Sáng ngày 6/1, tiếp tục chương trình kỳ họp bất thường lần thứ 2, Quốc hội thảo luận ở tổ về Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Quy hoạch 'quá chung' thì giống cương lĩnh, chiến lược và kết luận

Phát biểu tại thảo luận, đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Thanh - Trưởng Ban Công tác đại biểu thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, đây là lần đầu tiên thực hiện một quy hoạch tầm cỡ; Chính phủ và Quốc hội rất nỗ lực để hiện thực hoá kết luận số 45. "Lần đầu tiên, chưa có tiền lệ trên thế giới người ta làm cho nên việc làm vừa khó, vừa mới chúng ta hiểu điều kiện hoàn cảnh để chia sẻ", bà Thanh nói.

Theo bà Nguyễn Thị Thanh, quy hoạch vừa đảm bảo tính định hướng, không quá chung chung, không quá chi tiết bởi nếu quá chi tiết nếu làm bị lệch sửa lại rất khó; nếu quá chung thì giống cương lĩnh, chiến lược và kết luận.

Góp ý cụ thể, bà Nguyễn Thị Thanh nhấn mạnh việc, cần viết rõ hơn vào quy hoạch và có một mục đó là hạ tầng số. Bởi theo bà Thanh, viết ở mục tiêu, quan điểm là thúc đẩy Việt Nam phát triển dựa trên chuyển đổi số, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn nhưng phần hạ tầng số viết rất nhạt, rất mờ nằm rải rác ở các mục nói về kinh tế số nhưng không xác định thành hạ tầng số chưa đảm bảo tầm nhìn và quy hoạch.

"Chúng tôi đi Phần Lan người ta giàu có chỉ bằng việc viết phần mềm cho thế giới, tập trung xây dựng là hạ tầng số. Các nước trên thế giới đến mua phần mềm. Mình muốn phát triển kinh tế số, kinh tế tuần hoàn dựa trên chuyển đổi số, sáng tạo, và năng suất. Năng suất muốn tăng phải dựa vào công nghệ. Hạ tầng số cần viết đậm hơn, nếu được viết thành hẳn một mục, như thế sẽ rất tốt", bà Thanh nêu.

Về phát triển định hướng hạ tầng xã hội, đại biểu Nguyễn Thị Thanh cho biết, chúng ta có nhiều tư liệu như các nghị quyết của Trung ương về các lĩnh vực này nhưng viết chưa bằng các nghị quyết chuyên đề của Trung ương.

"Viết cho y tế một khổ khoảng 8 dòng thì đối chiếu với nghị quyết 20 của Khoá XII thì chưa đúng. Nghị quyết 20 là xây dựng hệ thống y tế dự phòng là then chốt, y tế cơ sở là nền tảng, y tế chuyên sâu đồng bộ và cân đối y tế cộng đồng, gắt kết y học cổ truyền với y học hiện đại phát triển công nghiệp dược.

Từ Nghị quyết triển khai viết ra cho quy hoạch này. Nhưng khổ này chủ yếu viết về cơ sở khám, chữa bệnh và chúng ta đều biết Nghị quyết 20 nói là phòng bệnh hơn chữa bệnh nhưng toàn bộ hệ thống mạng lưới cho y tế dự phòng, cho cơ sở khám sức khoẻ ban đầu để người ta đừng mắc bệnh mà không có chỉ có phần ngọn là chữa bệnh thôi", bà Thanh nói.

Do đó, đại biểu đoàn Ninh Bình đề nghị phải viết sâu hơn vào quy hoạch phần mạng lưới y tế dự phòng, thực hiện chủ trương phòng bệnh hơn chữa bệnh và cụ thể hoá Nghị quyết 20 ở những quan điểm rất sâu, rất hay và rất định hướng. 

Công tác quy hoạch cửa khẩu đang tách rời

Cho ý kiến tại phiên thảo luận tổ, đóng góp vào quy hoạch hệ thống cửa khẩu biên giới đất liền, đại biểu Quốc hội Hoàng Hữu Chiến - Đoàn An Giang cho biết, hiện nay đang có 168 cửa khẩu các loại gồm đất liền, cảng biển, cảng hàng không. 

Trong đó, theo ông Chiến, Bộ đội biên phòng trực tiếp quản lý 154 cửa khẩu, bao gồm cả đất liền, cảng biển; còn lại 10 cửa khẩu hàng không và 4 cửa khẩu cảng nội địa thì do Bộ Công an quản lý. Song, ông Chiến đánh giá công tác quy hoạch cửa khẩu hiện nay đang tách rời, chưa thành một thể thống nhất hệ thống cửa khẩu trong cả nước. 

Vị đại biểu cũng chỉ ra, quy hoạch cửa khẩu biên giới đất liền trong báo cáo Quy hoạch tổng thể quốc gia đặt ra mục tiêu đến năm 2030, phải nâng cấp và mở mới 63 cửa khẩu, trong đó nâng cấp và mở mới cửa khẩu quốc tế với 21 cửa khẩu chính và 22 cửa khẩu phụ. 

“Tôi nghĩ rằng đây là một số liệu cần phải nghiên cứu, tính toán kỹ, bởi khi mở, nâng cấp cửa khẩu thì quy trình rất phức tạp, mất thời gian. Thông thường làm nhanh thì cũng mất 2 đến 3 năm, thậm chí có những cái làm 4-5 năm chưa xong. Không phải mình muốn làm là làm được, cần sự thống nhất của Chính phủ, chính quyền hai bên”, ông Chiến nói. 

Do đó, đại biểu đoàn An Giang đề nghị cần có sự nghiên cứu, quy định theo hướng mở hơn, cơ động hơn, linh hoạt hơn, tính toán phù hợp với thực lực để có đánh giá phù hợp, sát với thực tiễn và có thể triển khai được.

Cũng theo ông Chiến, việc đưa ra các số liệu để mở hay nâng cấp các cửa khẩu cũng chỉ nên là môt số liệu tương đối, không nên ấn định số cứng.

Về vấn đề đầu tư hạ tầng, trong mục tiêu Quy hoạch cũng nêu rõ đầu tư hạ tầng cửa khẩu hiện đại để đảm bảo an ninh biên giới, đảm bảo quốc phòng, an ninh. Tuy nhiên, ông Hoàng Hữu Chiến cho rằng, hiện đang có 27 khu kinh tế cửa khẩu biên giới đất liền, hoạt động hàng chục năm nay, song cơ bản các khu kinh tế cửa khẩu này chưa thực sự trở thành động lực lớn để phát triển các khu kinh tế biên giới. 

“Nhiều lúc đầu tư hạ tầng rất lớn nhưng cuối cùng lại không thu hút được đầu tư nước ngoài vào khu vực này”, ông Chiến nói và cho rằng, cần có quy định ưu tiên đầu tư vào hạ tầng, trang thiết bị hiện đại, kiểm soát cửa khẩu, quản lý cửa khẩu.

Những cửa khẩu nào đang phát triển tốt, lưu lượng hàng hóa xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh lớn và có khả năng phát triển lớn thì cần đầu tư, tránh đầu tư dàn trải, lãng phí nguồn lực của Nhà nước cũng như của xã hội.

Gia Phát