Bất ổn và bạo lực kéo dài

Truyền thông địa phương cho biết, Lực lượng Phòng vệ Nhân dân Karenni (KPDF) đã tấn công và đốt cháy một đồn cảnh sát hẻo lánh ở Htee Se Khar, phía bắc Loikaw những ngày gần đây. KPDF là một trong số hơn một chục tổ chức vũ trang sắc tộc đã chiến đấu với quân đội Myanmar, kể từ khi Thượng tướng Min Aung Hlaing tổ chức cuộc đảo chính vào ngày 1 tháng 2.

Một nhân viên cứu trợ ở Pekon nói với The Irrawaddy, một tổ chức tin tức Miến Điện, không có nơi nào được đảm bảo an toàn, bởi vì các lực lượng quân đội thậm chí còn bắn vào các nhà thờ nơi mọi người đang trú ẩn và cờ trắng đang tung bay.

Vào cuối tháng Ba và một lần nữa vào cuối tháng Tư, khoảng 3.000 người đã vượt sông Salween vào Thái Lan gần Mae Sam Laep. Trong cả hai lần, các nhóm này đều bị quân đội Thái Lan kiềm chế.

Thiếu tướng cảnh sát Anucha Uamcharoen, cảnh sát trưởng tỉnh Mae Hong Son, cho biết: “Chỉ có khoảng 1.000 người tị nạn còn lại ở phía Thái Lan khi nhiều người trong số họ đã quay trở lại sau khi giao tranh kết thúc".

Thái Lan đã thắt chặt nhập cảnh đến mức cao nhất. Vì COVID-19, tất cả người nước ngoài đã không được chào đón trong hơn một năm. Trung tướng Cảnh sát Sompong Chingduang, Ủy viên Cục Nhập cư, nói với các phóng viên: "Chúng tôi lo lắng rằng sẽ có thêm nhiều người Myanmar chạy trốn bạo lực ở quê nhà và vượt biên sang Thái Lan".

Richard Horsey, cố vấn cấp cao của Nhóm Khủng hoảng Quốc tế về Myanmar, đã đặt tình hình vào tình huống nghiêm trọng. Ông nói: 'Myanmar đang ở trên đỉnh cao của một cuộc khủng hoảng tị nạn lớn".

“Xung đột và mất an ninh rõ ràng là những động lực chính dẫn đến việc di dời và tị nạn trong nước. Có một sự sụp đổ thảm khốc của nền kinh tế và mất việc làm hàng loạt ở cả khu vực chính thức và phi chính thức", ông Horsey nói tiếp.

Thất nghiệp và nghèo đói gia tăng

Chương trình Phát triển Liên hợp quốc UNDP dự đoán rằng số lượng người Myanmar sống dưới mức nghèo khổ có thể tăng gấp đôi do hậu quả của đại dịch COVID-19 - chưa được kiểm soát kể từ khi Min Aung Hlaing đưa ra quyết định. UNDP cảnh báo rằng hiện nay có tới 12 triệu người có thể bị đẩy vào cảnh nghèo đói trong tổng số 25 triệu người, tức hơn một nửa dân số Myanmar.

Báo cáo của UNDP gần đây cho biết, vào năm 2020, 83% hộ gia đình cho biết thu nhập của họ trung bình giảm gần một nửa, . Điều đó đã hủy bỏ hoàn toàn những thành quả kinh tế đáng kể đã đạt được kể từ năm 2005, và khiến phụ nữ và trẻ em đặc biệt gặp rủi ro.

Khi đồng kyat giảm xuống mức thấp kỷ lục, chi phí nhiên liệu và nhập khẩu cao hơn và tỷ lệ nghèo đô thị dự kiến ​​sẽ tăng gấp ba lần. Trong khi đó, các cánh đồng không được trồng ở các khu vực tranh chấp, đặc biệt là ở đông nam Myanmar, nơi có tới 59% trong số 11,5 triệu dân đã sống dưới mức nghèo khổ.

Tình trạng mất an toàn vệ sinh thực phẩm được dự đoán là sẽ bị đe dọa nghiêm trọng. Đầu tháng 5, Chính phủ Nhật Bản cam kết hỗ trợ 4 triệu USD lương thực thông qua Chương trình Lương thực Thế giới WFP cho 600.000 người nghèo ở Yangon, thủ đô cũ và thành phố lớn nhất của Myanmar. WFP dự đoán rằng 3,4 triệu người khác, chủ yếu ở các khu vực thành thị, sẽ phải đối mặt với nạn đói trong sáu tháng tới.

