Tuy nhiên, trực giác lại cho chúng tôi – những phóng viên Nội chính Báo Nhà báo và Công luận- tin rằng nội dung tố cáo là sự thật...

Một ngày đầu tháng 9/2018, một bạn đọc đến tìm tôi, cầm theo hồ sơ về một vụ việc đánh người xảy ra tại xã Yên Bình, huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn. Theo anh P. (tên người bạn đọc) thì trong vụ việc này, anh Hoàng Văn Thư bị Hoàng Văn Lựu là công an viên của xã dùng gậy gỗ đánh vào mặt, gây thương tích nặng. Nạn nhân từ một người có sức khỏe bình thường, là trụ cột của gia đình đến nay trở thành người ngờ nghệch, lúc nhớ lúc quên, chỉ còn khả năng đi chăn bò… Vụ việc xảy ra từ năm 2014 nhưng đến thời điểm đó, cơ quan điều tra vẫn chưa khởi tố vụ án.

Như thường lệ, sau khi trình bày, anh P. để hồ sơ lại cho chúng tôi... Thú thực, lúc đó tôi cũng không mấy tin vào nội dung tố cáo vì chính anh P. cũng cho biết, sau khi vụ việc xảy ra, cơ quan công an đã vào cuộc, nạn nhân được cho đi giám định thương tích, do đó, nếu nói không có sự phản hồi từ bất kỳ cơ quan nào là điều khó xảy ra.

Phải ít ngày sau tôi mới có thời gian đọc lại hồ sơ vụ việc và điện thoại trao đổi với người nhà nạn nhân. Tưởng rằng có thêm thông tin thì sẽ có thêm manh mối về vụ việc nhưng ngược lại, vụ việc càng có vẻ “mông lung” hơn. Đơn tố cáo rõ 3 người là Hoàng Văn Lựu, Hoàng Văn Sân (Xuân) và Hoàng Văn hành hung anh Hoàng Văn Thư do nguyên nhân là “có mâu thuẫn” nhưng khi chúng tôi hỏi mâu thuẫn đó là gì thì nhận được câu trả lời rất không rõ ràng rằng đó chỉ là vài câu nói không vừa ý nhau trong một cuộc rượu. Hơn nữa, nạn nhân và người bị tố cáo là người trong họ nội tộc, ông Lựu lại là công an xã, chắc cũng có hiểu biết pháp luật… Vì vậy, động cơ gây án là hết sức mơ hồ và thêm nữa, liệu rằng anh Thư có nhớ được chính xác những gì đã xảy ra bởi sau khi bị đánh, trí tuệ giảm sút khiến anh dường như đã trở thành một người khác? Sau đó, trong các năm 2015, 2016, 2017, gia đình anh Thư đều có đơn nhưng “Công an huyện Hữu Lũng vẫn im lặng không giải quyết, cũng không trả lời có giải quyết hay không” (trích đơn tố cáo). Vô lý, chẳng lẽ một vụ việc nghiêm trọng như vậy mà cơ quan chức năng lại bỏ quên?

Về “lý” thì thấy như vậy nhưng đâu đó chúng tôi vẫn có cảm giác nạn nhân không tố cáo sai và trong câu chuyện này hẳn là có uẩn khúc gì đó. Sau đó, tôi báo cáo vụ việc với lãnh đạo Ban để lãnh đạo Ban báo cáo lên Ban biên tập. Được sự đồng ý của lãnh đạo cơ quan, chúng tôi bố trí ngày lên đường tới xã Yên Bình.

Lên đến Yên Bình chúng tôi mới thấy được những khó khăn mà mình phải đối mặt: Nạn nhân là người dân tộc Nùng, không biết chữ, gia cảnh cực kỳ khó khăn. Sự việc xảy ra vào buổi tối, diễn biến rất nhanh, không có nhiều người chứng kiến. Nhân chứng duy nhất lại đi làm ăn xa, ít khi về nhà (sau này những thông tin nhân chứng cung cấp lại liên tục thay đổi). Chính quyền và Công an xã xác nhận có vụ việc xảy ra nhưng toàn bộ hồ sơ đã chuyển lên Công an huyện, hơn nữa, nhiều thông tin cung cấp từ cán bộ xã không khớp, thậm chí mâu thuẫn với nhau. Lên Công an huyện thì chúng tôi được trả lời là việc cung cấp thông tin cần được báo cáo, xin ý kiến Công an tỉnh... Sang Viện kiểm sát huyện thì lãnh đạo đơn vị này từ chối, không tiếp vì không được báo trước…

