Hôm nay (23/10), Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về dự án Luật Thi đua, khen thưởng (sửa đổi).

Theo đó, Dự án Luật Thi đua, khen thưởng sửa đổi, Chính phủ có nội dung đề nghị bổ sung hình thức khen thưởng “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang” để tặng thưởng cho đối tượng là Thanh niên xung phong hoàn thành nhiệm vụ các thời kỳ kháng chiến, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Trao đổi với PV Nhà báo & Công luận về nội dung này, ông Vũ Trọng Kim, Chủ tịch Hội Cựu TNXP Việt Nam cho rằng, tâm tư, nguyện vọng của cựu TNXP và cả những người thân, người có cảm tình, hiểu biết sâu sắc về điều kiện hoạt động của TNXP, nhất là trong kháng chiến thì ai cũng rất ủng hộ và cho đây là phần thưởng xứng đáng của Đảng, Nhà nước dành cho TNXP.

Bên cạnh đó là quan điểm ứng xử với một tổ chức đặc thù do Bác Hồ chỉ đạo thành lập, luôn sát cánh cùng với lực lượng vũ trang, luôn xung kích đi đầu ở vị trí tiền tiêu và trọng điểm. Thực sự đây là “Trường học lớn Thanh niên xung phong”.

Theo Chủ tịch Hội Cựu TNXP Việt Nam, lực lượng TNXP Việt Nam được Chủ tịch Hồ Chí Minh trực tiếp chỉ đạo thành lập để phục vụ cuộc kháng chiến chống Pháp và kiến quốc khi kháng chiến thành công; đây là một loại hình tổ chức đặc thù về tổ chức, hoạt động và điều kiện sinh hoạt. Sinh thời, Bác Hồ thường xuyên quan tâm, giáo dục, chăm lo đối với TNXP; Người đã viết trong Di chúc căn dặn Đảng, Nhà nước quan tâm đối với TNXP.

Ngày 22/7/2021, Chính phủ đã có Tờ trình số 256/TTr-CP về dự án Luật Thi đua, khen thưởng (sửa đổi) gửi đến Quốc hội, trong đó bổ sung hình thức khen thưởng “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang".

Đại diện Hội Cựu TNXP Việt Nam cho biết, trong các thời kỳ kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, xây dựng chủ nghĩa xã hội, bảo vệ biên giới, làm nhiệm vụ quốc tế ở Lào và Campuchia, khắc phục hậu quả chiến tranh xây dựng kinh tế sau 1975, TNXP là lực lượng có tính chất đặc thù, được huy động làm nhiệm vụ ở những địa bàn trọng điểm, chiến sự diễn ra rất ác liệt, nơi gian khổ, khó khăn để bảo đảm mạch máu giao thông, phục vụ chiến đấu, tham gia chiến đấu và khắc phục hậu quả chiến tranh. Thời gian phục vụ tại ngũ của TNXP từ 3 đến 5 năm, 7 năm, 10 năm nhưng đều vào các thời kỳ có chiến sự ác liệt.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã từng nói: “Tôi luôn coi TNXP như bộ đội, vì trong phẩm chất của TNXP có phẩm chất của bộ đội Cụ Hồ”. Trải qua những thăng trầm, biến cố của đất nước qua từng giai đoạn, TNXP đã luôn sát cánh cùng bộ đội, gìn giữ hòa bình, tự do cho dân tộc, góp sức xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Theo Chủ tịch Hội Cựu TNXP Việt Nam, TNXP các thời kỳ, phần lớn là tập trung vào các thời điểm có chiến sự ác liệt và ở các địa bàn trọng điểm, rất khó khăn, gian khổ, đã có 46.000 TNXP bị thương; trên 10.000 TNXP hy sinh; 13.000 TNXP và 4.600 con đẻ bị nhiễm chất độc da cam/dioxin...

"Lực lượng TNXP do Bác Hồ chỉ đạo thành lập, là một chủ trương sáng tạo, độc đáo, có một không hai trên thế giới. Họ tự nguyện và xung phong, xung kích, sáng tạo, sẵn sàng làm bất cứ nhiệm vụ gì khi tổ chức giao, không quản ngại hy sinh, gian khổ, xứng đáng được phần thưởng của Nhà nước trao cho đội viên TNXP. Anh, chị em đều mong muốn được như các lực lượng vũ trang đã được Nhà nước tặng Huy chương các loại", Chủ tịch Hội Cựu TNXP Việt Nam chia sẻ.

