Thông tin về việc Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HoSE) nhận hồ sơ đăng ký niêm yết 78 triệu cổ phiếu của Công ty Cổ phần Nông nghiệp BAF Việt Nam, một thành viên thuộc Tân Long Group đã thu hút sự quan tâm đặc biệt của giới đầu tư.

Vốn là một tập đoàn kín tiếng trên thị trường, đặc biệt về thông tin tài chính, Tân Long Group trước nay vẫn là một tấm màn đen với nhà đầu tư. Tuy nhiên, sự xuất hiện của BAF Việt Nam đã phần nào hé mở một phần hệ sinh thái được gây dựng dưới bàn tay của Chủ tịch Trương Sỹ Bá.

Một mạng lưới “chằng chịt” các doanh nghiệp nông sản quy mô tài sản lên đến hàng nghìn tỷ đồng, có quan hệ giao dịch qua lại phức tạp với kết quả kinh doanh có thể khiến nhiều người “ngỡ ngàng”.

Doanh nghiệp chỉ có vài nhân viên nhưng doanh thu lên đến đến... hàng chục nghìn tỷ đồng?

Nổi bật trong số những cái tên trong hệ sinh thái Tân Long có thể kể đến Công ty Cổ phần Kinh doanh Thương mại Thịnh Phát. Doanh nghiệp được thành lập từ tháng 10/2015 với người đại diện theo pháp luật là ông Lê Anh Dũng.

Đến cuối năm 2020, tổng tài sản của Thịnh Phát lên đến 6.409 tỷ đồng, con số “khổng lồ” đối với một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực bán buôn nông, lâm sản nguyên liệu (trừ gỗ, tre, nứa) và động vật sống.

Hầu hết tài sản của doanh nghiệp này được tài trợ bằng nguồn vốn nợ (chiếm 98%) với tổng nợ phải trả lên đến 6.271 tỷ đồng, gấp 45 lần vốn chủ sở hữu. Vốn điều lệ của doanh nghiệp tính đến cuối năm ngoái ở mức 100 tỷ đồng.

Một điểm đáng chú ý là theo tìm hiểu của báo Nhà báo & Công luận, công ty Thịnh Phát chỉ có 6 nhân viên nhưng lại có thể tạo ra đến... 15.526 tỷ đồng doanh thu trong năm 2020, con số đáng mơ ước đối với không ít đại gia trên sàn chứng khoán. Doanh thu “khủng” nhưng lợi nhuận thuần của doanh nghiệp này chỉ “bèo bọt” vài tỷ đến vài chục tỷ đồng mỗi năm.

Biên lãi gộp “ngấp nghé” 1% trong khi biên lãi thuần chỉ vỏn vẹn 0,16% là minh chứng rõ nhất cho mức lợi nhuận “mỏng như tờ” của Thịnh Phát. Năm 2020, lợi nhuận thuần của doanh nghiệp này đã tăng hơn 4 lần so với năm trước nhưng chỉ ở mức 25 tỷ đồng, tức là hơn 621 đồng doanh thu mới mang về 1 đồng lợi nhuận.

Một cái tên khác thậm chí có quy mô còn lớn hơn là Công ty Cổ phần HUM hoạt động trong lĩnh vực bán buôn gạo, lúa mỳ, hạt ngũ cốc khác, bột mỳ. Doanh nghiệp thành lập từ cuối tháng 6/2014 nhưng đã “lớn nhanh như thổi” với quy mô tài sản lên đến 11.893 tỷ đồng vào cuối năm 2020, gấp 3 lần thời điểm 4 năm trước.

Quy mô tài sản của HUM thậm chí còn gấp đôi so với Tổng Công ty Lâm nghiệp Việt Nam – CTCP (Vinafor – mã VIF) – doanh nghiệp đang niêm yết trên HNX có cổ đông lớn nắm 40% vốn là một tập đoàn lớn có trụ sở chính tại Hà Nội và cũng có mối quan hệ khá mật thiết với hệ sinh thái Tân Long.

Thời điểm cuối năm 2020, HUM có vốn điều lệ 500 tỷ đồng nhưng lại âm vốn chủ sở hữu hơn 161 tỷ đồng do kinh doanh thua lỗ triền miên. 5 năm gần nhất doanh nghiệp này đều báo lỗ với số lỗ tăng dần. Đến năm 2020, HUM tiếp tục lỗ hơn 166 tỷ đồng dù đạt doanh thu kỷ lục kể từ khi hoạt động.

Cũng giống như các thành viên thuộc Tân Long Group, theo tìm hiểu của báo Nhà báo & Công luận nhân viên của HUM có năng suất lao động “không phải dạng vừa”, khi chỉ với 20 nhân sự nhưng doanh nghiệp này tạo ra đến... 37.200 tỷ đồng doanh thu trong năm ngoái, tăng đến 77% so với năm 2019 trước đó.

Doanh thu “khủng” và liên tục tăng mạnh nhưng lãi “bèo bọt” thậm chí thua lỗ triền miên khiến dư luận không khỏi nghi ngờ về độ tin cậy của các con số tài chính của các doanh nghiệp trong hệ sinh thái Tân Long.

Hàng nghìn tỷ được “bơm” từ ngân hàng chỉ qua các hợp đồng nông sản

Nhìn vào cơ cấu tài sản của 2 doanh nghiệp trên có thể thấy rất rõ điểm tương đồng với BAF Việt Nam khi tài sản chủ yếu được tài trợ từ nguồn vốn nợ. Rất có thể, phần lớn tài sản và nguồn vốn của Thịnh Phát, HUM được “bơm” lên bởi các khoản phải thu, phải trả với đối tác là các thành viên khác trong cùng hệ sinh thái Tân Long và một tập đoàn lớn.

Theo tài liệu chúng tôi có được, đằng sau những hợp đồng giao dịch ghi nhận các khoản phải thu cao đột biến là những hợp đồng vay vốn hàng nghìn tỷ đồng được thế chấp bằng chính những khoản phải thu này.

Đặc biệt, hầu hết tất cả các khoản vay này đều được vay từ ngân hàng đối tác của một doanh nhân sở hữu tập đoàn lớn có trụ sở chính ở Hà Nội với hệ sinh thái từ bất động sản, ngân hàng, kinh doanh nông sản, nông nghiệp... Có thể nói, đây là nguồn bơm tiền thường xuyên và "thân thiết" với hệ sinh thái Tân Long.

Không chỉ có BAF Việt Nam, Thịnh Phát hay HUM dùng cách này để huy động vốn mà hầu hết những thành viên trong hệ sinh thái Tân Long cũng áp dụng cách thức tương tự.

Điển hình như Công ty cổ phần Thăng Hoa, từ đầu năm 2021 đến nay cũng đã ghi nhận một loạt hợp đồng tín dụng với một ngân hàng lớn cho các khoản vay được đảm bảo bằng các hợp đồng giao dịch với Tập đoàn Tân Long, HUM hay ENERFO PTE.

Với cách thức này, không khó để các doanh nghiệp trong hệ sinh thái Tân Long có thể “thổi” ra hàng chục nghìn tỷ đồng doanh thu với các giao dịch “lòng vòng”?