Cty Việt Anh (có trụ sở tại phố Tô Vĩnh Diện – thị trấn Giắt – huyện Triệu Sơn) được UBND tỉnh Thanh Hóa ra Quyết định số 3456/QĐ-UBND ngày 19/10/2012 cấp Giấy phép khai thác khoáng sản và thuê đất tại xã Hợp Thắng; diện tích mỏ là 30.000m2, thời gian khai thác 2 năm, hình thức Nhà nước cho thuê đất và công ty trả tiền thuê đất hàng năm.

 

Trong quá trình khai thác tài nguyên, công ty Việt Anh đã có nhiều sai phạm trong việc khai thác mỏ; ngang nhiên chặn đường vào khu khai thác, không cho xe vận chuyển đất để làm đường GTNT gây phẫn nộ, bức xúc cho người dân.

 

Ông Lê Đình Khải, người được giao đất dự án 661 trên núi Eo Cuội cho biết: Trước năm 2001, gia đình ông được Nhà nước giao 1ha đất rừng, trên diện tích đất đó ông đã trồng cây nhưng bị Cty Việt Anh đã khai thác lấn chiếm vào diện tích trồng cây gần 1.000m2, gây thiệt hại về cây cối gia đình đầu tư trồng, chăm sóc. Sau nhiều lần báo cáo chính quyền xã Hợp Thắng giải quyết, Cty Việt Anh mới chịu bồi thường thiệt hại cho gia đình ông là 7 triệu đồng/500m2. Tuy nhiên, những nơi Cty Việt Anh đã khai thác tạo thành hố sâu nham nhở và khó trồng lại cây như trước.

 

Ngoài ra, người dân thôn 4 cũng phản ánh: Xung quanh khu vực công ty Việt Anh khai thác đất có nhiều hố sâu, công ty không trả lạ mặt bằng nên rất nguy hiểm cho người dân, gia súc chăn thả trên núi. Nguy cơ sạt lở đất khi trời mưa ở khu vực khai thác là rất lớn. Do khu vực núi Eo Cuội gần trường học của xã, tình trạng khai thác của công ty này còn gây nguy hiểm cho giáo viên, học sinh khi đến trường...

 

Có mặt tại thôn 4 vào ngày 17/7, nhiều người dân bức xúc, phẫn nộ phản ánh việc làm ngang ngược, thách thức nhân dân và chính quyền xã Hợp Thắng của Cty Việt Anh cũng như ông giám đốc Lê Đình Phú với phóng viên. Đó là thực hiện chủ trương xây dựng nông thôn mới (NTM), nhân dân thôn 4 đóng góp tiền làm đường GTNT nội thôn. Khi xe ô tô của thôn vào khai thác, vận chuyển đất qua khu vực núi Eo Cuội đã bị Cty Việt Anh ra ngăn chặn, không cho xe đi qua. Lý do Cty Việt Anh đưa ra là đường qua núi Eo Cuội do Cty Việt Anh làm, thuộc quyền quản lý của công ty, muốn đi qua phải được sự cho phép của Cty này (nguồn đất khai thác làm đường là do hạ đất đồi của một số hộ dân, không liên quan đến mỏ đất Cty Việt Anh được cấp).

 

Ông Đinh Quang Đồng – Trưởng thôn 4 bức xúc cho biết: Cty Việt Anh ký hợp đồng thi công đoạn đường GTNT qua núi Eo Cuội với UBND xã Hợp Thắng từ năm 2011. Không hiểu vì lý do gì, cho đến nay công ty và xã Hợp Thắng không nghiệm thu, bàn giao và đưa công trình vào sử dụng. Vì vậy mới có câu chuyện Cty Việt Anh ngang nhiên chặn xe chở đất không cho đi qua khu vực núi Eo Cuội. Sự việc khiến hàng trăm hộ dân bức xúc.

 

 

 

 

 

 

Người dân nhiều lần ý kiến lên Đảng ủy, chính quyền xã Hợp Thắng yêu cầu giải quyết dứt điểm việc Cty Việt Anh “cát cứ” đường GTNT. Tuy nhiên, sự việc kéo dài đến nay vẫn chưa được giải quyết dứt điểm. Ông Đồng và nhiều người dân cũng cho rằng, nếu có công trình xây dựng cần khai thác, vận chuyển đất qua khu vực núi Eo Cuội lại sẽ bị Cty Việt Anh ngăn cản, gây khó khăn cho nhân dân.

