Những nỗi khổ do rối loạn tiểu tiện

Trước đây, phì đại lành tính tuyến tiền liệt (PĐLTTTL) khá phổ biến ở nam giới sau tuổi trung niên, nhưng ngày nay, bệnh nhân có xu hướng trẻ hóa. Bác sĩ Trịnh Tú Tâm, chuyên khoa Chẩn đoán hình ảnh, Phó phòng Đào tạo - Chỉ đạo tuyến, Bệnh viện Hữu Nghị cho biết, theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), có trên 50% nam giới ở tuổi từ 60-70 bị PĐLTTTL và tỷ lệ này tăng dần theo độ tuổi. Dù là bệnh lành tính, nhưng PĐLTTTL khiến người bệnh gặp nhiều phiền toái về rối loạn tiểu tiện như: bí tiểu, tiểu khó, tiểu buốt, tiểu són, tiểu không hết bãi, tiểu đêm gây ra tình trạng trầm cảm do mất ngủ kéo dài, ảnh hưởng trầm trọng tới chất lượng cuộc sống. Nếu để lâu hoặc triệu chứng không được cải thiện, có thể bị biến chứng nguy hiểm như sỏi bàng quang, rối loạn chức năng cương dương, viêm bàng quang, ứ nước thận do trào ngược bàng quang niệu quản, thậm chí nặng có thể suy thận.

 Bác sĩ Trịnh Tú Tâm

“Nguyên nhân của những rối loạn là do tình trạng tắc nghẽn cơ học khi tuyến tiền liệt phì đại kèm theo những phản ứng thần kinh thích ứng. Chính sự chèn ép của tuyến tiền liệt và những kích thích thần kinh này làm cản trở đường ra của nước tiểu và là nguyên nhân gây ra sỏi bàng quang, ứ nước thận, làm tăng khả năng nhiễm khuẩn tiết niệu, suy giảm chức năng thận và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh”, bác sĩ Trịnh Tú Tâm lý giải.

Ông Đặng Xuân L, 63 tuổi ở Hưng Yên, trước đây đã khổ sở do chứng bệnh u xơ tuyến tiền liệt hành hạ suốt 3 năm. Dù khối u không to, khi phát hiện chỉ 37gr nhưng đã gây cho ông những rối loạn tiểu tiện mặc dù ông Lẫm điều trị hết thuốc Tây đến Đông y, thậm chí cứ nghe ai mách thuốc nào hay ông đều mua về dùng. Tuy nhiên, sau mỗi lần đi kiểm tra sức khỏe, khối u không thuyên giảm mà tăng lên tới 54gr, đặc biệt các rối loạn tiểu tiện ngày càng tăng và làm suy giảm khả năng tình dục. Mỗi đêm ông Lẫm phải dậy đi tiểu 5-7 lần khiến ông mất ngủ triền miên, dẫn đến sút cân, mặc cảm và ngày càng mệt mỏi. “3 năm gần đây, sau khi làm thủ thuật nút mạch tại Bệnh viện Hữu Nghị, tôi thấy mình được cải thiện rõ rệt về sức khỏe cũng như tâm sinh lý. Đặc biệt khối u ngày một nhỏ, đi tiểu bình thường và các triệu chứng rối loạn không còn nữa”, ông Lẫm vui mừng nói.

Phương pháp ít xâm lấn và hiệu quả

Theo bác sĩ Trịnh Tú Tâm, hiện nay có nhiều phương pháp để lựa chọn điều trị PĐLTTTL như: uống thuốc, mổ nội soi và mổ mở, laser tùy theo giai đoạn và mức độ gây rối loạn tiểu tiện của u tuyến tiền liệt. Mặc dù phẫu thuật nội soi hiện đang được áp dụng rộng rãi và có thời gian được coi là tiêu chuẩn “vàng” vì cải thiện tốt triệu chứng lâm sàng của bệnh. Tuy nhiên, ngày nay nhiều bệnh nhân PĐLTTTL không muốn phẫu thuật vì có thể gây biến chứng như: như phải gây mê, chảy máu phải truyền máu, nhiễm trùng, xuất tinh ngược, bàng quang không tự chủ (đái không tự chủ), liệt dương, xơ hóa cổ bàng quang, hẹp niệu đạo. Nghiên cứu cho thấy, 70-90% bệnh nhân u xơ tuyến tiền liệt sau khi mổ bóc tách u bị xuất tinh ngược, không thể có con bằng phương pháp tự nhiên, không còn “cảm giác” khi quan hệ tình dục hoặc rối loạn cương, 7-10% trường hợp phải đóng bỉm vì chứng đi tiểu không tự chủ được.

  1 ca can thiệp nút mạch điều trị tuyến tiền liệt tại BV Hữu Nghị 

Với sự tiến bộ của khoa học, kỹ thuật nút mạch khắc phục đáng kể những biến chứng kể trên - đây là tiến bộ vượt bậc về can thiệp mạch máu của chuyên ngành chẩn đoán hình ảnh và đã được áp dụng rộng rãi từ năm 2010 tại nhiều nước trên thế giới như Bồ Đào Nha, Brazil, Pháp, Mỹ, Anh, Trung Quốc… Với kỹ thuật can thiệp nút mạch, tình trạng phì đại tuyến tiền liệt kích thước càng lớn thì việc can thiệp càng dễ dàng. Tuy nhiên, việc áp dụng thủ thuật này không phụ thuộc vào khối lượng tuyến, có bệnh nhân u xơ mới chỉ 25-30gr nhưng có các triệu chứng lâm sàng như bí tiểu, tiểu nhiều lần, tiểu đêm… và điều trị nội khoa 6 tháng nhưng thất bại thì cần can thiệp nút mạch càng sớm càng tốt.

“Mục đích của phương pháp này là nút tắc động mạch cung cấp máu, làm cho tuyến này không được nuôi dưỡng và nhỏ dần đi, từ đó giảm dần hoặc mất các triệu chứng lâm sàng, giúp cải thiện và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh”, bác sĩ Tâm giải thích.

Từ tháng 8/2014 đến nay, tại Bệnh viện Hữu Nghị đã có khoảng 70 người được điều trị PĐLTTTL bằng phương pháp nút mạch và chưa có bệnh nhân nào gặp tai biến trong khi làm thủ thuật. Đây là một kỹ thuật khó, bởi khẩu kính động mạch tuyến tiền liệt nhỏ và bệnh thường gặp ở người cao tuổi, có xơ vữa mạch máu kèm theo các bệnh lý như đái tháo đường, tăng huyết áp…. Nếu bác sĩ không có kinh nghiệm, việc làm thủ thuật sẽ không hiệu quả và gây tai biến nguy hiểm cho người bệnh. Tại Việt Nam, kỹ thuật này mới được áp dụng ở BV Bạch Mai, BV Hữu Nghị, BV Trung ương Quân đội 108, BV Đại học Y Hà Nội và một số bệnh viện đang bắt đầu triển khai. Đặc biệt, hiện nay, người bệnh áp dụng kỹ thuật này được BHYT chi trả hoàn toàn.