Ngày 24/4, Tổng thống Mỹ Joe Biden ký một dự luật yêu cầu thay đổi quyền sở hữu TikTok khỏi công ty mẹ ByteDance ở Trung Quốc, nếu không ứng dụng này sẽ bị cấm hoàn toàn tại Mỹ, gây rắc rối cho hoạt động kinh doanh của một trong những nền tảng truyền thông xã hội thành công nhất thế giới với một tỷ người dùng trên 140 quốc gia.

Nghe có vẻ là một thỏa thuận tốt, nhưng chính phủ Mỹ hiện coi TikTok không chỉ là ứng dụng giải trí mà còn là nền tảng tin tức có thể được sử dụng để tuyên truyền. 

Trong nhiều thập kỷ, Mỹ đã hạn chế quyền sở hữu nước ngoài đối với các phương tiện truyền thông truyền thống như đài phát thanh hoặc đài cáp. Do đó, với các nhà hoạch định chính sách, những hạn chế của Mỹ đối với TikTok là điều dễ hiểu.

TikTok có thể đang chờ đợi một người mua tiềm năng để cứu hoạt động kinh doanh tại Mỹ của mình. Tuy nhiên, rất ít người có khả năng mua lại ứng dụng khổng lồ này. Elon Musk đang bận rộn với mạng xã hội X, trước đây là Twitter. Còn ai khác có thể mua không? Điều gì sẽ xảy ra với 170 triệu người dùng ở Mỹ nếu TikTok không thể bán được?

Một số nhà phân tích cho rằng hoạt động kinh doanh của TikTok tại Mỹ có thể được bán với giá hơn 50 tỷ USD. Chỉ có một số công ty có đủ khả năng chi tiêu như vậy là Apple, Amazon, Google, Meta, Microsoft hoặc Netflix.

Một số công ty này sau đó sẽ lọt vào tầm ngắm của các quan chức chống độc quyền vì sở hữu quá nhiều công nghệ quan trọng.

Ngoài ra, toàn bộ hoặc một phần TikTok có thể được tách ra thành một công ty niêm yết công khai độc lập để các công ty cổ phần tư nhân khổng lồ có trụ sở tại Mỹ có thể bước vào.

Khả năng và những thách thức

Đây không phải là lần đầu tiên TikTok có khả năng bị bán. Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump từng ban hành lệnh hành pháp để buộc ByteDance, chủ sở hữu TikTok, bán công ty con cho Tập đoàn Oracle ở Mỹ vào năm 2020.

Kể từ đó, TikTok phải nỗ lực rất nhiều để xóa dữ liệu về người dùng Mỹ khỏi máy chủ ByteDance và chuyển tất cả thông tin đó sang các máy chủ có trụ sở tại Mỹ. Về lý thuyết, điều này sẽ giúp dữ liệu không lọt vào sự giám sát của Trung Quốc.

Với những vấn đề trên, việc mua toàn bộ hoặc chỉ một phần TikTok tại Mỹ sẽ không phải là một giao dịch kinh doanh thông thường. Chủ sở hữu TikTok sẽ phải quản lý sự rắc rối địa chính trị trong quan hệ Mỹ - Trung. 

Theo chuyên gia an ninh mạng Milton Mueller tại Viện Công nghệ Georgia, việc mua bán TikTok "về mặt lý thuyết có thể xảy ra nhưng rất phức tạp và khó có khả năng xảy ra".

ByteDance dường như đã sẵn sàng cho một cuộc chiến pháp lý về lệnh cấm tại Mỹ. Nếu ByteDance không còn là cổ đông lớn nắm quyền quyết định phía sau, thuật toán mạnh mẽ của TikTok có thể bị xóa khỏi ứng dụng.

Về phần mình, chính quyền Trung Quốc có thể cố gắng ngăn chặn việc bán ứng dụng bằng cách đưa ra lệnh cấm xuất khẩu công nghệ đằng sau ứng dụng. Nếu không có thuật toán công nghệ đó, TikTok sẽ kém hấp dẫn hơn.

Bên cạnh đó, Mỹ cũng thật khó ngăn chặn quyền truy cập vào một ứng dụng chạy tự do. Các cửa hàng ứng dụng sẽ phải chặn tất cả các lượt tải xuống và cập nhật mới đối với những người đã có ứng dụng này. 

Ngọc Ánh (theo DW)