Lễ hội Văn hóa - Ẩm thực Việt Nam 2023 tại Quảng Trị được tổ chức theo Kế hoạch số 980/KH-BVHTTDL ban hành ngày 17/3/2023 của Bộ Văn hóa Thể thao & Du lịch (VHTT&DL). Phát biểu khai mạc buổi lễ, Thứ trưởng Bộ VHTT&DL Đoàn Văn Việt cho biết, lễ hội là một trong những điểm nhấn và sáng tạo của chùm sự kiện diễn ra tại Quảng Trị trong những ngày này, đưa ẩm thực từ vùng đất lịch sử hào hùng đến với bạn bè trong nước và quốc tế. Qua đó, khẳng định sức sống mãnh liệt của một “vùng đất lửa” kiên cường, hào hùng, hồi sinh và phát triển.

Lễ hội Văn hóa - Ẩm thực Việt Nam 2023 tại Quảng Trị với chủ đề “Hồn dân tộc - Vị quê hương” hứa hẹn mang đến cho du khách một hành trình trải nghiệm ẩm thực trọn vẹn với đầy đủ sắc màu truyền thống và hiện đại thông qua màn trình diễn của các nghệ nhân, chuyên gia ẩm thực hàng đầu của Việt Nam.

Ở đây, du khách được trải nghiệm văn hóa ẩm thực ba miền Bắc - Trung - Nam tinh hoa hội tụ trong ngày hội Thống nhất non sông với điểm nhấn là ẩm thực Quảng Trị. Qua đó cho thấy nét văn hóa ẩm thực Việt phong phú bởi sự đa dạng dân tộc, nguyên liệu đặc trưng vùng miền và đa dạng ngay cả trong tiết trời từ Bắc tới Nam. Người dân miền Bắc thích những món ăn thanh tao, vị nhạt; ẩm thực miền Trung thường cay nồng, mặn mà, trong khi đó miền Nam lại đặc trưng vị ngọt, tan thấm.

Thực hiện tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Hội nghị toàn quốc về du lịch tổ chức ngày 15/3 vừa qua “Đẩy nhanh phục hồi - Tăng tốc phát triển hiệu quả và bền vững”, ngành du lịch và các địa phương đang nỗ lực thu hút khách du lịch, đẩy mạnh phục hồi bằng nhiều sự kiện, hoạt động phong phú.

Năm 2022, Việt Nam được Giải thưởng Ẩm thực Thế giới (World Culinary Awards) vinh danh là “Điểm đến ẩm thực tốt nhất châu Á 2022”,  Ẩm thực Việt xứng đáng là một trong những thương hiệu quốc gia của Việt Nam. Việc tổ chức Lễ hội Văn hóa - Ẩm thực Việt Nam 2023 tại Quảng Trị sẽ mở ra hướng đi mới trong thu hút khách du lịch đến với đến với Quảng Trị nói riêng và vùng Bắc Trung Bộ nói chung.

Thứ trưởng đề nghị trong thời gian tới, Quảng Trị cần tận dụng được các dư địa vốn có để bứt phá trở thành điểm đến của du lịch văn hoá, lịch sử hấp dẫn. Tỉnh cần có kế hoạch thu hút đầu tư, phát triển để hình thành nên những khu nghỉ dưỡng, dịch vụ bổ sung, vui chơi giải trí tạo điểm nhấn, động lực để phát triển; Tạo điều kiện thuận lợi hơn cho du khách đến tham quan các điểm du lịch nổi bật; Liên kết chặt chẽ giữa các địa phương lân cận để tạo nên các sản phẩm du lịch vùng độc đáo, mang tính cạnh tranh cao, góp phần thu hút khách, hiện thực hóa việc lấy giá trị truyền thống lịch sử, văn hóa làm cốt lõi để liên kết phát triển du lịch.

Chào mừng các đại biểu và nhân dân đến dự lễ khai mạc, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Võ Văn Hưng chia sẻ, Quảng Trị nằm ở vị trí trung điểm trên trục giao thông Bắc Nam và điểm đầu về phía Việt Nam trên tuyến hành lang kinh tế Đông Tây, có điều kiện thuận lợi để phát triển du lịch.

