trình đào tạo, bồi dưỡng, các cuộc hội thảo, diễn đàn, qua việc giao lưu, trao đổi với nhau về kinh nghiệm làm nghề, xây dựng môi trường văn hóa, thắm tình đồng chí , đồng nghiệp trong sinh hoạt hội… Đó phải là một môi trường cởi mở và dân chủ.

Cởi mở và dân chủ gắn với việc phát huy tinh thần trách nhiệm, bản lĩnh chính trị của người làm báo để chúng ta không chỉ thực hiện được chức năng thông tin mà còn định hướng dư luận xã hội. Vấn đề thứ hai, Hội cần chăm lo, bảo vệ quyền lợi chính đáng của các hội viên để khi sinh hoạt Hội, họ luôn thấy bổ ích, thiết thực, hòa kết. Khi quyền lợi chính đáng của người làm báo, của hội viên bị xâm hại thì hội phải đứng ra bảo vệ. Hội sẽ chủ động và tích cực trong vấn đề này.

+ Còn điều gì mà ông trăn trở để nâng cao vị thế và vai trò của HNBVN trong thời gian tới?

- Vì HNBVN là hội chính trị- xã hội nghề nghiệp nên tôi nghĩ, chúng ta cần tăng cường vai trò xã hội của báo chí. Tăng cường vai trò đó bằng việc làm tốt nhiệm vụ chính trị của mình. Đồng thời, với vai trò và uy tín của mình, HNBVN tăng cường tổ chức các hoạt động xã hội, các hoạt động từ thiện để quy tụ tấm lòng của người làm báo, của các thành phần trong xã hội giúp đỡ những thân phận éo le, nghèo khó… Báo chí cần soi rọi để xã hội nhìn thấy những cảnh đời đó, đưa bàn tay ấm áp của cộng đồng xã hội ra giúp đỡ. Một xã hội nhân văn, tốt đẹp là một xã hội quan tâm đến số phận của những người đau khổ, khó khăn trong xã hội.

Cùng với vinh dự là trách nhiệm

+ Chúng tôi có cảm giác, dù vừa giữ cương vị mới nhưng ông hiểu rất rõ về hoạt động Hội, sâu sát và gắn bó như người đã từng ở đây lâu lắm rồi?

- Có thể nói, tôi là người cả đời làm báo, gần như trải qua mọi loại công việc trong lao động báo chí: phóng viên, biên tập viên, bình luận viên, phó phòng, trưởng phòng TKTS (Tổng thư ký Tòa soạn), phó Tổng biên tập, Tổng biên tập. Với gần 30 năm làm báo Quân đội nhân dân, sau về báo Hà Nội Mới, có gần 6 năm làm công tác tuyên giáo nhưng gần như không một ngày nào tôi xa rời xa báo chí. Trong mảng tuyên giáo, tôi không chỉ là người chỉ đạo báo chí của Hà Nội mà vẫn là người cầm bút thực sự. Các cuộc đối thoại của tôi với báo chí luôn diễn ra với tinh thần đồng nghiệp, giữa những người làm nghề. Tôi thấy rất vui về điều đó. Hiểu công tác hội ư? Tôi cũng từng làm chủ tịch LCH nhà báo báo Quân đội nhân dân nhiều năm, hai lần làm Chủ tịch HNB Hà Nội.

+ Ông vừa về nhận nhiệm vụ nhưng chúng tôi thấy lịch làm việc của ông dày đặc. Điều gì khiến ông cảm thấy thú vị, gần gũi khi bắt tay vào công việc của Hội?

- Điều mà tôi cảm thấy vui nhất chính là về đây tôi được gặp những đồng nghiệp khắp cả nước, những người tôi đã từng có thời gian làm việc cùng nhau. Điều đó cho tôi một niềm tin rất ấm áp rằng, chúng ta đang kết nối được tình đồng chí, đồng nghiệp khắp cả nước để phấn đấu vì mục đích chung cao quý của Hội chúng ta. Tôi vẫn cho rằng công tác hội chỉ có thể thành công được nếu chúng ta tăng cường được sự đoàn kết. Cái đó phải được coi là yếu tố cực kỳ quan trọng, có tính nền tảng. Ngôi nhà của những người làm báo phải được xây dựng trên tinh thần đoàn kết, đồng thuận của hội viên trên cả nước. Sự đoàn kết ấy phải được xây đắp ở từng hội cơ sở, có sự đóng góp của từng cá nhân hội viên, những người cầm bút…

+ Đại hội lần thứ X HNBVN thành công, mở ra một nhiệm kỳ mới với nhiều kỳ vọng. Có thể nói rằng, đây là nền tảng để những người kế nhiệm tiếp bước và phát huy không, thưa ông?

- Tôi tin, bầu sinh khí mà Đại hội lần thứ X HNBVN tạo ra sẽ tiếp tục là nền tảng để chúng ta tiếp bước về phía trước. Đặc biệt, chúng ta đã bầu được một ban chấp hành gồm những nhà báo tiêu biểu, tâm huyết với nghề, với công tác hội, năng động, đầy tinh thần hướng đến cái mới. Đó là những người lãnh đạo các cơ quan báo chí, những người làm công tác hội, cũng có những người là nhà báo không giữ một cương vị gì quá lớn. Khi chúng ta được tiếp sức từ Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII và Đại hội lần thứ X HNBVN, đời sống báo chí chắc chắn sẽ sống động, khởi sắc hơn và hoạt động của HNBVN sẽ phong phú hơn, hiệu quả hơn, đáp ứng được sự kỳ vọng của hội viên và các tầng lớp nhân dân đang trông chờ vào đội ngũ những người làm báo Việt Nam.

+ Xin trân trọng cảm ơn ông!

Lan Anh - Hà Vân