Theo báo cáo do Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường trình bày, năm 2017, ngành Nông nghiệp và PTNT đã đạt 7 kết quả nổi bật, trong đó, tổng kim ngạch xuất khẩu đạt hơn 36 tỷ USD, đạt mức cao nhất từ trước đến nay. Tuy nhiên, ngành nông nghiệp cũng còn 5 tồn tại, hạn chế, như tình trạng cung vượt cầu ở một số sản phẩm, nhất là vào thời điểm thu hoạch chính vụ. Bên cạnh đó, quá trình hội nhập quốc tế sâu rộng tiếp tục đem lại nhiều thách thức cho hàng nông sản Việt Nam. Vốn đầu tư cho ngành và cho Bộ thấp hơn nhiều so với nhu cầu, nhất là vốn hỗ trợ thực hiện cơ cấu lại ngành. Năm 2018, ngành Nông nghiệp phấn đấu đạt tốc độ tăng trưởng khoảng 2,8- 3,0%; kim ngạch xuất khẩu khoảng 37- 38 tỷ USD.

Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá báo cáo tổng kết của Bộ Nông nghiệp và PTNT đã nhìn thẳng sự thật, nói cả thành tích và tồn tại, hạn chế. Khẳng định Đảng, Nhà nước luôn quan tâm đến nông nghiệp, nông thôn, nông dân, Thủ tướng nhấn mạnh vai trò, đóng góp của ngành đối với sự phát triển kinh tế- xã hội của đất nước. Năm 2017, GDP toàn ngành tăng 2,9%, đóng góp 0,44 điểm phần trăm vào mức tăng trưởng GDP cả nước. Một số lĩnh vực rất thành công, như lần đầu tiên kim ngạch xuất khẩu rau, củ quả đã vượt cả lúa gạo, dầu thô. Thặng dư thương mại trong nông nghiệp đạt 8,55 tỷ USD. Có 10 nhóm mặt hàng xuất khẩu trên 1 tỷ USD. Ngành đã tích cực tham gia công tác phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai trong bối cảnh năm 2017 có nhiều đợt bão lũ.

Biểu dương nỗ lực của ngành Nông nghiệp và PTNT, Thủ tướng nhắc lại câu mà báo chí gần đây nói nhiều, là “đừng ngủ quên trên vòng quyệt quế”. Thành tích trên chỉ mới là bước đầu, chúng ta còn nhiều bất cập, trong đó tái cơ cấu nông nghiệp chưa mạnh mẽ; trồng trọt theo thói quen còn phổ biến ở nông thôn; vi phạm trong nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản còn lớn; năng suất lao động còn thấp... 

Bên cạnh đó, tình trạng “được mùa rớt giá” vẫn còn là nỗi lo. Đời sống của một bộ phận không nhỏ nông dân, nhất là ở vùng sâu vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn khó khăn. Hệ thống thủy lợi xuống cấp; doanh nghiệp nông nghiệp còn ít, chỉ chiếm 1% số lượng doanh nghiệp cả nước. Một số địa phương còn lơ là trong việc chỉ đạo phát triển nông nghiệp, nông thôn.

Về vấn đề an toàn thực phẩm, Thủ tướng cho rằng đã có tiến bộ nhưng vẫn còn tình trạng “rau hai luống, lợn hai chuồng”. “Người nông dân cần làm gương bảo vệ mình và bảo vệ người tiêu dùng”, Thủ tướng đề nghị. 

Về định hướng nhiệm vụ năm 2018, Thủ tướng yêu cầu, phải tạo chuyển biến rõ nét hơn, thực chất hơn trong cơ cấu lại ngành nông nghiệp và nhắc lại con số, chỉ tiêu cụ thể đối với ngành nông nghiệp mà Hội nghị Chính phủ với các địa phương cuối năm 2017 đã “chốt” như: Tăng trưởng khu vực nông nghiệp đạt 3%; xuất khẩu phải đạt khoảng 40 tỷ USD, chứ không phải 38 tỷ USD mà báo cáo của Bộ Nông nghiệp và PTNT đưa ra- Thủ tướng nêu rõ.

Để thực hiện thành công kế hoạch năm 2018, Thủ tướng yêu cầu ngành Nông nghiệp và PTNT cùng các địa phương ngay từ đầu năm tổ chức triển khai đồng bộ các nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, nhất là Nghị quyết 01 với phương châm 10 chữ: Kỷ cương, liêm chính, hành động, sáng tạo, hiệu quả. Phải xây dựng hệ thống chỉ tiêu cụ thể để phục vụ hiệu quả công tác chỉ đạo, điều hành của toàn ngành, “biến từ định hướng thành bảng số liệu cụ thể trong chỉ đạo, chứ không phải chỉ nói chung chung”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng cũng đề nghị phải quan tâm xử lý đồng bộ một bước những vấn đề bức xúc mà nông nghiệp, nông thôn đặt ra, như vấn đề “nước, phân, cần, giống”. Đầu vào nông nghiệp phải quản lý tốt, nâng cấp tốt, không để tình trạng phân bón giả tràn lan. Đầu ra là thị trường và tổ chức sản xuất phải đặc biệt quan tâm. Môi trường nông thôn phải được chú trọng khi mà mỗi năm, ở nông thôn có 13 triệu tấn rác.

Theo Thủ tướng, bài học lớn rút ra từ kết quả đạt được năm 2017 là sự vào cuộc tích cực của các bộ, ngành, địa phương. Trong nông nghiệp, nông thôn thì vấn đề vào cuộc của tất cả các cấp, các ngành, địa phương rất quan trọng, không thì chủ trương nằm trên giấy. Chính phủ hành động thì Bộ Nông nghiệp và PTNT, các sở, viện, trường cũng phải hành động.

Thủ tướng đề nghị ngành Nông nghiệp tiếp tục đổi mới tư duy, sản xuất nông nghiệp theo hướng nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp xanh, sạch, thông minh, “làm những gì có lợi nhất cho thị trường”.  Cơ cấu hợp lý giữa chăn nuôi và trồng trọt, nhân rộng những mô hình sáng tạo, cách làm hay ở các địa phương, mô hình trao đổi nghề nông như hội quán nông dân ở Đồng Tháp. 

Thủ tướng cũng lưu ý tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ vào nông nghiệp, đẩy mạnh xây dựng thương hiệu sản phẩm đối với các mặt hàng nông sản chủ lực, nghiên cứu thị trường trước khi sản xuất và đặc biệt chủ động hơn nữa trong phòng, chống thiên tai, thích ứng với biến đổi khí hậu. Quyết liệt ngăn chặn việc khai thác hải sản trái phép, đồng thời, phải thực hiện nghiêm chủ trương đóng cửa rừng tự nhiên, quản lý chặt chẽ hơn nữa việc chuyển đổi đất rừng sang các mục đích sử dụng khác.

Thủ tướng lưu ý, cần tăng cường cải cách hành chính, cải cách thể chế, cải thiện môi trường đầu tư trong nông nghiệp; cán bộ nông nghiệp phải sát dân, sát cơ sở hơn. Thủ tướng cũng yêu cầu, năm 2018, Bộ phải bãi bỏ và sửa thêm 59 điều kiện kinh doanh để đạt mục tiêu bãi bỏ 50% thủ tục theo Nghị quyết 19. Bộ đang có 7.698 dòng hàng phải kiểm tra chuyên ngành, cần cắt giảm 50% để đạt con số 3.849 dòng hàng phải kiểm tra thủ tục chuyên ngành hàng hóa xuất nhập khẩu.

PV