Dường như mọi con đường để tiếp cận với sự thật đều đi vào ngõ cụt nhưng điều càng khiến chúng tôi quyết tâm hơn là sau khi tiếp xúc với nạn nhân và những người dân, chúng tôi cảm thấy tin tưởng họ, tin rằng về bản chất những thông tin họ cung cấp là chính xác. Chúng tôi cũng ấm lòng hơn khi cảm nhận rõ sự tin yêu, gửi gắm, thậm chí là biết ơn thể hiện ở nơi họ, dù rằng chúng tôi vẫn chưa làm được điều gì cả. Sau đó, bằng nhiều cách khác nhau, chúng tôi đã có cuộc làm việc với đại diện Công an huyện Hữu Lũng và bước đầu đã có những thông tin chính thức về vụ việc. Đến ngày 24/9/2018, Công an huyện Hữu Lũng có văn bản cho biết, ngày 19/9/2018, CQĐT Công an huyện đã ra quyết định phục hồi việc giải quyết nguồn tin về tội phạm…

Những tưởng công việc thuận lợi thì ngày 18/10/2018, người nhà anh Thư bỗng điện thoại cho chúng tôi, báo tin anh Thư là bị can trong vụ án “chống người thi hành công vụ” do anh Thư có đấm, đá vào bụng công an viên Hoàng Văn Lựu “3 phát” (không gây thương tích). Vụ án có thể sẽ được đưa ra xét xử tại TAND huyện Hữu Lũng vào đầu tháng 11/2018… Theo người nhà anh Thư, ngày 21/8/2018, anh Thư có xô xát nhẹ với anh Lựu, sau đó ai về nhà nấy. Gia đình cứ nghĩ là không có vấn đề gì, đến khi Viện Kiểm sát tống đạt cáo trạng thì mới tá hỏa lên, vì “bỗng dưng” anh Thư lại vướng vòng lao lý.

Sau “sự cố” này chúng tôi có thêm nhiều lần về Hữu Lũng. Cùng với những nội dung cũ, công việc mới của chúng tôi là làm rõ Hoàng Văn Lựu có phải đang thi hành công vụ khi xảy ra vụ việc hay không và anh Thư có “chống người thi hành công vụ” hay không? Và chúng tôi đã có bài viết thứ hai đăng trên báo Điện tử congluan.vn  phân tích rõ những điểm vô lý, điểm mờ của vụ án cũng như vụ việc anh Thư bị hành hung. Chúng tôi cũng cho rằng, việc TAND huyện Hữu Lũng tuyên phạt anh Thư 6 tháng tù giam về tội chống người thi hành công vụ là chưa thỏa đáng, mức án quá nặng. Sau đó, vụ án được chuyển lên TAND tỉnh Lạng Sơn xét xử theo trình tự phúc thẩm. Kết quả, anh Thư chỉ bị tuyên phạt 6 tháng tù nhưng cho hưởng án treo.

Trở lại vụ việc anh Thư bị hành hung, sau khi báo Nhà báo và Công luận vào cuộc, Công an huyện Hữu Lũng đã thay đổi điều tra viên thụ lý và có quyết định khởi tố vụ án. Sau quá trình điều tra, ngày 12/4/2019, Cơ quan CSĐT Công an huyện Hữu Lũng đã có Quyết định khởi tố bị can đối với Hoàng Văn Lựu về hành vi “Cố ý gây thương tích”.

Mới đây, trao đổi với báo Nhà báo và Công luận, Thượng tá Lương Mạnh Linh - Phó Trưởng Công an huyện Hữu Lũng cho biết, hiện đối tượng Hoàng Văn Lựu đã bị bắt tạm giam và Công an huyện vẫn đang tiếp tục mở rộng điều tra đối với một số cá nhân có liên quan đến vụ việc, củng cố chứng cứ để đưa các bị can ra xét xử trước pháp luật.

Hai vụ việc này có thể không lớn đối với xã hội nhưng có ý nghĩa rất lớn đối với gia đình anh Thư. Bởi vậy, chúng tôi rất vui khi “vụ án kép” cuối cùng đã tìm được lời giải, người có lỗi nhận được phán quyết thấu lý đạt tình, kẻ có hành vi côn đồ đã bị khởi tố, chờ ngày xét xử… Và trong vụ việc này, chúng tôi rút ra thêm được một kinh nghiệm trong tác nghiệp, đó là cần có lòng tin, đặc biệt là tin ở những người dân chất phác, thật thà. Điều đó tưởng chừng như mâu thuẫn với nghề điều tra, nhưng lại không hề mâu thuẫn nếu lòng tin đó được đặt đúng lúc, đúng chỗ.

T.Toàn