 

 

Đem việc người dân phản ánh những sai phạm của Cty Việt Anh trao đổi với ông Lê Huy Lịch – Chủ tịch UBND xã Hợp Thắng, ông Lịch thừa nhận, đúng là trong quá trình khai thác đất, Cty Việt Anh có gây thiệt hại cho đồi cây của gia đình ông Lê Đình Khải và đã bồi thường xong. Tuy nhiên, ông Lịch lại cho rằng Cty Việt Anh không lấn chiếm, mà là do việc khai thác theo phương thẳng đứng nên mưa lớn gây sạt lở. Xã đã yêu cầu san lấp các hố sâu để trả lại mặt bằng nhưng cho đến nay công ty này chưa thực hiện.

 

Ngoài ra, xã cũng đã nhận được kiến nghị của bà con về việc Cty Việt Anh khai thác đất có nguy cơ làm mất nguồn nước, ảnh hưởng đến cảnh quan môi trường, do vị trí khai thác gần trường học nên ảnh hưởng đến việc học tập và đi lại của nhà trường...

 

Về việc Cty Việt Anh cho người ra cấm đường, ông Lịch cho biết: Năm 2011, giữa UBND xã Hợp Thắng và công ty ký kết văn bản giao cho công ty làm đường GTNT đoạn chạy qua núi Eo Cuội, tổng trị giá công trình là 1 tỷ 580 triệu đồng, xã đầu tư 200 triệu, còn lại do Cty Việt Anh khai thác đất và đầu tư trở lại. Công trình hoàn thành vào tháng 12/2012. Từ đó đến nay, xã đã nhiều lần mời Cty Việt Anh đến để nghiệm thu và bàn giao công trình nhưng giám đốc công ty không đến. Xã cũng không còn cách nào khác là chờ đợi. Còn về việc tại sao Cty Việt Anh lại cấm đường dân sinh? Ông Lịch cho biết có xảy ra sự việc như người dân phản ánh và xã cũng đã xử lý xong...

 

Ông Đồng và nhiều người dân còn phản ánh cán bộ Đảng ủy, ủy ban xã “lừa dân” khi đưa việc “Đường Eo Cuội đã hoàn thành, nghiệm thu và đưa vào sử dụng” vào Thông báo Kết quả kỳ họp HĐND xã khóa 18 nhiệm kỳ 2011 – 2016, cũng như trả lời của ông Bí thư Đảng ủy xã Lê Hữu Bốn tại các cuộc họp. Ông Bốn lý giải trước nhân dân cũng giống như ông Lịch trả lời báo chí về việc gian dối này là do “văn thư đánh máy nhầm”?!

 

Còn ông Lê Đình Hòa – Trưởng phòng TNMT huyện Triệu Sơn thì cho hay: Thời gian đầu, Cty Việt Anh có khai thác ra bên ngoài mốc giới. Tháng 7/2013, huyện đã có buổi làm việc với công ty và kết luận: Cty Việt Anh khai thác chưa đúng vị trí mỏ được cấp; tình trạng bụi trong quá trình vận chuyển chưa được khắc phục, các hố sâu do khai thác đất trái phép tuy đã được san lấp nhưng chưa đạt yêu cầu... dẫn đến tình trạng nhân dân gửi đơn thư vượt cấp lên tỉnh... Tại xã Hợp Thắng cũng như một số địa bàn trong huyện xảy ra tình trạng tranh giành, phức tạp giữa một số doanh nghiệp khai thác mỏ, ngày 11/7/2014, huyện đã họp tất cả các chủ mỏ để trấn chỉnh; yêu cầu các chủ mỏ cung cấp hồ sơ, bản vẽ thiết kế khai thác mỏ để cơ quan chức năng thực hiện việc giám sát khai thác.

 

 

 

 

 

 

Hiện những tồn tại trên tại xã Hợp Thắng chưa được giải quyết dứt điểm gây bức xúc, bất bình trong nhân dân. Họ cũng đặt câu hỏi: Tại sao cả bộ máy chính quyền xã Hợp Thắng lại bó tay, bất lực trước việc làm sai trái, ngang ngược, coi thường kỷ cương phép nước của một doanh nghiệp? Có sự tiếp tay, hỗ trợ, bao che nào cho sai phạm của Công ty này? Đề nghị các cơ quan chức năng tỉnh Thanh Hóa chỉ đạo huyện Triệu Sơn xác minh, giải quyết, xử lý nghiêm cá nhân, tổ chức sai phạm trong những vụ việc nêu trên.

 

 

• Phương Thảo