(NB&CL) Cơ hội cho báo in ngày càng hẹp lại, báo điện tử có nhiều ưu thế nhưng để phát triển mạnh mẽ hơn, cần xác định rõ mục tiêu và hướng đi hiệu quả. Với nhà báo Tiến Thanh- Tổng Biên tập báo Đời sống pháp luật, Người đưa tin: chọn thị trường ngách là cách tìm cơ hội cho tờ báo có chỗ đứng.

Phải tìm cách đi vào thị trường ngách

+ Anh từng nói “Nếu không đi (hay chọn) thị trường ngách, các tờ báo điện tử mới ra đời không có cơ hội phát triển”. Như vậy, thị trường ngách rõ là một xu hướng mà nhiều tờ báo đang hướng tới?

- Đó là một sự thực mà chúng ta đang phải đối diện. Các tờ báo điện tử đi sau như chúng tôi mà vẫn đi theo cách làm của các tờ báo đi đầu và giờ đã có một thị phần bạn đọc lớn hiện nay, chắc chắn chúng tôi không đuổi kịp và luôn đi sau. Vì thế mỗi tờ báo như chúng tôi phải tìm cách đi vào thị trường ngách, chuyên sâu. Chúng tôi đã và chuẩn bị lực lượng và chuẩn bị rất nhiều thứ cho ý đồ này... Tất cả mới chỉ bắt đầu, còn cần rất nhiều cố gắng và quyết tâm, nhiều sáng tạo mới thực sự ra bản sắc riêng của mình.

+ Những cái riêng và thị trường ngách của các tờ báo bên anh sẽ là gì?

- Chúng tôi quyết tâm thực hiện với ý thức về một tờ báo điện tử được định vị khác trang mạng như thế nào... Cần đặc biệt chú ý vào các vấn đề cốt lõi của thông tin báo chí, không phải thông tin mạng. Báo điện tử sức mạnh ở thông tin báo chí. Tập trung vào lượng bạn đọc, làm các vấn đề độc quyền theo quan điểm của riêng mình. Khi đội ngũ PV, BTV làm vấn đề nổi bật, mang bản sắc riêng của mình, chắc chắn sẽ tạo được thương hiệu, bạn đọc của mình và có nguồn thu lớn hơn cho báo điện tử...

Chúng tôi chuẩn bị nhiều tháng nay để có thể hiện thực hóa được mục tiêu đặt ra. Và thời gian qua tôi tin rằng bạn đọc cũng đã nhận ra tờ Người đưa tin có nội dung tốt hơn hẳn...

 Tập trung vào những chủ đề mà mình có thế mạnh, có cách tiếp cận và khai thác thông tin riêng biệt

+ Quan niệm thị trường ngách chuyên sâu của anh như thế nào: thông tin đưa kỹ, đưa toàn diện hay vừa sâu, vừa chi tiết... lại khá chuyên biệt về một mảng nào đó?

- Tất nhiên là cần phải hội tụ cả các điều đó. Như tôi đã trả lời, tôi muốn nhấn mạnh thêm rằng báo điện tử sức mạnh ở thông tin báo chí, sự công phu và cần mẫn tìm kiếm thông tin, câu chuyện thú vị và đặc sắc, có chiều sâu... của đội ngũ PV, BTV, các vấn đề độc quyền theo quan điểm của riêng mình. Tôi cho rằng đó là những vấn đề cốt lõi thu hút độc giả và là sự khác biệt nổi trội của báo chí so với mạng xã hội.

+ Người đưa tin thời gian qua đã có nhiều đổi mới, chú tâm vào nội dung. Đây có thể là một trong những ý đồ để tờ báo đi sâu vào những nội dung chuyên biệt- thị trường ngách như anh nói?

- Đó là những thử nghiệm ban đầu về cách thức thực hiện các vấn đề cũng như quan điểm của tờ báo, của đội ngũ những người thực hiện... Chúng tôi xác định Người đưa tin phải là tờ báo đúng như tên gọi của nó, nghĩa là đưa tin có quan điểm riêng của mình,không phải là tờ báo tin tức thuần túy. Trên thực tế, tin tức giờ đây đã không còn là sản phẩm của riêng báo chí. Bản thân báo chí cũng đang phải đương đầu với những thách thức của mạng xã hội, một nền tảng có tính tương tác thông tin mạnh hơn bất kỳ loại hình báo chí nào.

