Bộ Giáo dục & Đào tạo vừa công bố dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy định về tiêu chuẩn, quy trình biên soạn, chỉnh sửa sách giáo khoa; tiêu chuẩn tổ chức, cá nhân biên soạn sách giáo khoa; tổ chức và hoạt động của Hội đồng quốc gia thẩm định sách giáo khoa ban hành kèm theo Thông tư số 33/2017/TT-BGDĐT.

Trong dự thảo thông tư có một số thay đổi liên quan đến công tác thực nghiệm và thẩm định sách giáo khoa. Theo đó, dự thảo yêu cầu các bài dạy thực nghiệm được lựa chọn đối với mỗi bản mẫu sách giáo khoa phải bảo đảm tính đại diện các bài học trong sách giáo khoa, thể hiện rõ điểm mới về nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức dạy học đối với các mạch nội dung trong chương trình môn học, hoạt động giáo dục.

Trong dự thảo cũng quy định, trường được lựa chọn để tổ chức dạy thực nghiệm bảo đảm tính đại diện vùng, miền. Việc tổ chức thực nghiệm ít nhất 10% tổng số tiết đối với các môn học, hoạt động giáo dục có từ 105 tiết/năm học trở lên, ít nhất 15% tổng số tiết đối với các môn học, hoạt động giáo dục có từ 70 tiết/năm học đến dưới 105 tiết/năm học, ít nhất 20% tổng số tiết đối với các môn học, hoạt động giáo dục còn lại.

Dự thảo nêu: “Mỗi bài học được dạy thực nghiệm ít nhất 2 (hai) lần, sau lần dạy thực nghiệm thứ nhất, tổ chức rút kinh nghiệm, chỉnh sửa bài dạy thực nghiệm và dạy thực nghiệm lần  thứ hai”.

Về đối tượng học sinh được lựa chọn để thực nghiệm, dự thảo quy định: là học sinh thuộc khối lớp có sách giáo khoa được thực nghiệm. Bài dạy thực nghiệm được thực hiện đối với tất cả học sinh của lớp tham gia học tập. Giáo viên dạy học và giáo viên dự giờ bài thực nghiệm là những người đang trực tiếp giảng dạy tại các trường phổ thông. Một bài dạy thực nghiệm bảo đảm có ít nhất 3  giáo viên dự giờ.

Cũng theo thông tư này, bài dạy thực nghiệm được đánh giá về nội dung, phương pháp giáo dục, đánh giá kết quả giáo dục, ngôn ngữ sử dụng và hình thức trình bày của sách giáo khoa.

Tại dự thảo này cũng quy định, đối với sách giáo khoa biên soạn sử dụng ngân sách nhà nước, thực hiện theo quy trình biên soạn, chỉnh sửa sách giáo khoa quy định việc lựa chọn tối đa không quá 5 tác giả cho mỗi bản thảo sách giáo khoa của một môn học.

Liên quan đến tiêu chuẩn người biên soạn sách giáo khoa, dự thảo yêu cầu người có trình độ được đào tạo từ đại học trở lên với chuyên môn phù hợp, am  hiểu về khoa học giáo dục, có ít nhất 3 năm trực tiếp giảng dạy, nghiên cứu về chuyên môn phù hợp với sách giáo khoa môn học, hoạt động giáo dục được biên soạn.

“Riêng sách giáo khoa các môn học tiếng dân tộc thiểu số, người biên  soạn sách giáo khoa có trình độ từ trung cấp trở lên, am hiểu về tiếng dân tộc thiểu  số của sách giáo khoa được biên soạn" – dự thảo nêu rõ.

Về thành viên hội đồng thẩm định sách giao khoa, trong dự thảo bổ sung, yêu cầu người đã từng tham gia một trong các công việc sau, xây dựng chương trình giáo  dục phổ thông, thẩm định chương trình giáo dục phổ thông, biên soạn sách giáo khoa, thẩm định sách giáo khoa, có ít nhất 3 năm trực tiếp giảng dạy, nghiên cứu tại các cơ sở đào tạo giáo viên phù hợp với môn học và hoạt động giáo dục có sách giáo khoa được thẩm định hoặc có ít nhất 3 (ba) năm trực tiếp dạy học  môn học có nội dung phù hợp với môn học, hoạt động giáo dục có sách giáo khoa  được thẩm định".

Hiện nay, việc biên soạn và thẩm định sách giáo khoa tồn tại nhiều vấn đề gây tranh cãi. Trong đó, vấn đề thực nghiệm sách giáo khoa được cho còn nhiều điều chưa rõ ràng. Trong khi, việc biên soạn sách giáo khoa đang thực hiện cuốn chiếu, từng năm. Thời gian thực nghiệm không nhiều.

Công tác thực nghiệm do các đơn vị viết sách giáo khoa chủ trì vì thế kết quả có khách quan hay không đang là vấn đề dư luận quan tâm. Chính vì lẽ đó, những quy định trong dự thảo Thông tư sửa đổi lần này hy vọng sẽ góp phần siết chặt các hoạt động trên.