Việt Nam đang trở thành câu chuyện kinh tế thành công duy nhất của Đông Nam Á trong kỷ nguyên COVID, duy trì tốc độ tăng trưởng dương ổn định khi các nền kinh tế khác đang vật lộn để phục hồi.

Tổng sản phẩm quốc nội thực tế của Việt Nam tăng 2,6% trong quý thứ ba so với cùng kỳ năm ngoái, đánh dấu quý thứ hai liên tiếp tăng trưởng trong bối cảnh đại dịch. Quỹ Tiền tệ Quốc tế ghi nhận Việt Nam đã trở thành nền kinh tế lớn thứ 4 trong Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á năm nay, vượt qua Singapore, Malaysia và Philippines.

Trái ngược với các nền kinh tế ASEAN khác, Việt Nam đã thành công trong việc kiểm soát virus Corona. Xuất khẩu tăng 9,9% so với cùng kỳ năm ngoái lên 26,7 tỷ USD, và Bộ Công Thương dự kiến ​​mức tăng cả năm từ 3% đến 4%.

Việt Nam đã chứng kiến một sự kiện quan trọng trong năm, khi một tàu container khổng lồ do Maersk điều hành đã cập cảng Cái Mép vào cuối tháng 10, chuyến hàng đầu tiên cập cảng lớn nhất miền Nam Việt Nam. Trong khi các tàu này thường lựa chọn các cảng khác trong khu vực, chẳng hạn như Singapore, xuất khẩu ngày càng tăng của Việt Nam đã thúc đẩy nhu cầu vận tải biển đủ để khiến các tàu liên quan đến các nước phương Tây dừng lại ở đó.

Điều này cho phép hàng hóa Việt Nam được vận chuyển trực tiếp hơn đến người mua, giảm chi phí vận chuyển, rút ​​ngắn thời gian vận chuyển và làm cho quốc gia này trở nên cạnh tranh hơn với tư cách là nhà xuất khẩu.

Xung đột thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đã mang lại lợi ích cho thương mại Việt Nam, nhờ các nhà sản xuất chuyển nhà máy ra khỏi Trung Quốc để tránh thuế quan của Mỹ.

Cả các tập đoàn đa quốc gia và các doanh nghiệp Trung Quốc đã chuyển hoạt động sản xuất sang Việt Nam để tận dụng nguồn lao động có tay nghề cao, chi phí thấp. Samsung Electronics, công ty đã sản xuất điện thoại thông minh ở nội địa Trung Quốc trong hơn một thập kỷ, cũng có ý định chuyển hoạt động sản xuất máy tính cá nhân sang Việt Nam khi đóng cửa một nhà máy ở Trung Quốc.

Cho đến nay, Việt Nam mới báo cáo khoảng 1.300 trường hợp nhiễm virus Corona, giảm thiểu tác động kinh tế của đợt bùng phát. Quốc gia Đông Nam Á đã áp đặt một lệnh phong tỏa trên toàn quốc chỉ trong ba tuần vào tháng 4 và hoạt động sản xuất bình thường đã trở lại nhanh hơn so với những nơi khác trong khu vực. Tỷ lệ mất việc làm được hạn chế và chi tiêu của người tiêu dùng, chiếm 70% GDP, vẫn ổn định.

Trong khi đó, các nước ASEAN khác vẫn chưa thoát khỏi sự sụt giảm kinh tế do đại dịch gây ra. Dự báo GDP cả năm của IMF cho thấy Singapore và Malaysia giảm 6%, Thái Lan giảm 7,1%, trong khi Việt Năm tăng trưởng 2,4% từ con số 1,6% dự báo trước đó.

So sánh với hai nên kinh tế Malaysia và Thái Lan để thấy những gì Việt Nam đạt được là một sự khích lệ vô cùng lớn.

Nền kinh tế Malaysia giảm 2,7% trong quý 3, kéo theo sự sụt giảm 4% trong lĩnh vực dịch vụ, vốn tạo ra gần 60% GDP. Các ngành liên quan đến du lịch của Malaysia đã bị ảnh hưởng đặc biệt nghiêm trọng. Theo Hiệp hội Khách sạn Malaysia, tỷ lệ lấp đầy tại các khách sạn Malaysia đã giảm xuống chỉ còn 20% trong tuần cuối cùng của tháng 10 trong bối cảnh số trường hợp tăng đột biến.

Nhóm công nghiệp cảnh báo rằng nếu không có sự hỗ trợ thêm của chính phủ, các doanh nghiệp du lịch "sẽ buộc phải đưa ra các quyết định khó khăn, cũng như thực hiện các hành động quyết liệt để tồn tại", cho thấy rằng việc cắt giảm việc làm tiếp tục diễn ra.

Chính phủ Thái Lan đã công bố dữ liệu kinh tế hôm thứ Hai (16/11) cho thấy, GDP giảm 6,4%, đánh dấu quý thứ ba liên tiếp giảm.

GDP bình quân đầu người của Việt Nam khoảng 3.500 USD vẫn thấp hơn rất nhiều so với 58.500 USD của Singapore và 10.200 USD của Malaysia. Nhưng đại dịch đang thúc đẩy sự thay đổi trật tự kinh tế của khu vực.

Các ca nhiễm virus Corona đã đạt mức cao mới ở Indonesia, nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á, trong khi Malaysia đang vật lộn với làn sóng thứ hai kể từ tháng Mười. Chừng nào mức độ lây nhiễm vẫn ở mức cao, hoạt động kinh tế sẽ đình trệ do người tiêu dùng bị tác động bởi các hạn chế do đại dịch, khiến sự phục hồi càng xa tầm tay.

Mặc dù một số nước ASEAN dự đoán sẽ phục hồi mạnh trong năm tới, nhưng Việt Nam có thể vẫn là nền kinh tế duy nhất có mức tăng trưởng thực tế vào nửa đầu năm 2021 và dự kiến vào khoảng 6,5% trong cả năm, tùy thuộc vào diễn biến của dịch bệnh.

Việt Nam có được những thành tựu trên là nhờ vào những quyết sách đúng đắn và linh hoạt của chính phủ, vừa ngăn chặn nhưng vừa khuyến khích để nền kinh tế duy trì đà tăng trưởng.

Tuy nhiên, Nikkei dự đoán, Việt Nam cũng sẽ phải đối mặt với những thách thức có thể cản trở triển vọng tăng trưởng. Joe Biden- người được giới truyền thông Mỹ gọi là Tổng thống đắc cử- được cho là sẽ duy trì quan điểm cứng rắn của Washington đối với Trung Quốc, nhưng nếu ông loại bỏ các mức thuế trừng phạt do chính quyền hiện tại áp đặt, việc di chuyển của các nhà sản xuất sang Việt Nam có thể chậm lại.

Tờ Nikkei cũng nhận định trong 5 năm tới Việt Nam có thể sẽ có những quyết sách lớn, để thúc đẩy năng lực cạnh tranh của Việt Nam trong dài hạn, nhất là sau đại hội Đảng toàn quốc diễn ra vào đầu năm 2021.