Là vùng đất nổi tiếng về tinh thần yêu nước, tinh thần cách mạng, có bề dày về truyền thống lịch sử - văn hoá; Quảng Trị sở hữu trên 500 di tích lịch sử, văn hóa được xếp hạng trong đó có 4 di tích lịch sử quốc gia đặc biệt.

Bên cạnh những giá trị về di sản văn hóa, Quảng Trị có nhiều lợi thế về cảnh đẹp được thiên nhiên ban tặng, đặc biệt là đường bờ biển dài 75 km, cát trắng, nước trong xanh với những bãi tắm quyến rũ như: Cửa Tùng, Cửa Việt, Vĩnh Thái, Mỹ Thủy, Triệu Lăng, có đảo Cồn Cỏ - được mệnh danh là “Hòn ngọc giữa biển Đông”. Những địa danh này không những đẹp về cảnh quan tự nhiên, hoang sơ mà còn dồi dào về sản vật, đầy cuốn hút, mời gọi mọi người đến trải nghiệm.

Ngoài những cảnh đẹp bình dị của các làng quê, Quảng Trị còn có nhiều món ăn đặc sản đậm tình, đậm vị thu hút khách du lịch. Những cơn sóng vỗ về và vị mặn của nước biển trên mảnh đất đầy nắng và gió cũng đem lại cho hải sản của Quảng Trị độ giòn, dai và vị thơm ngon khác biệt. Nhiều món ăn dân dã đã được Hội Kỷ lục gia Việt Nam xác lập vào Top 100 món ăn đặc sản và Top 100 đặc sản quà tặng nổi bật của Việt Nam như Bún hến Mai Xá, Nem chợ Sãi, Cháo bột Hải Lăng.

Với tinh thần của một Lễ hội văn hóa về ẩm thực, chủ đề “Hồn dân tộc - Vị quê hương” mang ý nghĩa hội nhập và kết nối thông qua một hành trình trải nghiệm. Quảng Trị vinh dự là chủ thể kết nối, lưu giữ, lan tỏa những giá trị trường tồn qua thời gian của dân tộc cho đến những giá trị mới mẻ, hiện đại của ngày hôm nay.

Tại lễ khai mạc, các đại biểu và nhân dân đã có cơ hội thưởng thức chương trình nghệ thuật đặc sắc, nội dung đậm nét văn hoá giữ vai trò gợi mở, dẫn dắt khán giả có được góc nhìn toàn cảnh về sự kiện. Chương trình nghệ thuật được chia làm hai chương: Chương 1 “Hồn dân tộc” với những tiết mục mang âm hưởng dân ca đương đại; Chương 2 “Vị quê hương” hiện đại trẻ trung và tươi mới. Những nội dung đặc sắc của Chương trình nghệ thuật được gửi tới khán giả qua các tiết mục nghệ thuật phong phú, mang đậm bản sắc Việt Nam và khơi gợi niềm tự hào về đất nước, con người Việt Nam.

Theo Ban tổ chức, Lễ hội có các hoạt động chính gồm: Trình diễn tinh hoa ẩm thực Việt Nam với sự tham dự của các nghệ nhân 3 miền, hội chợ ẩm thực vùng miền với quy mô khoảng 80 gian hàng, không gian âm nhạc ngoài trời và nhiều hoạt động phong phú bên lề.

Cách bố trí không gian tại chương trình cũng là một điểm nhấn đáng chú ý. Ban tổ chức bố trí, sắp đặt nhiều không gian với hình thức trang trí đẹp mắt, mang tính nghệ thuật. Không gian ẩm thực chia thành khu vực Bắc - Trung - Nam với màu sắc, đặc trưng văn hoá mỗi vùng, miền. Miền Bắc nổi bật với khung cảnh chợ quê thanh bình; miền Trung với nét đặc sắc phố cổ Hội An; miền Nam với phong cách thân thiện, phóng khoáng miền Tây sông nước.

Lễ hội diễn ra không chỉ giới thiệu những nét văn hóa truyền thống, lễ hội cũng mang đến sân khấu âm nhạc ngoài trời Sunset Chill music - nơi diễn ra các hoạt động bên lề hấp dẫn, sôi động phục vụ du khách tham quan lễ hội, tạo không gian lãng mạn, tinh tế khi thưởng thức tinh hoa ẩm thức ngay trước bãi biển Cửa Việt nên thơ.