Nói cách khác, ở thời công nghệ số người đọc sẽ không bỏ tiền ra mua chữ nghĩa của tờ báo để biết tin tức. Họ mua lối viết và cách nhìn của tờ báo. Vì vậy phải xác định lại cấu trúc tin tức. Bạn đọc không cần tờ báo cho họ biết "Ai- cái gì- ở đâu", họ cần báo miêu tả "Ai- cái gì - ở đâu" (mà họ đã biết qua các phương tiện khác như mạng xã hội)- một cách hấp dẫn và sinh động nhất, họ cần báo đưa ra những quan điểm về "Ai- cái gì- ở đâu" một cách thông minh, thú vị và bất ngờ nhất.

Như vậy,  không cần  chú trọng đưa toàn diện và phủ khắp các thông tin nóng bỏng hàng ngày, mà tập trung vào những chủ đề mà mình có thế mạnh, có cách tiếp cận và khai thác thông tin riêng biệt. Đó cũng là một cách làm báo theo kiểu thị trường ngách.

Thực hiện tòa soạn hội tụ càng sớm càng tốt

 + Báo giấy ngày càng chật vật, phát triển báo điện tử lại vô cùng tốn kém mà hiệu quả đôi khi lại chưa cao, phải vậy không, thưa anh?

- Vâng, đây cũng là vấn đề của chúng tôi và nhiều tờ báo khác. Online tiềm năng và cạnh tranh mạnh nhưng chưa thể sống được, vẫn lấy nguồn thu nhập chính từ báo giấy. Báo chí khó khăn, ngay cả từ khuynh hướng đầu tư. Báo giấy Đời sống và Pháp luật vẫn đang là trụ cột, song ngày càng hư hao, giảm sút, trong xu thế đi xuống... Thị trường bán lẻ báo giấy giảm mạnh, đến mốc nào đó nó sẽ dừng lại, khó tái lập... Trong khi online chi phí quá lớn, nguồn thu lại bị chia thị phần cho những tờ báo lớn, những tờ báo online đi đầu... Đồng thời báo online cũng bị cạnh tranh bởi các loại hình truyền thông khác như mạng xã hội. Đầu tư cho online hiện nay quả là đứng ở ngã ba đường. Với chúng tôi, 6 tháng gần đây Người đưa tin đã cân đối được tài chính. Song để phát triển mạnh cần đầu tư khá lớn nhân lực, kỹ thuật...

+ Thế nhưng, không thể dùng dằng mãi, cuối cùng vẫn phải chọn cho mình một cách đi. Hiện các anh đang “quyết” đi theo cách nào?

- Chọn giải pháp dung hòa. Không buông bỏ cái cũ, đầu tư cho cái mới, thực hiện hội tụ càng sớm càng tốt. Đây là bài toán theo tôi biết chưa báo nào làm được đến tận cùng.

Mặt khác, trước khi chạm đến thành công, mỗi thành viên trong tòa soạn, ngoài sự nỗ lực và niềm đam mê nghề nghiệp, đều phải tự trang bị những kỹ năng tối cần thiết cho một phóng viên báo chí hiện đại, phù hợp và thích nghi với truyền thông đa phương tiện. Và quan trọng hơn hết, họ phải tạo được bản sắc trong cách phát hiện và khai thác đề tài, trong lối viết của riêng mình.

Thành công không phải là quả ngọt ven đường có thể dễ dàng giơ tay hái, ngay cả khi đã xác định một lối đi riêng phù hợp. Cần phải gieo trên trang báo của mình những hạt mầm có tên là lối viết và góc nhìn. Hạt mầm ấy sẽ nảy nở thành những loài cây có tên là bản sắc. Loài cây ấy sẽ tạo nên những vụ mùa bội thu.

+ Cảm ơn anh về cuộc trò chuyện cởi mở.

Hằng Linh (Thực hiện)