Một trong những địa phương tiên phong

Theo Tiến sỹ Trần Thị Thu Hương, Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), hiện nay, có khá nhiều định nghĩa về kinh tế ban đêm nhưng phổ biến nhất là chỉ tất cả những hoạt động dịch vụ diễn ra sau 17h tối hôm trước cho đến 6h sáng hôm sau, bao gồm: mua sắm tại các chợ đêm, cửa hàng tiện lợi 24/24, ẩm thực, nghệ thuật, âm nhạc, các chương trình giải trí, lễ hội, sự kiện, các điểm du lịch chỉ mở cửa vào ban đêm...

Trên thế giới, loại hình kinh tế này đã được các nước đẩy mạnh và phát triển từ rất sớm, nhất là đối với những nước có thế mạnh về du lịch, để tối đa hóa nguồn thu.

Đánh giá về tiềm năng phát triển ở Việt Nam, Tiến sỹ Trần Thị Thu Hương cho biết Việt Nam có nhiều thuận lợi với những ưu thế để phát triển kinh tế ban đêm, nhất là du lịch.

Nhận thấy sự cần thiết và tầm quan trọng của kinh tế đêm, ngày 27/7/2020, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Quyết định số 1129/QĐ-TTg phê duyệt “Đề án phát triển kinh tế ban đêm ở Việt Nam” với mục tiêu khai thác tiềm năng phát triển kinh tế ban đêm, tận dụng tối đa cơ hội phát triển kinh tế mới, nâng cao thu nhập và đời sống của người dân, đồng thời hạn chế những rủi ro, tác động tiêu cực đối với công tác bảo đảm an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội.

Quảng Ninh là 1 trong 10 địa phương được lựa chọn để xây dựng, hoàn thiện mô hình hoạt động kinh tế ban đêm và sau đó sẽ nhân rộng ra các địa phương khác.

Phát triển kinh tế ban đêm một cách bài bản

Ngay sau đó, Quảng Ninh đã chỉ đạo thành lập Tổ công tác để xây dựng đề án phát triển kinh tế ban đêm trên địa bàn tỉnh một cách bài bản.

Theo nội dung Đề án, thí điểm mô hình phát triển kinh tế ban đêm được lựa chọn tại một số khu vực không gần khu dân cư, đảm bảo riêng biệt, tạo thành tổ hợp giải trí ban đêm khép kín, như Khu du lịch quốc tế Tuần Châu, Khu du lịch danh thắng Yên Tử.

Cụ thể, Đề án được xây dựng dựa trên 4 lĩnh vực gồm: văn hóa, vui chơi, giải trí (các hoạt động văn hóa - nghệ thuật, nhà hát, âm nhạc, chương trình giải trí, lễ hội, sự kiện...); dịch vụ ăn uống (nhà hàng, khu ẩm thực, quán bar...); dịch vụ mua sắm (các chợ, khu mua sắm...); dịch vụ du lịch (tham quan các điểm du lịch, di tích văn hóa, công trình kiến trúc...).

Thời gian diễn ra từ 6h tối hôm trước đến 6h sáng hôm sau đối với các khu vực được áp dụng thí điểm, sau đó sẽ đẩy nhanh hướng tới nền kinh tế 24 giờ đối với các thành phố, đô thị có tiềm năng...

Trên thực tế, thời gian qua, các hoạt động dịch vụ về đêm của Quảng Ninh chủ yếu tập trung ở một số địa phương có tiềm năng, lợi thế như TP. Hạ Long, TP. Móng Cái, TP. Uông Bí...

Cụ thể, tại TP. Hạ Long gần đây có hoạt động đã tạo ấn tượng rất tốt đối với du khách, đó là "Phố đêm du thuyền". Tại đây, tập trung lựa chọn một số tàu du lịch đẳng cấp 4-5 sao, bố trí tại Cảng tàu khách quốc tế Hạ Long.

Tàu xuất phát từ cảng trong khoảng thời gian từ 5-6 giờ chiều và hành trình khoảng 4 tiếng chạy dọc bờ Vịnh Hạ Long, để du khách được ngắm thành phố về đêm với các địa điểm du lịch nổi tiếng, như Vòng quay Mặt Trời, cầu Bãi Cháy, núi Bài Thơ, đường bao biển... cùng với đó là thưởng thức các đặc sản của vùng biển Hạ Long-Quảng Ninh.

Bên cạnh đó, còn có Phố đi bộ Bãi Cháy (TP. Hạ Long), thường thu hút đông du khách vào những dịp cuối tuần, ngày nghỉ lễ, với các nhà hàng, quán ăn chuyên về hải sản, ẩm thực đặc trưng của Hạ Long. Ở đây du khách còn được tham gia các dịch vụ giải trí, vui chơi tại những công viên, quảng trường quy mô lớn, hiện đại ngay tại trung tâm du lịch Bãi Cháy...

Hay tại huyện Cô Tô, huyện Tiên Yên, Hải Hà, Đầm Hà và TP. Uông Bí phố đi bộ được phát triển với những khu mua sắm đông đúc, khu ẩm thực sôi động…. Với thời gian hoạt động từ 19-22h, nơi đây trở thành điểm đến sôi động, hấp dẫn.

Cùng với chính quyền, nhiều doanh nghiệp cũng đang góp sức để tạo màu sắc cho kinh tế ban đêm Quảng Ninh được “thắp sáng”. Điển hình như Tập đoàn Tuần Châu đã coi kinh tế ban đêm như một trong những định hướng phát triển lâu dài, bền vững.

Ông Phạm Ngọc Thủy, Giám đốc Sở Du lịch tỉnh Quảng Ninh cho biết, Sở Du lịch Quảng Ninh đang xây dựng kế hoạch, đề xuất xây dựng các điểm thăm quan hoạt động cả vào ban đêm như nhà trình diễn đa năng, nhà hát lớn, bảo tàng. Ngoài ra, còn có tiệc trên bãi biển, hoạt động trình diễn đường phố, triển lãm, trình diễn nghệ thuật, trình diễn ánh sáng, thể thao mạo hiểm....

Ông Thủy cho biết thêm: "Hiện nay, chúng tôi đang lựa chọn thí điểm tại các khu vực riêng biệt cách xa khu dân cư, đảm bảo khép kín tạo thành tổ hợp giải trí ban đêm riêng biệt như Khu du lịch quốc tế Tuần Châu và Khu du lịch danh thắng Yên Tử”.

Thời gian tới, Quảng Ninh tích cực thu hút các cơ sở kinh doanh, các nhà đầu tư và tổ chức tham gia vào các hoạt động này một cách bài bản, hiện đại. Mặt khác, đề xuất Trung ương, các bộ, ngành tháo gỡ các quy định đang là rào cản cho phát triển kinh tế ban đêm như: ban hành quy định lĩnh vực, khu vực, địa bàn, khung giờ hoạt động kinh doanh ban đêm…

Đồng thời có các cơ chế, chính sách ưu đãi và hỗ trợ cho các hoạt động kinh doanh ban đêm, như hỗ trợ xây dựng, sửa chữa, nâng cấp cơ sở vật chất để đảm bảo tiêu chuẩn hoạt động; đào tạo nâng cao năng lực chuyên môn nguồn nhân lực từng ngành nghề để đảm bảo yêu cầu phục vụ khách.

Việc “mở cửa” cho nền kinh tế đêm được đánh giá là “mỏ vàng” của ngành du lịch, góp phần thúc đẩy kinh tế, đồng thời kỳ vọng đưa Quảng Ninh trở thành tỉnh dịch vụ, công nghiệp hiện đại vào năm 2030.