Năm 1833, huyện Thanh Sơn được tách ra từ huyện Thanh Xuyên (thành huyện Thanh Sơn và Thanh Thủy), thuộc tỉnh Hưng Hóa. Trải qua nhiều lần được điều chỉnh về địa giới hành chính, đến năm 1903, huyện Thanh Sơn thuộc tỉnh Phú Thọ.

Trải qua 190 năm hình thành và phát triển, dưới sự lãnh đạo của BCH Đảng bộ tỉnh, Đảng bộ huyện Thanh Sơn đã lãnh đạo nhân dân các dân tộc trên địa bàn huyện đạt được những kết quả tích cực trên tất cả các lĩnh vực.

Trong vòng 20 năm (2002 - 2022), tổng thu ngân sách trên địa bàn tăng 60 lần (bình quân 7,7%/năm). Tổng thu ngân sách Nhà nước trên địa bàn năm 2023 ước đạt 200 tỉ đồng. Kết cấu hạ tầng nông thôn được đầu tư phát triển, đời sống của nhân dân được cải thiện về cả vật chất lẫn tinh thần, diện mạo nông thôn được khởi sắc và đổi mới.

Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực, ngành dịch vụ - công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và xây dựng chiếm 62,2%. Chất lượng cuộc sống người dân ngày càng được cải thiện, nâng cao, thu nhập bình quân đầu người đã đạt trên 37,7 triệu đồng; tỉ lệ hộ nghèo từ 28% năm 2011 giảm xuống còn 8,3%.

Đến giữa năm 2023, toàn huyện đã có 6 xã, 129 khu đạt chuẩn Nông thôn mới. Hệ thống chính trị, khối đại đoàn kết các dân tộc tiếp tục được xây dựng, củng cố vững mạnh. Lòng tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước được nâng lên.

Phát biểu tại lễ kỷ niệm, lãnh đạo tỉnh Phú Thọ đã chúc mừng, biểu dương và ghi nhận những thành tích mà Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện Thanh Sơn đã nỗ lực phấn đấu và đạt được trong suốt chặng đường 190 năm qua. Từ một huyện miền núi, thuần nông, xuất phát điểm thấp, đến nay Thanh Sơn cơ bản đã có một nền tảng kinh tế - xã hội phát triển toàn diện, bền vững, góp phần to lớn vào sự phát triển chung của tỉnh Phú Thọ.

Ghi nhận những thành tích xuất sắc góp phần vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc, tại lễ kỉ niệm, thay mặt Đảng và Nhà nước, Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân đã trao Huân chương Lao động hạng Nhất cho Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc huyện Thanh Sơn.