Cuộc họp Á-Âu (ASEM) lần thứ 13, trong đó có Việt Nam, đã kết thúc vào thứ 6 vừa qua, với các tuyên bố đưa ra cam kết hợp tác cũng như bày tỏ quan ngại về cuộc khủng hoảng ở Myanmar và căng thẳng lãnh thổ.

Thủ tướng Campuchia Hun Sen phát biểu trong lễ bế mạc rằng: “Tôi tin tưởng chắc chắn rằng các tài liệu kết quả này sẽ góp phần đáng kể vào việc xây dựng một thế giới an toàn và thịnh vượng hơn.”

Ông nói thêm: “Tôi cũng tin rằng mối quan hệ đối tác và hợp tác Á-Âu này sẽ đóng góp đáng kể vào sự bền vững và thúc đẩy chủ nghĩa đa phương, là động lực mang lại hòa bình và thịnh vượng cho người dân châu Á, châu Âu và thế giới trong nhiều thập kỷ tới.”

Trong một cuộc họp báo chung sau cuộc họp, Chủ tịch Hội đồng Châu Âu Charles Michel cho biết: “Chiến lược mới của Liên minh Châu Âu về hợp tác với Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương gửi đi một tín hiệu địa chính trị mạnh mẽ.”

Ông nói: “Chúng tôi muốn hợp tác chặt chẽ với nhau trong các vấn đề xanh, kết nối kỹ thuật số và bảo mật.”

Chính phủ của Hun Sen đã phản đối các biện pháp trừng phạt thương mại của Liên minh châu Âu đối với đất nước của ông về nhân quyền. Tuy nhiên, việc các bên hợp tác với nhau khi đối mặt với đại dịch là chủ đề chính lần này, một tài liệu sau cuộc họp, nhà lãnh đạo Phnom Penh cho hay: “Các nhà lãnh đạo thừa nhận rằng đại dịch Covid-19 đang ảnh hưởng mạnh mẽ đến nền kinh tế toàn cầu, sinh kế và hạnh phúc của hàng triệu người ở châu Âu và châu Á".

"Phục hồi sau đại dịch cung cấp một cơ hội quan trọng để thúc đẩy quá trình chuyển đổi của họ sang một phục hồi kinh tế xã hội bền vững, kỹ thuật số, carbon thấp, bền vững bao trùm cũng như thúc đẩy quá trình chuyển đổi có trật tự và công bằng sang các nền kinh tế xanh, tròn và lâu dài hơn", ông nói. 

Covid-19 - một lần nữa dấy lên cảnh báo về một biến thể mới có khả năng lây nhiễm cao hơn - đã làm gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu. Đông Nam Á đã trở thành trung tâm sản xuất chủ chốt của nhiều loại phụ tùng và sản phẩm, nhưng các biện pháp ngăn chặn Covid-19 đã dẫn đến việc đóng cửa nhà máy và thiếu lao động. Trong khi đó, EU từng chỉ trích gay gắt cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung đã chuyển sang chủ nghĩa bảo hộ, hạn chế xuất khẩu vắc xin và hướng tới các chính sách tự cung tự cấp.

Các bên tham gia ASEM trong tuần này đã giải quyết để khắc phục các liên kết cung ứng bị hỏng và thúc đẩy hệ thống thương mại đa phương.

Tuyên bố cho biết: “Các nhà lãnh đạo đã cam kết giảm các rào cản thương mại hoặc sự gián đoạn đối với chuỗi cung ứng toàn cầu. Mọi biện pháp hạn chế hoặc bóp méo thương mại tương ứng nên được rút lại khi chúng không còn cần thiết để đối phó với đại dịch.”

Đáp lại những lời chỉ trích trong quá khứ, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen hứa cung cấp vắc xin cho châu Á. Bà đã nói tại cuộc họp báo: “Liên minh châu Âu ủng hộ mục tiêu 70% tỷ lệ tiêm chủng toàn cầu vào giữa năm 2022. Chúng tôi sẽ tiếp tục chia sẻ vắc xin với thế giới và chúng tôi sẽ tiếp tục là lực lượng hàng đầu của COVAX.”

Ngoài ra, các quốc gia đã đồng ý mở cửa biên giới với sự công nhận lẫn nhau về hộ chiếu vắc xin Covid-19. Điều này có thể đặc biệt có lợi cho các nền kinh tế như Thái Lan và Pháp, nơi du lịch tạo ra một phần lớn tổng sản phẩm quốc nội.

Tài liệu tiếp theo trong cuộc họp có tên là Con đường Tiến lên về Kết nối ASEM đã minh họa các khuyến nghị nhằm cải thiện việc chia sẻ thông tin giữa các khu vực và giữa các quốc gia tham dự.

ASEM, thường được tổ chức hai năm một lần kể từ năm 1996, được tổ chức lần cuối tại Brussels vào năm 2018. Campuchia được ấn định đăng cai vào năm 2020 nhưng đã hoãn lại do đại dịch.

Cuộc họp ASEM tiếp theo vào năm 2023 dự kiến sẽ được tổ chức tại Châu Âu.

Huy Hoàng (Theo Asia Nikkei )