Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đánh giá cao những kết quả mà vùng đồng bằng sông Hồng và Bắc Trung Bộ đã đạt được trong xây dựng nông thôn mới. Theo ông, đây là nơi hội tụ những điểm sáng nhất, những sáng tạo đột phá nhất, những cách làm hiệu quả nhất về xây dựng nông thôn mới của cả nước trong những năm qua.  

Khu vực này cũng là nơi khởi nguồn cho việc đề xuất Thủ tướng Chính phủ ban hành các cơ chế, chính sách mới đã và đang triển khai rất hiệu quả, như: Chương trình mỗi xã một sản phẩm xuất phát từ Quảng Ninh; xây dựng khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu, vườn mẫu xuất phát từ Hà Tĩnh; xây dựng nông thôn mới cấp thôn, bản ở những địa bàn khó khăn xuất phát từ Nghệ An, Thanh Hóa; công tác bảo vệ môi trường, xây dựng cảnh quan nông thôn xuất phát từ Nam Định…

Theo Phó Thủ tướng, hiện khu vực này đang là nơi tìm tòi những vấn đề mới, làm tiền đề để nghiên cứu nội dung xây dựng nông thôn mới cho giai đoạn sau năm 2020 như: Du lịch nông thôn; phân loại chất thải rắn sinh hoạt và xử lý nước thải sinh hoạt khu dân cư; xây dựng mã vùng sản xuất nông nghiệp; phát triển sản xuất nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu…

Quán triệt tinh thần Nghị quyết số 26 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa X) nông nghiệp, nông dân, nông thôn là chiến lược; nông thôn mới là căn bản; tái cơ cấu nông nghiệp là then chốt; người nông dân là chủ thể xây dựng nông thôn mới, trong những tháng còn lại của năm 2019 và năm 2020, Phó Thủ tướng đề nghị các cấp ủy đảng, chính quyền và nhân dân các địa phương vùng đồng bằng sông Hồng và Bắc Trung Bộ cần tiếp tục phát huy những thành tựu đã đạt được, khắc phục những những hạn chế, khó khăn, chỉ đạo triển khai thực hiện để đạt những mục tiêu cao hơn.  

Phó Thủ tướng cũng lưu ý các địa phương cần đẩy mạnh thực hiện cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị các nông sản chủ lực ở địa phương, trên cơ sở áp dụng công nghệ thông minh, cơ giới hóa vào sản xuất; thúc đẩy liên doanh, liên kết hình thành chuỗi giá trị, thu hút thêm nhiều doanh nghiệp đầu tư vào địa bàn nông thôn;…

Phó Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu, đồng bằng sông Hồng và Bắc Trung Bộ cần tiếp tục có những bước phát triển mạnh mẽ về kinh tế nông thôn, góp phần đưa các tỉnh trong vùng thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình để đúc rút kinh nghiệm, phát huy hiệu quả nhân rộng toàn quốc.

Theo Phó Thủ tướng, đồng bằng sông Hồng và Bắc Trung Bộ là vùng đất địa linh nhân kiệt với các di tích lịch sử và di tích cách mạng dày đặc, nơi xuất phát của hầu hết tất cả các triều đại lịch sử của nước Việt, với truyền thống văn hiến nghìn đời cũng như những bãi biển trải dài và cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ.

Do vậy, phải đẩy mạnh các tour, tuyến du lịch nông thôn mới gắn với các địa danh lịch sử, cách mạng cũng như các điểm nhấn về du lịch biển để tạo giá trị lan tỏa, nâng cao chất lượng các sản phẩm du lịch của từng địa phương.

Từ đó, góp phần tăng nhanh số lượng du khách trong nước cũng như quốc tế đến thăm các vùng nông thôn, để thực sự được trải nghiệm nông thôn bình yên, đáng sống của Việt Nam.

Đến hết tháng 7/2019, hai vùng đã có 2.402/3.474 xã (69,1%) được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, tăng 48% so với cuối năm 2015, là mức tăng trưởng cao nhất trong cả nước, cao hơn nhiều so với mức đạt chuẩn của cả nước (50,26%). Từ đầu năm 2018, cả vùng không còn xã dưới 5 tiêu chí. 

Bình quân số tiêu chí/xã của cả vùng đạt 17,4 tiêu chí (tăng 11,5 tiêu chí so với năm 2011 và tăng 2,4 tiêu chí so với năm 2015), cao hơn mức trung bình cả nước là 15,26 tiêu chí/xã. Gần 1.100 thôn, bản nông thôn mới (chiếm 62% số thôn, bản nông thôn mới của cả nước), trong đó có gần 300 thôn, bản kiểu mẫu. Đặc biệt vùng Đồng bằng sông Hồng có mức độ đồng đều trong xây dựng nông thôn mới khi 90% số xã đạt từ 16- 19 tiêu chí.

Cả vùng đã có 41 đơn vị cấp huyện thuộc 13 tỉnh, thành phố được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới, chiếm 48,8% số đơn vị cấp huyện nông thôn mới của các nước. 

Thu nhập ở khu vực nông thôn Đồng bằng sông Hồng là 43,3 triệu đồng/người/năm, tăng 2,5 lần; tỷ lệ hộ nghèo thấp nhất nước với 1,7% và thu nhập người dân nông thôn ở Bắc Trung Bộ tăng 2,4 lần so với trước, tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh từ 20% năm 2010 xuống còn 6,03% vào cuối 2018.

Có 12/17 tỉnh, thành phố ban hành tiêu chí xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao; 9/17 tỉnh, thành phố ban hành tiêu chí xã nông thôn mới kiểu mẫu. Nhiều tỉnh, thành phố như Nam Định, Hà Nam, Nghệ An và các tỉnh trong vùng đã ban hành tiêu chí khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu. Từ thực tiễn triển khai ở địa phương về nông thôn mới nâng cao, nông thôn  mới kiểu mẫu, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 691/QĐ-TTg vào năm 2018 về tiêu chí xã nông thôn mới kiểu mẫu giai đoạn 2018- 2020. Tới nay cả nước có 1 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu là xã Việt Dân (Đông Triều, Quảng Ninh).

Quốc Trần