(NBCL) Ngày 18/4, lễ trao giải thưởng báo chí Pulitzer 2016 đã diễn ra tại Đại học Columbia, thành phố New York, Mỹ. Giải thưởng báo chí danh giá nhất thế giới này năm nay dành hạng mục quan trọng nhất để vinh danh hãng thông tấn Mỹ AP (Associated Press).

Bất ngờ từ tác giả gốc Việt

Một trong những bất ngờ của giải Pulitzer 2016 là việc một tác giả gốc Việt được vinh danh. Giải thưởng dành cho tác phẩm hư cấu được trao cho Nguyễn Thành Việt với tác phẩm đầu tay “The Sympathizer” kể về một điệp viên Việt Nam năm 1975 vượt biên từ Sài Gòn (tên gọi cũ của TP. Hồ Chí Minh) sang Los Angeles để hoạt động tình báo. Thực ra, trong lịch sử Giải Pulitzer đã có tác giả người Mỹ gốc Việt giành được giải thưởng là Nick Út, tên thật Huỳnh Công Út. Ông là phóng viên ảnh cho hãng tin Associated Press, người chụp bức ảnh Em bé napalm, (Vietnam Napalm Girl) tại Trảng Bàng - Tây Ninh. Bức ảnh đã mang lại cho ông giải Pulitzer ở hạng mục Ảnh tin tức.

Một bất ngờ khác nữa là việc The USA today và The Wall Street Journal, hai trong số 3 nhật báo được đánh giá là hàng đầu của Mỹ (cùng với tờ New York Times), không được xướng danh lần nào trong lễ trao giải Pulitzer năm nay. “Anh cả” còn lại New York Times, nếu thắng lớn tại lễ trao giải Pulitzer 2015 thì năm nay chỉ nhận được 2 giải: giải thưởng ở hạng mục phóng sự quốc tế cho loạt bài điều tra về tình trạng phụ nữ ở Afghanistan bị lạm dụng và bị phân biệt đối xử; giải thưởng chung với hãng tin Reuters ở hạng mục “ảnh nóng” cho chùm ảnh “Exodus” về những người di cư đang tìm kiếm tị nạn tại châu Âu. Một thương hiệu báo lớn khác của Mỹ- tờ Washington Post- cũng chỉ được xướng danh một lần ở hạng mục thông tin trong nước với bài viết thống kê số vụ cảnh sát bắn chết người trên toàn nước

Mỹ trong năm 2015. Tờ Los Angeles Times nhận giải thưởng ở hạng mục tin nóng cho loạt tin về vụ khủng bố tại San Bernadino. Hai tờ báo Tampa Bay Times và Sarasota Herald- Tribune cùng nhận giải “phóng sự điều tra” cho một chuyên đề về bệnh viện tâm thần. Tampa Bay Times cũng chiến thắng ở hạng mục tin tức khu vực nhờ một nghiên cứu về giáo dục ở quận Pinellas, Florida. Tờ Boston Globe nhận giải thưởng nhiếp ảnh cho loạt ảnh về một cậu bé bị bạo hành. ProPublica cùng The Marshall Project nhận giải “tin tức tìm hiểu” nhờ khám phá một vụ án cưỡng hiếp, trong đó nhà chức trách không tin nạn nhân và kết án cô, nhưng sau nhiều năm đã nhận ra sự thật. Một năm sau khi giải thưởng Pulitzer bắt đầu dành cho cả bài viết trên tạp chí, tạp chí The New Yorker lần đầu tiên được vinh danh với hai giải cho các phóng sự phê bình truyền hình và bài phóng sự điều tra về nguy cơ xảy ra động đất lớn tại tây bắc Thái Bình Dương.

Cú thắng lớn của AP

Hãng thông tấn Mỹ AP là cơ quan báo chí giành thắng lợi lớn nhất tại giải thưởng Pulitzer khi giành về tay mình Giải phục vụ cộng đồng - giải thưởng được đánh giá cao nhất - với loạt bài viết phơi bày cảnh nô lệ trên các tàu thuyền đánh bắt cá tại khu vực Đông Nam Á. Loạt bài đoạt giải của AP mô tả tình trạng sử dụng lao động nô lệ trong nghề đánh bắt hải sản ở khu vực Đông Nam Á để cung cấp cho các thị trường Âu Mỹ. Nhờ loạt bài này, hơn 2.000 công dân Thái Lan, Lào, Campuchia và Myanmar đã được giải thoát khỏi cảnh nô lệ trên những tàu thuyền đánh bắt cá. Loạt bài của AP còn tác động khiến nhiều công ty Mỹ tuyên bố tẩy chay hàng loạt nhà cung cấp hải sản từ khu vực Đông Nam Á, trong đó có không ít doanh nghiệp đăng ký tại Thái Lan. Kết quả Thái Lan và Indonsesia đã tiến hành những cuộc cải cách sâu rộng trong ngành đánh bắt cá ở hai quốc gia này.