Những lớp học đặc biệt của hàng nghìn người DTTS

Xác định xóa mù chữ là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước nhằm tạo nền tảng dân trí vững chắc để phát triển nguồn nhân lực, nhiều năm qua tỉnh Gia Lai luôn quan tâm, chú trọng tới công tác phổ cập giáo dục, xóa mù chữ cho các đồng bào DTTS ở vùng sâu, vùng xa.

Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, đến nay tỉnh Gia Lai đã mở được 226 lớp học xóa mù chữ cho trên 6.500 người DTTS ở 17 huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh, với kinh phí gần 13 tỷ đồng.

Khi vừa kết thúc một ngày dài trên nương rẫy, sau bữa cơm tối vội vàng bà con đồng bào Jrai ở làng Brel và Jut, xã Ia Dêr, huyện Ia Grai (tỉnh Gia Lai) lại rộn ràng rủ nhau đến lớp học xóa mù chữ ở Trường Tiểu học Ngô Mây.

Ngôi trường này hiện đang mở 2 lớp dạy xóa mù cho bà con người DTTS trên địa bàn. Theo đó, mỗi tuần lớp sẽ học 3 buổi học, bắt đầu từ 18h đến 21h. Những học viên ở 2 lớp học này rất đặc biệt, nhiều trường hợp là vợ chồng, chị em ruột, thậm chí là những cụ già U70 cũng cắp sách đến trường học chữ.

Bà Siu H’Meh (SN 1966, trú tại xã Ia Dêr) là một trường hợp điển hình.Vì hoàn cảnh gia đình khó khăn nên các chị em trong nhà đều không được học hành đến nơi, đến chốn. Mặc dù nay đã có tuổi song bà Siu H’Meh vẫn mong muốn được đi học để biết cái chữ. Khi nghe tin Trường Tiểu học Ngô Mây mở lớp xóa mù, bà rất vui mừng nên đã rủ 2 người em ruột là Siu H\'mit (SN 1973) và Siu Jao (SN 1977) đi học cùng.

Trò chuyện với PV, bà Siu H’Meh trải lòng: “Biết ít chữ không những tự ti với xã hội mà còn gặp nhiều khó khăn trong sinh hoạt và làm kinh tế. Vì vậy khi hay tin có lớp học xóa mù chữ 3 chị em đã sắp xếp công việc gia đình tranh thủ đến lớp đều đặn để học được cái chữ phần để đọc sách, đọc báo biết hướng làm ăn, phần làm gương con cháu cố gắng học hành. Tuổi lớn nên việc viết chữ không được đẹp, tiếp thu kiến thức chậm hơn đám trẻ. Nhưng 3 chị em sẽ cố gắng học tập. Ngoài giờ trên lớp, chúng tôi lại ngồi ở nhà luyện đọc, luyến viết”.

Cô Ksor H’wang, giáo viên Trường Tiểu học Ngô Mây chia sẻ: “Đa phần học viên là người lớn tuổi nên khi giảng bài và giao tiếp, giáo viên phải có những lời nói sao cho phù hợp. Vì vậy, ngoài việc sử dụng nghiệp vụ sư phạm, kinh nghiệp đứng lớp, tôi còn phải tìm tòi học hỏi từ những người đi trước, mạng xã hội. Điều phấn khởi là học viên ai cũng ham học. Hiện các lớp xóa mù vẫn còn khó khăn thiếu thốn về cơ sở vật chất, sách giáo khoa, thiết dạy và học. Ngoài sự hỗ trợ từ Nhà nước, các giáo viên phải chủ động liên hệ đi xin sách vở. Nhiều giáo viên còn tự bỏ tiền túi để mua tài liệu học tập cho học viên”.

