Chính phủ vừa ban hành Nghị định 16/2022/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính về xây dựng, trong đó quy định mức phạt tiền đối với vi phạm về kinh doanh bất động sản. 

Tại Nghị định này, Chính phủ đã nâng mức xử phạt hành chính, đối với một số hành vi vi phạm. Đơn cử, với hành vi chuyển nhượng dự án không đúng quy trình, chủ đầu tư bị phạt 800 triệu đồng đến 1 tỷ đồng.

Tương tự, các hành vi chuyển nhượng toàn bộ hoặc một phần dự án khi chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, khi đang có tranh chấp về quyền sử dụng đất hoặc bị kê biên để đảm bảo thi hành án cũng chịu mức xử phạt tương tự.

Ngoài ra, Nghị định 16 còn quy định, phạt tiền từ 400-600 triệu đồng đối với một hành vi Kinh doanh bất động sản mà bất động sản đó không đảm bảo đầy đủ các điều kiện theo quy định hoặc không được phép đưa vào kinh doanh theo quy định.

Các hành vi kinh doanh bất động sản không đúng phạm vi được kinh doanh theo quy định; triển khai xây dựng dự án kinh doanh bất động sản, dự án đầu tư xây dựng nhà ở chậm tiến độ đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt; bán hoặc cho thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai mà không có hợp đồng với ngân hàng thương mại đủ năng lực thực hiện bảo lãnh nghĩa vụ tài chính của chủ đầu tư khi chủ đầu tư không bàn giao nhà ở theo đúng tiến độ đã cam kết với khách hàng hoặc nội dung hợp đồng bảo lãnh không đúng,... cũng có mức xử phạt tương tự.

Nhận định về các mức xử phạt mới, Luật sư Lê Kiên, Đoàn Luật sư Hà Nội cho rằng:  Nghị định 16, thay thế cho hai Nghị định, thể hiện quyết tâm của Chính phủ trong việc minh bạch thị trường bất động sản.

Theo Luật sư Kiên, xét về góc độ quy định xử phạt, một số quy định tại Nghị định 16 cao gấp đôi so với 2 Nghị định trước đó. Tuy nhiên, ông Kiên cho rằng, một số sai phạm có mức xử phạt còn thấp, chưa đủ sức răn đe các chủ đầu tư làm ăn không đứng đắn.

“Theo Nghị định này, chuyển nhượng dự án không đúng quy trình, chủ đầu tư bị phạt 1 tỷ đồng, mức xử phạt như vậy vẫn còn thấp. Bởi, một dự án khi chuyển nhượng sai quy định, có thể mang lại hàng trăm tỷ đồng lợi nhuận cho cả bên bán và bên mua”, ông Kiên nói.

Trên cơ sở đó, ông Kiên đề nghị Chính phủ xem xét nâng mức phạt với một số hành vi chuyển nhượng dự án sai phép, buộc thu hồi dự án hoặc xử phạt theo tỷ lệ phần trăm của giá trị hợp đồng chuyển nhượng.

Đồng tình với quan điểm này, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA cho rằng: Các mức xử phạt mới có tăng, nhưng chưa đủ sức răn đe các doanh nghiệp bất động sản làm ăn chộp giật.

Theo ông Châu, Nghị định 16 quy định chi tiết mức xử phạt đối với vi phạm về kinh doanh bất động sản chỉ giải quyết được phần ngọn. Gốc rễ của mọi vấn đề nằm ở 2 bộ luật, thứ nhất là Luật Kinh doanh bất động sản và Bộ Luật Dân sự.

Do đó, để ngăn chặn tình trạng chuyển nhượng dự án không đúng quy trình, Chủ tịch HoREA đề nghị Quốc hội, Chính phủ cùng các cơ quan ban ngành liên quan nhanh chóng nghiên cứu và ban hành các bộ luật mới, nhằm hoàn thiện thể chế.