PV: Thưa ông, Dự án đầu tư khai thác và tuyển quặng mỏ Thạch Khê lần điều chỉnh này có gì mới và khác so với trước đây?

 

Ông Nguyễn Văn Sinh: Năm 2014, Công ty vẫn tạm ngừng các hoạt động sản xuất để tập trung hoàn thiện việc lập Dự án điều chỉnh theo hướng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Dự án đầu tư khai thác và tuyển quặng mỏ Thạch Khê (điều chỉnh) đã được Hội đồng Quản trị Công ty CP Sắt Thạch Khê phê duyệt.

 

Mục tiêu của Dự án là khai thác và chế biến quặng sắt mỏ Thạch Khê, đảm bảo cung ứng nguyên liệu quặng sắt cho nhà máy thép tại Hà Tĩnh và các doanh nghiệp trong nước có nhu cầu.

 

Theo tính toán, giai đoạn I, chúng ta sẽ khai thác 5 triệu tấn/năm, kéo dài trong 7 năm (không kể 4 năm thực hiện và 3 năm xây dựng cơ bản tiếp theo). Từ năm khai thác thứ 1/7 là 4,4 triệu tấn/năm và năm khai thác thứ 7 là 8 triệu tấn/năm. Giai đoạn II khai thác 10 triệu tấn/năm, kéo dài trong 29 năm, (từ năm khai thác thứ 8 - 36) sau đó giảm xuống dưới 10 triệu tấn/năm (từ năm 37 đến năm kết thúc). Với trữ lượng quặng khai thác trong biên giới khai trường là 369,9 triệu tấn và công suất thiết kế mỏ như trên thì tuổi thọ mỏ là 52 năm. Dự án điều chỉnh sẽ có nhiều đổi mới so với trước kể cả về trình tự khai thác, cung cấp nước, bãi thải đất đá và di dời dân.

 

Là những người có mấy chục năm gắn bó với khai thác mỏ, hơn 20 năm chỉ đạo mỏ Hà Tu, tôi muốn thông tin để bạn đọc và các nhà báo rõ, ngành mỏ bây giờ làm khác trước nhiều lắm. Nhờ đổi mới công nghệ, thiết bị và phương pháp khai thác mỏ nên các mỏ than ở Quảng Ninh dân không phải di dời đi đâu cả. Tư duy làm mỏ bây giờ là để dân địa phương sống chung với mỏ, sống nhờ vào mỏ. Để giải quyết vấn đề môi trường, bụi bẩn, công tác khai thác được tiến hành toàn bộ dưới mức thoát nước tự chảy nên điều chỉnh công việc đào sâu từ đáy moong 1 cấp sang đáy moong 2 cấp. Mùa mưa tiến hành bóc đất đá và khai thác quặng ở các tầng trên cao, còn tầng dưới cùng được sử dụng làm hồ chứa nước. Đến những tháng chuyển mùa từ mùa mưa sang mùa khô, cho bơm cạn moong để vào đầu mùa khô có thể đưa các thiết bị xuống đáy moong tiến hành đào sâu và khai thác quặng. Xe chạy hoàn toàn trong môi trường ẩm xâm xấp nước nên không thể có bụi bẩn. Đất đá thải được vận chuyển bằng hệ thống vận tải liên hợp ô tô băng tải. Cát đào lên được đổ ra lấn biển, không đổ thành núi cao nên không gây ra bụi bặm ô nhiễm môi trường.

 

Vấn đề suy giảm nước ngầm do khai thác mỏ cũng được tính toán rất kỹ. Dự án lập 6 hồ môi trường. Nước ăn, nước sinh hoạt được cung cấp từ hệ thống nước sạch của nhà máy nước Thạch Trị. Nước sản xuất lấy từ đây và một phần từ nguồn nước thải do hệ thống thoát nước mỏ lắng đọng đến đáy qua cát, sau khi đã được xử lý qua các hồ môi trường.

 

Tôi muốn nói thêm để anh rõ hơn, mỏ than Hà Tu lộ thiên, chỉ cách TP Hạ Long 4-5 km đường chim bay nhưng có ảnh hưởng gì đến môi trường đâu, thành phố và biển vẫn rất trong lành, sạch sẽ. Dân sống gần mỏ nhưng chẳng hề hấn gì. Nổ mìn khai thác theo giờ giấc quy định, có biện pháp đề phòng chặt chẽ nên an toàn tuyệt đối.

 

PV: Ông có thể cung cấp thêm cho bạn đọc về tổng mức đầu tư và hiệu quả kinh tế của dự án lần này?

 

Ông Nguyễn Văn Sinh: Tổng mức đầu tư của dự án điều chỉnh lần này chỉ hơn 14.500 tỷ đồng/32.000 tỷ đồng đặt ra trước đây.

 

Như tôi đã nói phần trên, trong thời kỳ xây dựng cơ bản, bình quân mỗi năm ta khai thác trên 1 triệu tấn quặng, thu về khoảng 700-800 tỷ đồng; nộp vào ngân sách mỗi năm hơn 200 tỷ đồng các loại thuế và phí. Khi đi vào sản xuất, bình quân 5 triệu tấn/năm, thu về trên 6.000 tỷ đồng, Công ty sẽ làm nghĩa vụ cho nhà nước từ 1.900 tỷ đồng đến 2.000 tỷ đồng từ thuế và các loại phí.

 

Cần nói thêm, cả tổ hợp gang thép Thái Nguyên năm nhiều nhất chỉ sản xuất được 350 ngàn tấn quặng thôi. Còn Thạch Khê mỗi năm cho ra trên 1 triệu tấn quặng (thời kỳ đang XDCB) là lớn lắm. Qua đó để ta thêm tự hào, yêu quý và quan tâm đúng mức về thế mạnh nội lực này.

 

 

 

 

 

 

PV: Ông nói rất đúng. Tôi nhớ không nhầm, Tập đoàn Mô ni tơ của Mỹ trong bản Quy hoạch tổng thể kinh tế Hà Tĩnh không ghi các dự án nước ngoài đầu tư vào Hà Tĩnh (dù lớn đến mấy) mà chỉ ghi mỏ sắt Thạch Khê. Có thể hiểu họ coi trọng cái mình có, cái do nội lực của mình làm ra là bất biến. Còn những gì thuộc về bên ngoài, do bên ngoài là hữu hạn.

 

Ông Nguyễn Văn Sinh: Đúng vậy! Quan điểm của chúng ta là lo cho dân trước và ưu tiên cho sự phát triển của các doanh nghiệp địa phương. Năm 2014, Công ty đầu tư gần 40 tỷ đồng tài trợ cho 6 xã vùng mỏ làm 8 công trình như trụ sở UBND xã, trường học, trạm xá, kênh mương thoát nước… giúp các xã phát triển kinh tế, xã hội bền vững.

 

Mặc dầu các đơn vị trong Tập đoàn có đủ khả năng, điều kiện tham gia, nhưng công ty vẫn ưu tiên dành cho các doanh nghiệp của Hà Tĩnh từ tư vấn thiết kế đến thi công các công trình xây dựng cơ bản. Rồi đây, khi dự án hoạt động, sẽ cần đến ít nhất 3.500 lao động, là cơ hội để con em trên địa bàn có việc làm, ổn định cuộc sống.

 

 

• Khắc Hiển (thực hiện)