Ông Horsey nói: “Di cư có thể là một chiến lược đối phó quan trọng. Chúng tôi đã chứng kiến ​​hàng chục, có thể hàng trăm nghìn người rời các khu vực ven đô trở về nhà ở nông thôn của họ, vì cả lý do an ninh và kinh tế".

Thái Lan đã là nơi làm việc của hơn 1 triệu lao động nhập cư dễ bị tổn thương từ Myanmar, nơi tập trung đông nhất cộng đồng người Miến Điện. Thái Lan cũng có dân số tị nạn Myanmar hiện tại là hơn 92.000, chủ yếu là người dân tộc Shan và Karen, bắt nguồn từ cuộc tấn công Tatmadaw đặc biệt tàn bạo vào năm 1984.

Hàng nghìn người đã chạy sang Malaysia và Ấn Độ, cùng với các nhóm nhỏ ở Nepal, Thái Lan và Indonesia.

Vấn đề người Rohingya

Vào giữa năm 2017, khoảng 740.000 người Rohingya đã tràn vào Bangladesh để thoát khỏi một cuộc truy quét tàn bạo của quân đội do Min Aung Hlaing ra lệnh sau khi một số tiền đồn của chính phủ bị tấn công. Cho đến nay, đây là cuộc di cư của người Rohingya nghiêm trọng nhất nhưng không phải là lần đầu tiên. Năm 1978, hơn 200.000 người Rohingya đã bỏ trốn. Một số đã bị giết bởi Tatmadaw và cảnh sát nhập cư.

Nguồn tài trợ quốc tế để hỗ trợ người Rohingya ngày càng khó khăn hơn. UNHCR, Tổ chức Di cư Quốc tế và chính phủ Bangladesh vào cuối tháng 5 đã đưa ra Kế hoạch Ứng phó chung năm 2021 cho những người tị nạn Rohingya. Thực phẩm chiếm 29% trong ngân sách yêu cầu là 943 triệu USD. Theo Louise Donovan, người phát ngôn của UNHCR tại Bangladesh, chỉ có 340 triệu USD đã được cam kết.

Lời kêu gọi năm 2020 trị giá 1,06 tỷ USD và chỉ 59% được tài trợ, dấu hiệu rõ ràng của sự mệt mỏi của các nhà tài trợ.

"Nếu bạn nhìn vào hai năm qua, bạn sẽ thấy rằng nguồn tài trợ nước ngoài đang suy yếu và 36% trong số 943 triệu USD cần thiết để nuôi sống và làm nơi ở cho những người tị nạn Rohingya trong năm nay đã được các cơ quan quốc tế cam kết", Bộ trưởng Ngoại giao Bangladesh AK Abdul Momen nói.

Tờ Daily Star đưa tin vào cuối năm 2019 rằng những người tị nạn Rohingya đã tiêu tốn của Bangladesh hơn 1,2 tỷ USD mỗi năm. Bộ trưởng Momen tin rằng con số hôm nay cao hơn nhiều. Ông cho biết tổng chi phí hàng tháng dao động từ 250 triệu USD đến 300 triệu USD. Nguồn vốn hiện có đang được giải ngân trong các khoản viện trợ ngắn hạn "không hiệu quả và không bền vững như sự mệt mỏi của các nhà tài trợ".

Trong khi đó, khoảng 18.500 người tị nạn Rohingya đã được di dời gần 60 km ngoài khơi đến Bhashan Char, một hòn đảo không có người ở trước đây được hình thành vào đầu thế kỷ này từ phù sa của Himalaya ở Vịnh Bengal. Văn phòng Ủy ban cứu trợ người tị nạn và hồi hương của Bangladesh cho biết 100.000 người Rohingya cuối cùng sẽ được chuyển đến trại trên đảo được xây dựng với chi phí được báo cáo cho Bangladesh là 300 triệu USD.

Sự phẫn nộ về sự đối xử ưu đãi dành cho người tị nạn cũng có thể là một vấn đề. Những người Bangladesh trong các cộng đồng nghèo khó cũng cần viện trợ, và COVID-19 đã gây khó khăn cho họ hơn những người tị nạn. Ba đám cháy nghiêm trọng ở các trại của người Rohingya vào ngày 22 tháng 3 đã khiến hàng nghìn người phải di tản và có thể là một vụ đốt phá.