(CLO) Việt Nam gia nhập TPP và AEC đem lại nhiều cơ hội những cũng có cả thách thức cho lĩnh vực kế toán và kiểm toán. Trong đó, thách thức "nổi bật" mà ngành kế toán phải đối mặt chính là nguồn nhân lực chất lượng cao luôn ở trong tình trạng "thiếu hụt".

Tại hội thảo ""Gia nhập TPP & AEC - thời cơ và thách thức đối với kế toán kiểm toán Việt Nam" diễn ra vừa qua tại Hà Nội, các chuyên gia ngành kế toán - kiểm toán đã trao đổi rất thẳng thắn về vấn đề của đội ngũ nguồn nhân lực và những tiêu chí cụ thể mà ngành cần đạt được để đáp ứng yêu cầu thời kỳ hội nhập.

Hội nhập đem lại cơ hội lớn cho ngành khi về mặt thể chế, hệ thống pháp lý, pháp luật đều được thay đổi để đáp ứng chuẩn mực và các yêu cầu quốc tế. Đặc biệt hơn, khi các tổ chức kiểm toán - kế toán quốc tế hoạt động ngày càng nhiều tại Việt Nam, nguồn nhân lực trong ngành sẽ có thêm cơ hội tiếp cận để tích lũy kinh nghiệm, tạo nền tảng.

"Các tổ chức quốc tế là một chỗ dựa rất quan trọng cho các tổ chức nghề nghiệp trong nước học tập, phát triển", ông Đặng Thái Hùng - Vụ trưởng Vụ Chế độ kế toán và kiểm toán, Bộ Tài chính nhận định tại hội thảo.

Báo cáo thống kê vừa qua của Bộ Tài chính cũng cho thấy, thị trường dịch vụ kiểm toán hiện nay gồm 150 doanh nghiệp (DN), phục vụ khoảng 40.000 khách hàng, bao gồm DN nước ngoài và trong nước; hơn 100 tổ chức làm dịch vụ kế toán với trên 10.000 lao động.

Nhưng trong thời kỳ tới đây, số lượng DN kinh doanh và sản xuất sẽ ngày càng tăng lên. Chính vì vậy, "số lượng các DN kiểm toán cũng cần phải gia tăng tương ứng mới đủ khả năng đáp ứng nhu cầu của thị trường", ông Đặng Văn Thanh - Chủ tịch Hội Kế toán và kiểm toán Việt Nam nhấn mạnh.

Thực tế cho thấy, lực lượng kế toán, kiểm toán viên của Việt Nam hiện nay rất "mỏng manh". Trên toàn quốc hiện nay, ước tính có khoảng 5.000 người có chứng chỉ kế toán kiểm toán quốc tế, chỉ chiếm 2% trong tổng lực lượng của 10 quốc gia ASEAN.

Con số này cho thấy, không chỉ có số lượng mà ngay cả chất lượng của đội ngũ nhân viên cũng đang thiếu hụt trầm trong. Kiểm toán viên, kế toán viên thì có nhưng đạt chất lượng quốc tế để có đủ khả năng đáp ứng tiêu chuẩn làm việc và chất lượng công việc thì lại không có. Đó là thực trạng đáng ngại của ngành kế toán - kiểm toán hiện nay của Việt Nam.

Chỉ còn chưa đầy 2 tuần nữa, Hiệp định thương mại giữa Việt Nam và Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC) chính thức có hiệu lực, mở ra một chương mới cho sự phát triển của kinh tế Việt Nam cũng như ngành kế toán, kiểm toán trong khu vực ASEAN.

"Chương mới" này chính là quy định công nhận bằng cấp, chứng chỉ cho các kế toán, kiểm toán viên, tức là sự chuyển dịch tự do lao động trong ngành này đang được các quốc gia tiến hành phê chuẩn để ban hành rộng rãi.

Trong Hiệp định thương mại tự do TPP, nếu muốn hoạt động tại các nước sở tại, các DN kế toán, kiểm toán của nước ngoài phải đáp ứng được những tiểu chuẩn khá nghiêm ngặt.

Đối chiếu với tình hình này tại Việt Nam, lĩnh vực kế toán kiểm toán phải nhanh chóng thay đổi và hoàn thiện để đuổi kịp trình độ của ngành kế toán và kiểm toán quốc tế đơn cử là khu vực ASEAN.

Nhân lực chất lượng thiếu hụt đang là thách thức lớn của ngành kế toán, kiểm toán và mọi lĩnh vực của nền kinh tế. Nhưng hệ thống DN kế toán kiểm toán thời gian qua đã có sự góp mặt của nhiều DN lớn nước ngoài.

Hiện nay, đã có hơn 20 chục DN Việt Nam có sự bảo trợ từ nước ngoài. "Đây là thuận lợi lớn khi DN nước ngoài có thể truyền bá và trở thành chỗ dựa để DN Việt Nam phát triển", ông Hùng chia sẻ thêm.

Dù vẫn còn khá nhiều khó khăn khi đào tạo đội ngũ nhân lực nhưng nhờ vào điều kiện này, ông Hùng tỏ ra rất lạc quan về sự phát triển của ngành kế toán, kiểm toán cũng như việc hình thành đội ngũ nhân lực lành nghề và chất lượng. Bởi theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới (WB), lao động Việt Nam có sự "hấp thụ" tri thức, kinh nghiệm cũng như khả năng vận dụng những kiến thức đó rất nhanh và chính xác.

"Thực cảnh" về một thị trường kế toán kiểm toán sôi động, chất lượng, theo chuẩn quốc tế sẽ không là một viễn cành xa vời khi mỗi DN tự ý thức được sức mạnh, giá trị và ý nghĩa của mình trong đóng góp vào nền kinh tế và đặc biệt là ngân sách Nhà nước mỗi năm để đấy mạnh "đốt cháy giai đoạn" khi hoạt động và phát triển.

[su_note note_color="#f8eafd"]

Bàn về Luật Kế toán và kiểm toán sửa đổi, ông Đặng Văn Thanh, Chủ tịch Hội Kế toán kiểm toán Việt Nam cho rằng, các quy định về nguyên tắc giá hợp lý, quy định những nội dung cơ bản về báo cáo kế toán Nhà nước sẽ giúp triển khai nhanh việc đưa các chuẩn mực vào báo cáo quốc tế và đặc biệt là giúp toàn bộ khu vực Nhà nước có một báo cáo tài chính như một đơn vị độc lập với các vấn đề cụ thể về nợ, quỹ tài chính Nhà nước…để từ đó, Quốc hội sẽ thấy được bức tranh tài chính quốc gia một cách chính xác và toàn diện. [/su_note]

Quỳnh Liên