Ông Phạm Văn Đại - Trưởng phòng GD&ĐT huyện Ia Grai thông tin: “Trên địa bàn huyện đang triển khai trên 50 lớp với hơn 1.200 học viên là người DTTS. Chúng tôi đã phân bổ kinh phí để mua sắm tài liệu, bút, sách vở cho học viên và giải quyết chế độ hỗ trợ cho giáo viên để họ yên tâm đứng lớp giảng dạy. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng thường đến thăm, động viên các học viên, giáo viên cố gắng học tập để hoàn thành chương trình”.

Nỗ lực xóa mù chữ

Tương tự lớp học ở xã Ia Dêr, khi mặt trời vừa xuống núi, người dân làng Ia Lang, phường Chi Lăng, TP Pleiku (Gia Lai) í ới gọi nhau cho kịp giờ lên lớp. Phụ nữ thì đìu theo con nhỏ, cụ già thì chống gậy, ai cũng mang theo sự hồ hởi đến lớp học kiếm cái chữ.

Bà H\'Myơn năm nay đã ngoài 60 tuổi, quanh năm chỉ biết cầm cuốc. Thế nhưng, khi chính quyền mở lớp học xóa mù chữ, mỗi ngày bà đều đi bộ gần 4km đến lớp nắn nót viết chữ, ê a đọc bài. Biết mình có tuổi mắt kém, tay run nên mỗi ngày bà đều cố gắng đi học đều đặn để luyện thành thạo nét chữ.

“Ở nhà, tôi cũng nhờ con cháu dạy chữ nhưng công việc bận rộn nên mãi tôi vẫn không tiếp thu được. May đến lớp, các cô giáo tâm huyết, dạy từng chữ, luyện đọc, viết thì tôi mới hiểu. Cũng mong đọc được, viết được để thuận tiện hơn trong cuộc sống sinh hoạt, không phải phiền đến con cháu”, bà H’Myơn tâm sự.

Cô Dương Thị Kiếu, giáo viên chủ nhiệm lớp xóa mù, Trường Tiểu học Ngô Quyền cho biết: “Gần 2 năm theo học, học viên trong lớp cơ bản đã biết đọc, biết viết và các phép tính đơn giản. Dự kiến cuối tháng này, nhà trường sẽ kết thúc giai đoạn 1 chương trình dạy xóa mù chữ. Bà con trong lớp đa số đều không biết chữ và lớn tuổi nhưng chương trình dạy thì nhanh. Chính vì vậy, giáo viên phải nỗ lực, chịu khó thì mới truyền thụ hết kiến thức và hoàn thành yêu cầu khi mở lớp xóa mù chữ”.

Theo thống kê của Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Gia Lai, tình trạng mù chữ vẫn còn phổ biến tập trung chủ yếu ở nhóm tuổi từ 15 đến 60, với tỷ lệ mù chữ mức độ 1 là 4,22%, tương đương hơn 44.300 người trong tổng số hơn 1 triệu cư dân ở độ tuổi 15 đến 60; mù chữ mức độ 2 chiếm 6,46%, khoảng 67.700 người. Đáng chú ý, có tới hơn 50.000 người đồng bào DTTS thuộc diện không biết chữ (chiếm 11,2%), phần lớn là phụ nữ.

Đại diện phòng Giáo dục Mầm non và Giáo dục Tiểu học, Sở GD&ĐT tỉnh Gia Lai cho biết, chương trình xóa mù chữ rất thiết thực với đồng bào DTTS nói chung và Gia Lai nói riêng. Qua đó, góp phần nâng cao trình độ dân trí cho bà con, từ đó thoát nghèo, nâng cao chất lượng đời sống. Hiện nay chương trình đã được triển khai tại 17/17 huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh. Trong thời gian tới chương trình sẽ được mở rộng hơn nữa ở các địa phương.

Theo đó, trong thời gian tới tỉnh Gia Lai sẽ tiếp tục đầu tư hơn 46 tỷ đồng để tổ chức 735 lớp học xóa mù chữ cho gần 23.500 người ở 176 xã. Đây là nỗ lực lớn của tỉnh nhằm góp phần nâng cao chất lượng đời sống, văn hoá của người dân, đặc biệt là người DTTS.