Để cuộc bầu cử được tiến hành dân chủ, bình đẳng, đúng pháp luật và thực sự là ngày hội của toàn dân, Báo Nhà báo & Công luận đã có cuộc trao đổi với ông Trần Huy Tuấn - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, Chủ tịch Ủy ban Bầu cử tỉnh Yên Bái về những vấn đề xoay quanh công tác bầu cử diễn ra vào ngày 23/5 tới đây.

+ Trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, vừa phòng chống dịch bệnh vừa thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội. Xin ông cho biết sơ bộ công tác triển khai cuộc bầu cử ĐBQH khóa XV và đại biểu HĐND nhiệm kỳ 2021-2026 của tỉnh Yên Bái có gặp phải khó khăn, vướng mắc gì không?

- Việc chuẩn bị sẵn sàng cho ngày bầu cử và triển khai công tác phòng, chống dịch Covid-19 là hai nhiệm vụ cấp bách, khẩn trương được tỉnh Yên Bái đặc biệt chú trọng và yêu cầu các cấp, các ngành, các địa phương trên địa bàn thực hiện nghiêm túc.

Ngày 13/5/2021, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Kết luận số 147-KL/TU chỉ đạo thực hiện một số nhiệm vụ đảm bảo tổ chức cuộc bầu cử trong tình hình dịch bệnh Covid-19. Theo đó, tỉnh Yên Bái đã rà soát toàn bộ cử tri là đối tượng F1, F2, F3 dịch Covid-19 để có phương án tổ chức ngày bầu cử cho phù hợp, đảm bảo quy định nhưng vẫn thực hiện nghiêm ngặt phòng chống dịch.

Sở Nội vụ đã hướng dẫn chi tiết về nghiệp vụ công tác bầu cử trong tình hình dịch bệnh. Đối với các cơ sở cách ly tập trung, cách ly tại nhà và các trường hợp đang điều trị tại các cơ sở y tế thì Tổ lưu động của các Tổ bầu cử (có cán bộ y tế đi cùng) hướng dẫn, thực hiện nghiêm ngặt quy định về phòng chống dịch trong thực hiện việc bỏ phiếu lưu động, đảm bảo để tất cả cử tri đều có thể thực hiện quyền bầu cử của mình, đồng thời phòng tránh tối đa, ngăn chặn việc lây lan dịch bệnh trong cộng đồng.

Đến nay, công tác chuẩn bị cuộc bầu cử trên địa bàn tỉnh đã và đang được chuẩn bị chu đáo, đúng thời gian, đúng tiến độ và đúng luật. Công tác phòng, chống dịch Covid-19 được chủ động triển khai, kiểm tra, rà soát kỹ kịch bản, các tình huống phát sinh để kịp thời xử lý, bảo đảm cho ngày bầu cử diễn ra an toàn, dân chủ, đúng luật, thực sự là ngày hội của toàn dân.

+ Yên Bái là địa phương có địa bàn rộng, trình độ dân trí không đồng đều, có đông đồng bào dân tộc thiểu số, vậy công tác tuyên truyền cho cuộc bầu cử sẽ được chú trọng như thế nào?

- Công tác thông tin tuyên truyền về bầu cử được tăng cường với tần suất cao, hình thức phong phú, đa dạng như: Tổ chức trang trí, treo băng rôn, khẩu hiệu, pa-nô, áp phích, tranh cổ động tuyên truyền về cuộc bầu cử tại các tuyến phố của thành phố và tại trung tâm các huyện, xã; Phát tờ rơi, tờ gấp đến trên 20.000 hộ gia đình để vừa đảm bảo thông tin công tác bầu cử, vừa đảm bảo công tác phòng chống dịch bệnh. Bên cạnh đó, cử đội ngũ báo cáo viên tuyên truyền bầu cử bằng tiếng dân tộc, đặc biệt là tiếng dân tộc Mông cho đồng bào...

 Với các hình thức tuyên truyền nêu trên, đảm bảo thông tin thông suốt, kịp thời, gây được sự quan tâm, chú ý của đông đảo các tầng lớp nhân dân và cử tri, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cử tri về quyền và nghĩa vụ bầu cử, tạo không khí phấn khởi, tin tưởng của nhân dân hướng về ngày bầu cử.

+ Sự dân chủ của cuộc bầu cử ĐBQH khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 thể hiện qua những yếu tố nào nữa, thưa ông?

- Ngoài 4 nguyên tắc cơ bản (phổ thông, bình đẳng, trực tiếp, bỏ phiếu kín) đã được luật hóa thành những luật định quan trọng trong quá trình bầu cử, sự dân chủ của cuộc bầu cử ĐBQH khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 còn được thể hiện qua những yếu tố khác như:

+ Dân chủ, khách quan trong việc lựa chọn ứng cử viên đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân. Thể hiện ở sự tín nhiệm cao trong các hội nghị giới thiệu đại biểu ứng cử của cử tri nơi công tác và của cử tri nơi cư trú.

