Không biết từ bao giờ, cứ nhắc về người dân huyện Yên Thành (Nghệ An), mọi người lại nhớ ngay đến một món đặc sản ở đây - thịt chuột đồng. Từ món ăn dân dã, nay thịt chuột đồng đã lên bàn nhậu, chế biến thành món ăn ngon. Cũng vì thế mà săn chuột đồng trở thành nghề kiếm thêm thu nhập của không ít hộ dân vùng nông thôn.

Nhưng để bắt được những chú chuột đồng béo ú cũng không hề đơn giản, phải có kinh nghiệm, hiểu tập tính của loài vật này. Theo những thợ săn có kinh nghiệm, hàng năm cứ độ từ tháng 7 đến tháng 10 dương lịch thì việc săn bắt chuột tại huyện Yên Thành lại nhộn nhịp. Nhất là sau những ngày mưa lụt, nước ở các cánh đồng dâng lên, chuột phải tìm chỗ cao để tránh thì người dân lại kéo nhau ra đồng bắt chuột.

Ngày trước, dụng cụ để săn chuột thường chỉ cần cuốc, xô múc nước và bao để đựng chuột. Những năm gần đây, người dân mở rộng vùng săn bắt và sử dụng thêm các loại bẫy, lồng hiện đại hơn.

Sau khi tìm thấy hang chuột, thợ săn sẽ đổ nước ngập sâu hang. Gặp nước, con vật này sẽ chui ra khỏi hang... Người thợ lúc này đã phục kích sẵn sẽ vây bắt chuột. Tuy nhiên, cũng có những con lao nhanh ra khỏi hang rồi nhảy xuống ruộng tìm đường thoát thân khiến việc tìm kiếm của các thợ săn gặp khó khăn hơn. Đối với cách bắt này, vì hang chuột thường có nhiều ngách nên người săn cần lấy đất dẻo hoặc bùn non bịt các ngách còn lại.

Còn đối với cách dùng cuốc đào thì nhóm thợ săn thường “bày binh bố trận” trước. Một người sẽ dùng cuốc đào hang, khoảng 3 - 4 người đứng xung quanh chờ chuột chạy ra để bắt. Theo tập tính, chuột đồng thường sống theo bầy đàn, vì vậy các hang thường có 2 - 3 con, thậm chí có những hang có thể chứa hơn chục con.

Ngoài những cách bắt chuột trên còn có phương pháp lợi dụng chuột bị ngập nước sẽ leo lên cây, các gò đất cao. Thợ săn chuột lúc này chỉ cần đi tìm trên các cây bị ngập nước để bắt cũng rất hiệu quả.

Một tay săn chuột chuyên nghiệp cho biết, chuột đồng béo nhất là sau mỗi mùa gặt. Do đó, các thợ săn thường chọn thời gian này để ra đồng bắt loài vật chuyên phá hoại mùa màng. Bắt chuột đồng được xem như là một nghề, không chỉ giúp người dân kiếm tiền mà còn góp phần bảo vệ mùa màng.

Theo thông tin chia sẻ từ vợ chồng anh Lê Văn Thỏa (40 tuổi), trú xã Mã Thành, huyện Yên Thành có những ngày cao điểm họ bắt được gần 80kg chuột. Với giá bán 30.000 đồng/kg sau khi trừ chi phí, xăng xe, vợ chồng anh thu về hơn 2 triệu đồng. Kiếm được khoản tiền cao nhưng người đàn ông này cho hay, để bắt được chuột đồng cũng không hề đơn giản. Ngoài đòi hỏi về kỹ năng, sức khỏe thì người săn chuột cần phải chịu khó.

Tại cơ sở thu mua chuột của anh Cung Đình Thân ở thôn Thọ Bằng, xã Đức Thành, huyện Yên Thành những ngày này luôn tất bật người dân đến nhập hàng. Chủ cơ sở cho biết, nguồn cung ứng ngày càng nhiều sau mưa, lụt. Trung bình mỗi ngày anh nhập cả tấn chuột để đem đi các tỉnh phía Bắc tiêu thụ. Nhờ nghề bắt chuột mà nhiều gia đình đã có nguồn thu nhập cao.

Những món ăn chế biến từ chuột đồng không phải ai cũng ăn được, nhưng đã một lần nếm thì biết được thịt chuột ngon không thua kém thịt động vật khác. Chuột đồng khác với chuột nhà, chúng chỉ sống ngoài đồng ruộng và ăn các mồi sạch như lúa, bắp, cây cỏ… nên vẫn đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.

Ông Cao Huy Công, Chủ tịch UBND xã Đức Thành, huyện Yên Thành cho biết, trên địa bàn có 2.700 hộ với trên 9.000 nhân khẩu. Nhiều người trong độ tuổi lao động thường đi săn bắt chuột để kiếm thêm thu nhập. Nhờ nghề săn bắt chuột đồng mà nhiều hộ gia đình có thêm thu nhập, kinh tế khấm khá, nuôi con cái ăn học.

Bài và ảnh: Thảo Nguyên