Trung tâm dữ liệu (DC) được coi như “trung tâm thần kinh” của thế giới kỹ thuật số, lưu trữ, quản lý và xử lý thông tin. Các trung tâm này phục vụ điện toán đám mây, xử lý dữ liệu lớn và gần đây hơn là các mô hình AI tạo sinh ngôn ngữ và hình ảnh. Hạ tầng trung tâm dữ liệu tiếp tục mở rộng đáng kể sau mỗi năm.

Mức tiêu thụ điện của các trung tâm dữ liệu chiếm 2,5% tổng lượng điện của Hoa Kỳ, khoảng 130TWh, vào năm 2022 và dự kiến ​​sẽ tăng gấp ba lên 390TWh vào năm 2030, theo Boston Consulting Group. Con số này tương đương với lượng điện mà khoảng 40 triệu hộ gia đình, tương đương 1/3 số hộ ở Mỹ, sử dụng.

Khách hàng không chỉ cần hiệu năng

“Một số khách hàng lớn khi đặt vấn đề thuê trung tâm dữ liệu đã bắt đầu đưa ra các yêu cầu liên quan đến tiêu chuẩn xanh, tối ưu năng lượng và giảm phát thải”, ông Hoàng Văn Ngọc, Tổng Giám đốc Viettel IDC, cho biết tại sự kiện khai trương DC Viettel Hoà Lạc – trung tâm dữ liệu xanh đầu tiên ở Việt Nam. “Tất nhiên cùng với đó là nhu cầu DC phải đáp ứng được rack mật độ, công suất cao, phục vụ AI hoặc HPC”.

Tại Việt Nam, hiện tiêu thụ điện của DC chưa lớn, nhưng cùng với sự phát triển của các công nghệ 4.0, các chuyên gia và nhà quản lý vẫn cho rằng, cần sớm định hướng phát triển xanh cho các trung tâm dữ liệu. TS. Trần Tuấn Anh, chuyên gia chính sách tại Cục Viễn thông - Bộ Thông tin và Truyền thông, cho biết các DC tại Việt Nam trong những năm gần đây đã phát triển nhanh chóng về quy mô, cùng với đó là những thách thức chưa từng có về tiêu thụ năng lượng.

Trong khi đó, giảm phát thải khí nhà kính là cam kết của Việt Nam tại COP 26, mục tiêu đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Vì dữ liệu trở thành thiết yếu với hầu hết các ngành kinh doanh, sản xuất, việc các DC có “xanh” hay không ảnh hưởng trực tiếp đến nỗ lực giảm phát thải của doanh nghiệp. Theo nghiên cứu của Global Market Insights Inc, thị trường DC xanh dự kiến sẽ vượt qua mức định giá hơn 175 tỷ USD vào năm 2030.

Đó là lý do mà các DC xanh như Trung tâm dữ liệu Viettel Hoà Lạc được phát triển. DC xanh là các cơ sở mà trong đó các hệ thống cơ khí, ánh sáng, điện và máy tính được thiết kế để tối đa hóa hiệu quả sử dụng năng lượng và giảm thiểu tác động môi trường.

Việt Nam khuyến khích việc ứng dụng, sử dụng các công nghệ mới trong đầu tư, xây dựng DC để hướng tới DC xanh nhằm giảm điện năng tiêu thụ và giảm phát thải, và đang có các nghiên cứu về ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn về tiêu thụ điện cho hạ tầng dữ liệu, theo ông Tuấn Anh.

Tuy nhiên, đối với nhiều nhà phát triển hạ tầng, việc thay đổi định hướng phát triển sang các DC xanh hơn, hiện đại hơn là không dễ dàng vì đầu tư công nghệ mới, hiệu suất cao sẽ khiến cho các khoản đầu tư ban đầu tăng lên đáng kể, đại diện Viettel IDC cho biết.

Quốc gia cần hạ tầng bền vững

“Dữ liệu là tài nguyên quan trọng nhất của kinh tế số, sự giàu có của một quốc gia trong tương lai được đo bằng dữ liệu. Vì thế, Viettel cũng như các doanh nghiệp khác của Việt Nam phải có một tầm nhìn đúng về hạ tầng dữ liệu quốc gia”, Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu tại sự kiện ra mắt DC Viettel Hoà Lạc ngày 10/4.