+ Bảo đảm các quyền bầu cử, ứng cử, vận động bầu cử. Quy định cụ thể những trường hợp bị tước quyền bầu cử, ứng cử; những trường hợp không được thực hiện quyền bầu cử, ứng cử và những trường hợp không tham gia bầu cử.

+ Quy định rõ quy trình, thủ tục giới thiệu người ứng cử, hiệp thương, bầu cử lại, bầu cử thêm, bầu cử bổ sung để đảm bảo lựa chọn được những người tiêu biểu, xứng đáng làm ĐBQH, đại biểu Hội đồng nhân dân.

+ Bảo đảm các quyền bầu cử, ứng cử, vận động bầu cử. Quy định cụ thể những trường hợp bị tước quyền bầu cử, ứng cử; những trường hợp không được thực hiện quyền bầu cử, ứng cử và những trường hợp không tham gia bầu cử.

+ Đảm bảo tỷ lệ số dư, tỷ lệ đại biểu ngoài đảng, đại biểu tái cử, đại biểu người dân tộc thiểu số, số lượng đại biểu nữ, số lượng tuổi trẻ và đảm bảo cơ cấu, thành phần đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp theo quy định và phù hợp với tình hình thực tiễn của địa phương.

+ Việc giải quyết các kiến nghị, khiếu nại, tố cáo về bầu cử được các cơ quan có thẩm quyền thực hiện nghiêm túc, nhanh chóng; các vi phạm về bầu cử được xử lý nghiêm minh, đúng pháp luật.

+ Càng đến ngày bầu cử thì khối lượng công việc chuẩn bị cho ngày hội của toàn dân sẽ càng lớn. Tỉnh Yên Bái đã có những chuẩn bị nào cho giai đoạn cuối của cuộc bầu cử, thưa ông?

- Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tập trung xây dựng Kế hoạch và tổ chức kiểm tra công tác bầu cử trên địa bàn toàn tỉnh trước ngày bầu cử. Triển khai thực hiện các phương án đảm bảo tuyệt đối an ninh, an toàn trước, trong và sau cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp. Thường xuyên kiểm tra công tác bầu cử, chủ động xử lý các vướng mắc phát sinh từ cơ sở. Tiếp tục thực hiện nghiêm kế hoạch, kịch bản phòng chống dịch theo của Ban Chỉ đạo phòng chống dịch Covid-19 tỉnh; triển khai các phương án phòng chống thiên tai theo Kế hoạch của Ủy ban nhân dân tỉnh Yên Bái. Rà soát lại, đảm bảo đầy đủ các điều kiện về cơ sở vật chất (con dấu, Hòm phiếu chính, Bảng niêm yết, hòm phiếu phụ), phòng bỏ phiếu, hồ sơ, tài liệu liên quan đến cuộc bầu cử theo đúng tiến độ, yêu cầu đề ra.

+ Danh sách ứng cử viên chính thức do địa phương giới thiệu đã được xác định… Nhìn vào danh sách ứng cử viên này, ông có suy nghĩ gì về chất lượng đại biểu của tỉnh trong nhiệm kỳ tới?

- Chủ trương về công tác nhân sự ĐBQH và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026 của tỉnh Yên Bái là gắn với kết quả nhân sự của đại hội Đảng các cấp và quy hoạch cán bộ. Lấy tiêu chuẩn, chất lượng đại biểu làm trọng tâm, không vì cơ cấu mà hạ thấp tiêu chuẩn.

Đến thời điểm này, tỉnh Yên Bái đã công bố danh sách chính thức 10 ứng cử viên đại biểu Quốc hội khóa XV tại 02 đơn vị bầu cử; 97 ứng cử viên đại biểu Hội đồng nhân dân tỉnh tại 15 đơn vị bầu cử; 478 ứng cử viên đại biểu Hội đồng nhân dân cấp huyện tại 60 đơn vị bầu cử; 6.134 ứng cử viên đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã tại 998 đơn vị bầu cử.

Tỷ lệ người được giới thiệu ứng cử ĐBQH khóa XV và đại biểu HĐND các cấp có trình độ đại học, trên đại học được nâng lên (tăng 5% so với nhiệm kỳ trước; tăng tỷ lệ đại biểu là nữ, đại biểu tuổi trẻ; không có đại biểu trình độ văn hóa dưới lớp 9).

Đặc biệt, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã định hướng, giới thiệu 26 cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ người dân tộc thiểu số thuộc Đề án 11 của tỉnh tham gia ứng cử đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026. Các bước quy trình nhân sự đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND được các cấp ủy đảng chuẩn bị kỹ lưỡng, thận trọng, trách nhiệm, cử tri tin tưởng sẽ bầu những đại biểu ưu tú nhất, đủ đức, đủ tài, đủ uy tín để cùng cả hệ thống chính trị xây dựng, phát triển tỉnh nhanh và bền vững trong nhiệm kỳ tới.

+ Xin cảm ơn ông.

Minh Diễn (Thực hiện)