Thanh tra TPHCM cho biết, đã có thông báo kết luận thanh tra việc chấp hành các quy định pháp luật trong công tác quản lý, sử dụng đất đai và quản lý sử dụng vốn nhà nước tại Công ty TNHH MTV Cây trồng Thành phố (gọi tắt Công ty Cây trồng) năm 2018.

Nợ tiền thuê đất hơn 200 tỷ đồng

Theo kết luận thanh tra, ngành nghề sản xuất kinh doanh của Công ty chủ yếu trong lĩnh vực trồng trọt nhưng trong thời gian qua gặp nhiều khó khăn. Hiệu quả sản xuất kinh doanh năm 2018 của đạt thấp, lợi nhuận chủ yếu từ tiền lãi gửi ngân hàng, ngành sản xuất kinh doanh chính đều thua lỗ.

Kết quả sản xuất kinh doanh năm 2018, Công ty lãi 2.106.787.156 đồng, trong đó chủ yếu lãi tiền gửi ngân hàng, riêng các ngành sản xuất chính bị lỗ. Chỉ tiêu doanh thu trên nguồn vốn chủ sở hữu chỉ đạt 30,6 % (19,535 tỷ/62 tỷ) là thấp, chưa phát huy được hiệu quả sử dụng vốn.

Về quản lý công nợ, đến thời điểm 31/12/2018, Công ty chưa trích lập quỹ dự phòng công nợ phải thu khó đòi số tiền 4.609.436.042 đồng (khoản phải thu nghĩa vụ của các hợp đồng nhận khoản).

Việc thực hiện đối chiếu công nợ chưa đầy đủ đối với khoản nợ 3.726.776.915 đồng (chiếm 56% nợ phải thu), là thực hiện chưa đúng theo quy định.

Theo Thanh tra, đến nay Công ty còn nợ tiền thuê đất 200.521.358.440 đồng (do truy thu tiền thuê đất và lãi phạt chậm nộp theo Thông báo số 54617/TB-CCT ngày 15/3/2019 của Chi cục thuế huyện Bình Chánh) là thực hiện chưa đầy đủ về nghĩa vụ chung của người sử dụng đất tại khoản 3, Điều 170 Luật Đất đai năm 2013.

Về xác định tiền thuế đất, Chi cục thuế huyện Bình Chánh căn cứ vào Quyết định số 5035/QĐ-UBND ngày 16/9/2013 của Ủy ban nhân dân Thành phố là chưa xem xét toàn diện về lịch sử hình thành, quá trình sáp nhập của Công ty để xác định về thời điểm tinh tiền thuê đất, giảm trừ diện tích đất đã bị thu hồi để thực hiện dự án Khu công nghiệp Lê Minh Xuân 3, Khu dân cư liền kề phục vụ Khu công nghiệp Lê Minh Xuân 3, Bệnh viện Chợ rẫy 2), diện tích đất đã bàn giao Ủy ban nhân dân huyện Bình Chánh quản lý sử dụng, diện tích đất các hộ hợp đồng nhận khoản chưa được xem xét miễn giảm tiền thuê đất ...

Loạt vi phạm về quản lý đất đai

Về quản lý đất đai Công ty Cây trồng Thành phố được Nhà nước giao quản lý, sử dụng diện tích đất khá lớn với bơn 2.486,8 ha, chủ yếu là đất sản xuất nông nghiệp (chiếm 99,23%), trải rộng trên nhiều xã nên công tác quản lý sử dụng gặp nhiều khó khăn, chưa phát huy lợi thế, hiệu quả sử dụng đất.

Quá trình quản lý, sử dụng đất Công ty có thiếu sót, vi phạm dẫn đến chưa phát huy hiệu quả sử dụng đất, cụ thể như, đối với 04 cơ sở mặt bằng, nhà đất, Công ty Cây trồng Thành phố đã sử dụng 04 cơ sở mặt bằng để ký kết hợp đồng hợp tác kinh doanh với các tổ chức, cá nhân theo đó, Công ty được phân chia khoản lợi nhuận cố định hàng tháng mà không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh. Như vậy bản chất là cho thuê tài sản gắn liền với đất là thực hiện chưa đúng quy định.

Đến thời điểm thanh tra, Công ty đã thanh lý thu hồi 02 mặt bằng (số 32-34 Tinh lộ 10, ấp 3 và Tại số 163 An Hạ, ấp 7, xã Phạm Văn Hai), còn lại 2 mặt bằng đang thực hiện (số A41 Tỉnh lộ 10, áp 2 và Tại số 4A38 Thanh Niên, ấp 4, xã Phạm Văn Hai). Do đó, cần phải thu hồi nộp vào ngân sách nhà nước số tiền 342.929.576 đồng thu từ hoạt động cho thuê mặt bằng, nhà đất không đúng quy định nêu trên

Việc bàn giao 5,7 ha đất cho một số hộ dân khi giải quyết khiếu nại nhưng Công ty Cây trồng Thành phố chưa làm thủ tục đăng ký biến động đất đai, việc bàn giao 7.609 ha theo các văn bản đề nghị của Ủy ban nhân dân huyện Bình Chánh khi chưa có quyết định thu hồi đất, giao đất, chuyển mục dich sử dụng đất của cơ quan có thẩm quyền theo quy định pháp luật đất đai

Đối với diện tích đất không còn nhu cầu sử dụng 7,374 ha, hiện Công ty không đưa vào hoạt động sản xuất kinh doanh cần xử lý, thu hồi để bàn giao cho địa phương quản lý sử dụng nhầm phát huy hiệu quả, tránh lãng phí đất đai.

Đối với diện tích đất đã bàn giao 296,493 ha để thực hiện các dự án Bệnh viện Chợ Rẫy - Cơ sở 2 (9,658 ha), Khu công nghiệp Lê Minh Xuân 3 (217,77 ha), Khu dân cư Tái định cư liên kề Khu Công nghiệp Lê Minh Xuân 3 (69,065 ha). Công ty Cây trồng Thành phố là đơn vị có trách nhiệm bàn giao lại đất cho các đơn vị thực hiện dự án. Tuy nhiên, đến nay Công ty Cây trồng Thành phố vẫn chưa lập thủ tục đăng ký biến động đất theo quy định giảm diện tích đất. 

Trong diện tích đất Công ty Cây trồng Thành phố đang quản lý, sử dụng đã được Ủy ban nhân dân Thành phố có quyết định  giao 1.694,038 ha. Đến nay, Công ty Cây trồng Thành phố vẫn chưa ký hợp đồng thuê đất với Sở Tài nguyên và Môi trường theo quy định là thực hiện không đúng quy định.

Việc thực hiện các dự án đầu tư xây dựng trên phần đất do Công ty Cây trồng Thành phố đã bàn giao diện tích đất Công ty Cây trồng Thành phố đã bàn giao 296,492 ha để thực hiện 03 dự án: xây dựng Bệnh viện Hữu Nghị Việt - Nhật (Bệnh viện Chợ Rẫy - Cơ sở 2), Khu công nghiệp Lê Minh Xuân 3, Khu dân cư - Tái định cư liền kề Khu công nghiệp Lê Minh Xuân 3, Ngoài trách nhiệm của Công ty Cây trồng Thành phố là đơn vị bàn giao đất nêu trên, việc thực hiện các dự án Khu công nghiệp Lê Minh Xuân 3, Khu dân cư - Tái định cư liên kế Khu công nghiệp Lê Minh Xuân 3, Khu công nghiệp Lê Minh Xuân 2, quá trình thực hiện có một số tồn tại, thiếu sót.

Dự án Khu công nghiệp Lê Minh Xuân 3, đến nay vẫn chưa hoàn thành việc bởi thường, giải phóng mặt bằng cho các hộ gia đình, cá nhân đã tiến hành đầu tư thực hiện dự án là chưa đúng theo quy định Luật Đất đai 2013. Công ty VRG không thực hiện ký quỹ để  thực hiện dự án đầu tư là chưa đúng theo quy đinh tại Điều 4 Luật Đầu tư...

Dự án Khu công nghiệp Lê Minh Xuân 2 (316,998 ha), Công ty Cổ phần Đầu tư Khu công nghiệp Lê Minh Xuân 2 được chỉ định làm chủ đầu tư là không đúng theo quy định của Luật Đất đai năm 2013...

Từ kết luận thanh tra, Chủ tịch UBND TPHCM đã chỉ đạo xử lý. Trong đó có một số nội dung như, tổ chức kiểm điểm trách nhiệm tổ chức, cá nhân với những tồn tại, thiếu sót và vi phạm theo như kết luận thanh tra đã nêu. Chấn chỉnh công tác quản lý tài chính kế toán, thực hiện rà soát xác định diện tích đất mà Công ty Cây trồng đang quản lý, sử dụng.

Chủ tịch UBND TPHCM cũng giao cho Giám đốc Sở Nội vụ TPHCM chủ trì, phối hợp với cơ quan liên quan tổ chức kiểm điểm, đề xuất hình thức xử lý các tổ chức, cá nhân thời kỳ có liên quan của Tổng Công ty Nông nghiệp Sài Gòn, Công ty Cây trồng về các sai phạm liên quan trong quan lý, sử dụng đất đai, quản lý vốn, tài sản và thực hiện các dự án.