Có dấu hiệu trốn thuế từ hai bản hợp đồng chuyển nhượng đất?

Cụ thể, lô đất giao dịch chuyển nhượng có diện tích 2655m2, ký hiệu “thửa số A1-10”, tọa lạc tại đường Như Nguyệt, thuộc dự án ven sông Hàn, phường Thuận Phước, quận Hải Châu, thành phố (TP) Đà Nẵng.

Lô đất này được ông Dương Tuấn Hùng (cư ngụ tại TP.HCM) đứng tên chủ đất bán cho ông Nguyễn Toàn (ở TP. Đà Nẵng) với giá thể hiện trên hợp đồng chuyển nhượng có công chứng chỉ có... 20 tỷ đồng.

Việc giao dịch mua bán diễn ra bình thường cho đến khi ông Đào Xuân Khảm (cư ngụ tại TP. HCM - Đại tá công an đã nghỉ hưu) gửi các bằng chứng, tài liệu thể hiện số tiền thực tế giao dịch chuyển nhượng đất cao hơn cả 100 tỷ đồng để tố cáo ông Dương Tuấn Hùng trốn thuế thu nhập cá nhân ra Công an TP. Đà Nẵng.

Tại các hồ sơ, tài liệu ông Khảm cung cấp tố giác cho thấy, ngoài Hợp đồng chuyển nhượng ký kết ngày 12/4/2017 giữa ông Hùng và ông Toàn có công chứng tại Văn phòng Công chứng Nguyễn Hải Sâm (TP. Đà Nẵng) thể hiện giá 20 tỷ đồng thì còn có một bản hợp đồng thực tế khác.

Đó là bản “Hợp đồng đặt cọc chuyển nhượng quyền sử dụng đất” giữa ông Hùng và ông Toàn ký kết vào ngày 16/3/2017 với giá chuyển nhượng “thửa số A1-10” dự án ven sông Hàn là 127 tỷ đồng, đặt cọc trước 6 tỷ, còn lại 121 tỷ sẽ thanh toán vào ngày 16/4/2017 khi hai bên cùng ký kết hợp đồng chuyển nhượng tại văn phòng công chứng. Cũng tại bản hợp đồng đặt cọc này, còn có người làm chứng đã ký xác nhận việc nhận 1 tỷ đồng tiền dịch vụ môi giới.

Với số tiền 121 tỷ còn lại, ông Khảm đã cung cấp bằng chứng cho Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) tài liệu sao kê của ngân hàng thể hiện ông Toàn đã chuyển trả hoàn tất cho ông Hùng.

Cụ thể, tại tài liệu “bản sao kê” của ngân hàng đối với chủ tài khoản mang tên Dương Tuấn Hùng thể hiện: “Ngày 12/4/2017, ông Nguyễn Toàn đã chuyển trả 121 tỷ đồng tiền mua lô đất đường Như Nguyệt, lô A1-10, dự án ven sông Hàn”.

Theo ông Khảm, tài liệu “sao kê ngân hàng” này là do TAND quận 5 TP. HCM cung cấp liên quan đến một vụ khởi kiện khác giữa gia đình ông Khảm với ông Hùng. Vì vậy, chứng cứ tài liệu cung cấp cho Cơ quan CSĐT là hợp pháp chứ không phải ngụy tạo.

Được biết, liên quan đến việc giao dịch chuyển nhượng lô đất trên, các bên đã hoàn tất các thủ tục, trong đó có việc khai báo thuế, đóng lệ phí trước bạ và sang tên cho ông Nguyễn Toàn.

Tài liệu, chứng cứ rõ ràng nhưng Cơ quan CSĐT có "động thái" bất thường?

Kể từ khi gửi đơn tố giác vào tháng 1/2021, thì đến tháng 3/2021 phía đại diện cho ông Khảm mới được Cơ quan CSĐT Công an TP. Đà Nẵng mời đến làm việc và cung cấp các chứng cứ, tài liệu.

Cũng liên quan đến vụ việc, ngày 5/5/2021, ông Nguyễn Mạnh Cường, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội đã ký công văn số 2979/UBTP14 gửi Giám đốc Công an TP. Đà Nẵng đề nghị khẩn trương chỉ đạo, xem xét giải quyết theo thẩm quyền liên quan đến đơn tố cáo của ông Khảm.

Trước đó, ngày 8/3/2021, Đoàn đại biểu Quốc hội TP. Đà Nẵng cũng có công văn số 34/ĐĐBQH-VP về việc chuyển đơn của ông Khảm gửi Công an TP. Đà Nẵng đề nghị xem xét, giải quyết theo quy định, trả lời cho công dân.

Đồng thời đề nghị Thường trực Hội đồng nhân dân TP. Đà Nẵng giám sát việc giải quyết theo thẩm quyền. Kết quả giải quyết thông báo cho Đoàn đại biểu Quốc hội TP biết.

Tuy nhiên mãi đến tháng 7/2021, phía Cơ quan CSĐT mới ra thông báo kết quả giải quyết nguồn tin về tội phạm.

Cụ thể ngày 17/7/2021, Đại tá Võ Văn Lanh, Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an TP. Đà Nẵng đã ký văn bản số 665/CSĐT-KT “Thông báo kết quả giải quyết nguồn tin về tội phạm”.