“Khi dữ liệu có thể coi là tài sản, dòng máu của quốc gia thì nhu cầu đặt ra là lưu trữ và xử lý một cách bền vững, an toàn. Viettel nhìn thấy nhu cầu này và cam kết xanh, bền vững song song với chiến lược kinh doanh, cụ thể là tiết kiệm tối thiểu 2% điện năng và lượng nước tiêu thụ tại các DC, chuyển dịch sang sử dụng 30% năng lượng tái tạo vào năm 2030”, ông Ngọc cho biết. DC xanh cũng sẽ là hướng đi của Viettel cho 3 trung tâm dữ liệu với tổng công suất 240MW trong 2 năm tới.

Đại diện Viettel IDC cho biết mục tiêu trên được thực hiện thông qua việc đầu tư các công nghệ hiện đại, tiết kiệm năng lượng cũng như tối ưu vận hành kỹ thuật. Đồng thời, Viettel triển khai các hệ thống pin năng lượng mặt trời tại các DC và sẽ là nhà phát triển hạ tầng tiên phong triển khai sử dụng năng lượng tái tạo tại Việt Nam.

Ngày 10/4, DC mới của Viettel khai trương tại Hòa Lạc là bước đầu tiên hiện thực hóa các tiêu chuẩn xanh này. Tại đây, tòa nhà có thiết kế “tổ ong” để tối ưu luồng gió, cách nhiệt, đảm bảo tối ưu hiệu quả làm mát. Đồng thời, tòa nhà sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường. Hệ thống hạ tầng trong DC được thiết kế, đầu tư và triển khai sử dụng các thiết bị, công nghệ mới nhất có hiệu suất cao, tiết kiệm năng lượng nhất hiện nay.

DC Viettel Hoà Lạc sử dụng hệ thống giải nhiệt ly tâm đệm từ, là hệ thống làm mát giải nhiệt nước tiên tiến nhất hiện có trên thị trường dành cho các trung tâm dữ liệu. Công nghệ này có hiệu suất làm mát cao hơn các hệ thống làm mát truyền thống hoặc các hệ thống giải nhiệt công nghệ cũ khác khoảng 40%, giúp cho các DC sử dụng năng lượng một cách hiệu quả hơn, thân thiện hơn với môi trường.

Đồng thời, việc ứng dụng AI trong hệ thống giám sát, quản lý chung của cả DC (hệ thống BMS) – thực hiện giám sát, điều chỉnh tự động hoạt động vận hành của DC từ đó nâng cao chất lượng dịch vụ, tính ổn định, an toàn của hệ thống đồng thời cũng nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng, hiệu quả làm mát cho toàn bộ cơ sở.

Với loạt giải pháp đồng bộ từ thiết kế, công nghệ đến vận hành, DC Viettel Hoà Lạc đang nắm giữ nhiều chứng chỉ xanh như tiêu chuẩn về quản lý năng lượng, tiêu chuẩn về quản lý tác động môi trường, tiêu chuẩn về quản lý vệ sinh lao động. HSBC cũng đã chứng nhận DC này đủ điều kiện nhận tín dụng xanh.

Việc Việt Nam có một DC đạt những tiêu chuẩn “xanh” cũng là bước ngoặt để các doanh nghiệp trong nước có được hạ tầng tương đương các quốc gia phát triển cả về hiệu năng và tính bền vững.

“Trung tâm dữ liệu này không chỉ là một dự án của Viettel, mà còn là biểu tượng của sự tiên phong, phát triển và tiến bộ trong lĩnh vực công nghệ mới. Việc ra mắt Trung tâm dữ liệu Viettel Hòa Lạc là minh chứng cho cam kết của Viettel trong việc xây dựng hạ tầng số Việt Nam tiêu chuẩn quốc tế và cũng là hiện thực hóa sứ mệnh hạ tầng số của Viettel”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói.