Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh đề nghị các Bộ ngành kiểm điểm quá trình tham gia hợp tác ASEAN theo từng lĩnh vực hợp tác cụ thể, đề xuất các biện pháp nhằm đóng góp chủ động, tích cực và có trách nhiệm và tăng cường hiệu quả thực chất các hoạt động trong tham gia hợp tác ASEAN, đồng thời đề xuất lộ trình và các bước triển khai cụ thể chuẩn bị tiếp nhận vai trò Chủ tịch ASEAN 2020.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh nhận định, hợp tác kinh tế ASEAN lấy ASEAN làm hạt nhân để thúc đẩy quan hệ toàn diện với nhiều đối tác quan trọng khác trên thế giới đến nay đã đem lại những kết quả thiết thực, cụ thể, đóng góp to lớn cho thành tựu phát triển chung của ASEAN. Tuy vậy, trong lĩnh vực này, ASEAN cũng đang phải đối mặt với nhiều thách thức như sự gia tăng của chủ nghĩa bảo hộ, tâm lý coi trọng hợp tác song phương hơn đa phương và nhất là sự thiếu vắng các sản phẩm mũi nhọn khiến hợp tác kinh tế chưa đạt được kết quả như mong muốn. 

Thay mặt cho các Bộ ngành tham gia hợp tác văn hóa- xã hội ASEAN, đại diện Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội ASEAN, Thứ trưởng Đào Hồng Lan cho rằng, ASEAN đạt được nhiều thành tựu trong xây dựng một Cộng đồng hướng tới “nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân,” “hướng tới người dân, lấy người dân làm trung tâm và có trách nhiệm xã hội”. Để đạt được các mục tiêu này, Thứ trưởng Đào Hồng Lan đề nghị cần đặc biệt tập trung thúc đẩy nhận thức của người dân về ASEAN, đào tạo nâng cao năng lực cán bộ. 

Hội nghị đã nghe báo cáo do Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng, Trưởng SOM ASEAN- Việt Nam trình bày, đánh giá tổng quan về hợp tác ASEAN và sự tham gia của Việt Nam. Đại diện các Bộ Công Thương, Lao động, Thương binh và Xã hội và một số đại diện các Bộ ngành cũng đã có tham luận về từng lĩnh vực hợp tác.

Các đại biểu nhất trí đánh giá ASEAN đạt được nhiều thành tựu quan trọng trên mọi lĩnh vực; 22 năm tham gia hợp tác mang lại cho Việt Nam những lợi ích quan trọng, thiết thực; trong đó có kiến tạo môi trường hòa bình và ổn định cho phát triển kinh tế- xã hội, bảo vệ chủ quyền và an ninh quốc gia, đẩy mạnh hội nhập quốc tế và nâng cao vị thế quốc tế của Việt Nam. Trong bối cảnh tình hình mới với những diễn biến phức tạp, khó lường, ASEAN đang gặp phải không ít khó khăn và thách thức gay gắt, đòi hỏi những nỗ lực chung và đóng góp của các nước, trong đó có Việt Nam. 

Hội nghị đánh giá trong bối cảnh ngày nay, tham gia ASEAN của Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều thách thức, khó khăn, nhất là về nhận thức, nguồn lực, cũng như cơ chế điều phối, phối hợp giữa các Bộ, ngành.

Kết luận Hội nghị, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh biểu dương sự tham gia tích cực và đóng góp hiệu quả của các Bộ, ngành tham gia hợp tác ASEAN thời gian qua; chỉ ra những hạn chế, tồn tại đề nghị các Bộ, ngành sớm khắc phục để tận dụng hết hiệu quả và lợi ích do hợp tác ASEAN mang lại. 

Phó Thủ tướng yêu cầu các Bộ, ngành, cơ quan liên quan cần có biện pháp cụ thể nâng cao nhận thức về vai trò và tầm quan trọng của ASEAN đối với Việt Nam; sớm kiện toàn bộ máy và tăng cường năng lực cho cán bộ và xây dựng lộ trình triển khai các hoạt động hợp tác cụ thể theo từng lĩnh vực.

Nhấn mạnh công tác điều phối và phối hợp giữa các Bộ ngành; Phó Thủ tướng yêu cầu sớm xây dựng dự thảo sửa đổi Quy chế làm việc và phối hợp hoạt động giữa các cơ quan tham gia hợp tác ASEAN của Việt Nam và tăng cường hơn nữa vai trò điều phối của Ban Thư ký Quốc gia về ASEAN.

Để chuẩn bị cho Việt Nam tiếp nhận cương vị Chủ tịch ASEAN 2020, Phó Thủ tướng chỉ đạo các Bộ, ngành, cơ quan liên quan phối hợp với Bộ Ngoại giao cùng trao đổi, đề xuất các ưu tiên, trọng tâm sáng kiến, thể hiện đóng góp “chủ động, tích cực và có trách nhiệm” của Việt Nam trong tham gia hợp tác ASEAN.

PV