Theo đó, văn bản 665 nêu rõ: “Căn cứ tài liệu thu thập được và lời khai của những người liên quan cho đến nay chưa đủ căn cứ để kết luận về việc ông Dương Tuấn Hùng trốn thuế trong chuyển nhượng lô đất trên.

Cơ quan CSĐT đã có yêu cầu tổ chức, cá nhân liên quan phát sinh trong vụ việc cung cấp tài liệu, chứng cứ để tiếp tục làm rõ nhưng vẫn chưa có kết quả trả lời; Ngoài ra, do tình hình dịch bệnh Covid-19 nên việc thu thập tài liệu, chứng cứ gặp nhiều khó khăn.

Do đó, Cơ quan CSĐT chưa có đủ cơ sở để ra Quyết định khởi tố vụ án hay Quyết định không khởi tố vụ án hình sự theo nội dung đơn tố giác.

Hiện nay thời hạn giải quyết đơn đã hết, căn cứ điểm b, khoản 1, Điều 148 Bộ luật Tố tụng hình sự, Cơ quan CSĐT ra Quyết định tạm đình chỉ giải quyết nguồn tin tội phạm và được Viện Kiểm sát nhân dân TP. Đà Nẵng thống nhất”.

Quá bất ngờ trước động thái trả lời từ phía Cơ quan CSĐT, trao đổi với phóng viên (PV), ông Khảm đặt vấn đề: “Việc tố giác tội phạm về dấu hiệu trốn thuế có đầy đủ các hồ sơ, tài liệu, chứng cứ, thế nhưng phía Cơ quan CSĐT lại kéo dài từ tháng 1/2021 đến tháng 7/2021 mới ra thông báo tạm đình chỉ vì thời hạn giải quyết đã hết, điều này cho thấy có dấu hiệu bất thường từ Cơ quan CSĐT.

Tôi đứng đơn tố giác, nếu tôi sai tôi chịu trách nhiệm trước pháp luật, còn nếu việc tố giác với đầy đủ các bằng chứng, tài liệu rõ ràng tại sao Cơ quan CSĐT không khởi tố để điều tra? Làm như vậy là không thuyết phục và có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm” - ông Khảm quả quyết trình bày!

Mới đây, ngày 15/10/2021, Ban Nội chính Thành uỷ Đà Nẵng đã chuyển đơn của ông Khảm về việc đề nghị sớm xử lý thông tin tố giác, tin báo về tội phạm cho Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an TP. Đà Nẵng để xem xét giải quyết theo quy định.

Về phía Cục Thuế TP. Đà Nẵng, ngày 11/11/2021, Cục trưởng Phạm Đức Thường cũng đã ký Phiếu chuyển đơn tố cáo số 3291/PC-CTDAN liên quan đến nội dung tố cáo của ông Khảm đến Chi cục Thuế quận Hải Châu TP. Đà Nẵng để giải quyết theo thẩm quyền.

Theo đó, trong quá trình rà soát lại hồ sơ, nếu thấy đủ cơ sở kết luận có dấu hiệu trốn thuế đề nghị chủ động chuyển hồ sơ qua Công an TP. Đà Nẵng theo quy định. 

Trao đổi với PV về sự việc trên, Luật sư (LS) Đoàn Khắc Độ - Đoàn LS TP. HCM nhìn nhận: Nếu các hồ sơ tài liệu của ông Khảm cung cấp là đúng sự thật và người có nghĩa vụ nộp thuế chỉ kê khai nộp thuế số tiền 20 tỷ đồng theo Hợp đồng công chứng thì hành vi của họ có dấu hiệu của tội trốn thuế theo Điều 200 Bộ luật Hình sự.

Cũng theo LS Độ: Thông thường việc thỏa thuận ghi giá bán thấp để nhằm giảm tiền thuế phải đóng đều được sự đồng ý của cả hai bên. 

Vì vậy nếu hai bên thỏa thuận với nhau bằng một giá khác được thể hiện bằng hợp đồng đặt cọc, hoặc thể hiện thông qua giao dịch chuyển tiền giữa hai bên nhưng sau đó lại ghi trong hợp đồng có công chứng giá thấp hơn, thì rõ ràng đây chính là hợp đồng "ngụy tạo" nhằm che giấu giao dịch thực với mục đích giảm số tiền thuế phải đóng.

Vì vậy, đây là căn cứ mà cơ quan điều tra cần tiến hành điều tra làm rõ để xác định có hay không hành vi trốn thuế - LS Độ đặt vấn đề?

Còn hiện tại, dù phía cơ quan CSĐT đã ra quyết định tạm đình chỉ giải quyết nguồn tin tội phạm, tuy nhiên, việc tạm đình chỉ này không có nghĩa là vụ việc đóng lại.

Ngược lại, nếu khi các tổ chức, cá nhân liên quan trong vụ việc đã cung cấp đầy đủ tài liệu, chứng cứ theo yêu cầu thì Cơ quan CSĐT Công an TP. Đà Nẵng phải ra quyết định phục hồi giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm.

Đặc biệt, trường hợp phát hiện hành vi có dấu hiệu tội phạm thì phải khởi tố vụ án hình sự để giải quyết theo quy định của pháp luật - đây là trách nhiệm của Cơ quan CSĐT nhằm tránh bỏ lọt tội phạm, LS Độ nhấn mạnh!