Trước tinh thần chiến đấu ngoan cường của quân và dân ta trong suốt 9 năm kháng chiến trường kỳ, đặc biệt là sau thất bại tại Điện Biên Phủ năm 1954, thực dân Pháp buộc phải ký Hiệp định Giơnevơ (21/7/1954) công nhận nền độc lập của ba quốc gia Việt Nam, Lào và Campuchia; chấp nhận rút quân khỏi miền Bắc Việt Nam.
Qua nhiều ngày đấu tranh sôi nổi, các hiệp định về việc chuyển giao Hà Nội được ký kết: Ngày 30/9/1954, ta và Pháp ký Hiệp định chuyển giao Hà Nội về quân sự; ngày 2/10/1954, ký Hiệp định chuyển giao Hà Nội về hành chính. Theo đó, nguyên tắc chuyển giao là đảm bảo trật tự, an toàn, không được phá hoại và không làm gián đoạn các hoạt động và đời sống của người dân thành phố. Chính phủ đã phái các đội công an, trật tự, cảnh vệ, hành chính vào Hà Nội để chuẩn bị việc tiếp quản thành phố.
Theo Nghị quyết ngày 17/9/1954 của Hội đồng Chính phủ, Ủy ban Quân chính thành phố Hà Nội được thành lập do thiếu tướng Vương Thừa Vũ, Tư lệnh Sư đoàn Quân Tiên phong làm Chủ tịch và bác sĩ Trần Duy Hưng làm Phó Chủ tịch. Ủy ban Quân chính có nhiệm vụ tiếp thu và quản lý thành phố Hà Nội.
Sáng ngày 10/10/1954, Trung đoàn Thủ đô thuộc Đại đoàn 308 tiến vào giải phóng Hà Nội trong rừng cờ hoa rực rỡ, trong tiếng reo hò của nhân dân Thủ đô.
Những người lính Pháp cuối cùng đang rút khỏi đường phố Hà Nội.
Nhân dân Hà Nội trong ngày lịch sử.
Thiếu nữ Hà Thành tưng bừng chào mừng ngày Thủ đô giải phóng và bộ đội trở về.
Bác sĩ Trần Duy Hưng trong ngày trở về.
Các chiến sĩ thể hiện niềm vui chiến thắng.
“Rừng hoa Hà Nội” bao quanh anh Bộ đội Cụ Hồ.
Tại sân Cột cờ, đại quân ta chuẩn bị làm lễ chào cờ.