Cũng theo Chủ tịch Hội Cựu TNXP Việt Nam, TNXP đã được Nhà nước khen thưởng kháng chiến là rất ít, vì Huy chương Kháng chiến chống Mỹ cứu nước có tiêu chuẩn phải hoàn thành nhiệm vụ, thời gian quy đổi từ 5 đến 7 năm. TNXP ít có người đạt mức thời gian đó, số đông tham gia lực lượng từ 2 đến dưới 7 năm.

"Phần đông TNXP hoàn thành nhiệm vụ thì trở về nông thôn, quá tuổi thanh niên, ít học hành, khó phát triển, quyền lợi vật chất không có gì đáng kể. Hiện phần lớn TNXP tuổi cao, muốn được Nhà nước công nhận họ có đóng góp. Đây là sự động viên to lớn, niềm an ủi cuối cuộc đời. Sự động viên cổ vũ thích đáng là rất quan trọng, vì không những cho lớp thanh niên đi trước mà còn là tấm gương, tác động tích cực với thanh niên lớp sau, nhất là khi đất nước lâm nguy", ông Kim nói.

Ước nguyện cuối đời của nhiều cựu TNXP là tấm Huy chương của Nhà nước trao tặng

Nói về tính khả thi trong thực hiện, ông Vũ Trọng Kim cho biết, mong muốn của các cựu TNXP chỉ là tấm Huy chương (hạng thấp nhất về hình thức Huân, Huy chương), không mong muốn gì hơn. Nhà nước không phải chi thêm ngân sách trong lúc dịch bệnh Covid- 19 hoành hành, kinh tế chưa khôi phục sau đại dịch.

Về danh sách thực tế thì Hội Cựu TNXP và Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã nắm đầy đủ, ước tính khoảng 450.000 người được thụ hưởng hình thức Huy chương. Hội Cựu TNXP và Đoàn TNCS Hồ Chí Minh sẽ phối hợp với các cơ quan hữu quan thực hiện trao khen thưởng đúng người, đúng đối tượng theo tiêu chuẩn, theo quy định tại Nghị định Chính phủ.

"Tiêu chuẩn cao nhất là những người tự nguyện xung phong ra mặt trận và đối mặt với quân thù, sẵn sàng hy sinh cho kháng chiến. Tiêu chuẩn hay yêu cầu gì cũng không vượt qua được sự tự xung phong, tự tình nguyện lên tuyến đầu của cuộc kháng chiến", Chủ tịch Hội Cựu TNXP Việt Nam nói.

Ông Vũ Trọng Kim chia sẻ thêm, ước nguyện cuối đời của nhiều đồng chí cựu TNXP là có tấm Huy chương của Nhà nước trao tặng, để con cháu, dòng họ tự hào có cống hiến, có tham gia trong đội ngũ những người “xung phong” trên tuyến đầu.

"Chúng tôi nhận thức rằng, cuộc kháng chiến toàn dân, toàn diện, ngọn cờ Mặt trận đã đoàn kết mọi lực lượng tham gia đóng góp cho kháng chiến, họ đều rất xứng đáng được Nhà nước tôn vinh; trong đó lực lượng TNXP là mô hình tập hợp lớp trẻ, quy mô lớn, được tổ chức chặt chẽ xứng đáng được quan tâm, như Bác Hồ kính yêu đã để lại lời dặn dò trong Di chúc thiêng liêng trước lúc Bác đi xa", ông Vũ Trọng Kim chia sẻ.

Nhấn mạnh một lần nữa về việc tặng thưởng “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang” cho cựu TNXP, ông Vũ Trọng Kim cho biết: Đa số TNXP tham gia chống Pháp đều trên 90 tuổi, chống Mỹ trên 70 tuổi, tham gia sau năm 1975, bảo vệ biên giới cũng đã trên 65 tuổi. Nên mong muốn và đề nghị Luật Thi đua, khen thưởng sớm được thống nhất sửa đổi.

"Tôi còn nhớ mới đây trong lần công tác trên Điện Biên một cựu thanh niên xung phong trước khi qua đời có hỏi: Huy chương của bác đã có chưa?, qua đó có thể thấy một hoài niệm, người cựu TNXP nghĩ đến lúc khó khăn, gian khổ, hoài niệm của người già rất đặc biệt. Và mong ước có tấm huy chương “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang” để ghi nhận thời gian phục vụ đất nước vẻ vang của lực lượng TNXP Việt Nam", ông Vũ Trọng Kim xúc động chia sẻ.