Các nhà ngoại giao cho biết, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đẩy nhanh cuộc chơi quyền lực của mình khi Tổng thống Donald Trump coi thường hợp tác quốc tế dẫn đến việc Hoa Kỳ từ bỏ các thỏa thuận toàn cầu về khí hậu và Iran, đồng thời rời khỏi Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc và Tổ chức Y tế Thế giới.

“Chắc chắn, trong tâm trí tôi, một trận chiến giành lấy linh hồn của LHQ đang diễn ra”, một nhà ngoại giao cấp cao giấu tên của châu Âu nói và thêm rằng chính sách “Nước Mỹ trên hết” của Trump đã “gây tổn hại, bởi vì người Trung Quốc có một loại khẳng định suôn sẻ rằng họ là những người theo chủ nghĩa đa phương thực sự".

Trong khi Trump đã khiến Trung Quốc trở thành một trong những túi đấm của mình trong chiến dịch tranh cử Tổng thống Mỹ, thì những thù địch ngoại giao đã lan tràn trong các cuộc họp công khai của Đại hội đồng gồm 193 thành viên và Hội đồng Bảo an gồm 15 thành viên.

Ông Tập được cho là sẽ có chuyến thăm hiếm hoi tới New York vào tuần tới để dự cuộc họp thường niên của các nhà lãnh đạo thế giới của Liên Hợp Quốc, điều này có thể tạo cơ hội cho một cuộc gặp trực tiếp với Trump.

Nhưng ông Tập có thể tham dự cuộc họp bằng cách gửi một tuyên bố qua video, vì đại dịch COVID-19.

Trump đổ lỗi cho Trung Quốc về sự thiếu minh bạch về loại virus Corona mới, xuất hiện ở thành phố Vũ Hán của Trung Quốc vào năm ngoái. Song, Trung Quốc đã bác bỏ cáo buộc của ông.

“Chỉ dẫn nguy hiểm”

Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres nói với Reuters hôm thứ Hai rằng: "Chúng ta đang đi theo một hướng rất nguy hiểm”.

Ông nói rằng có nguy cơ rạn nứt giữa hai cường quốc kinh tế lớn nhất thế giới mà về cơ bản có thể dẫn đến hai nền kinh tế toàn cầu, điều này sẽ “có những tác động mạnh mẽ, đặc biệt là đối với các nước đang phát triển nằm ở giữa”.

Guterres cảnh báo rằng, "một sự rạn nứt sau đó có thể dẫn đến ... các hình thức đối đầu quân sự sẽ rất không mong muốn”.

Các phái bộ của Hoa Kỳ và Trung Quốc đã không trả lời các yêu cầu phỏng vấn lặp đi lặp lại.

Sự căng thẳng giữa hai quốc gia đóng góp tài chính lớn nhất của Liên hợp quốc là điều khiến nhiều nhà ngoại giao quan tâm trên thế giới phải lo lắng.

“Đó là điều mà bây giờ bạn nghĩ về hầu hết mọi ngày - hai siêu cường này sẽ xem xét một vấn đề nhất định như thế nào ... quan hệ Mỹ và Trung Quốc phát triển như thế nào trong giai đoạn tới và điều đó lan tỏa như thế nào”, một nhà ngoại giao cấp cao của Vùng Vịnh nói.

Phải mất nhiều tháng để Hội đồng Bảo an thông qua một nghị quyết về virus Corona vì Hoa Kỳ phản đối bất kỳ đề cập nào đến WHO và vào thứ Sáu, Washington và đồng minh của họ là Israel là hai quốc gia duy nhất bỏ phiếu chống đối với một nghị quyết đại hội đồng về đại dịch, được thông qua với sự ủng hộ đông đảo.

Các nhà ngoại giao cho biết, một Trung Quốc quyết đoán hơn đã đưa ra nhiều ứng cử viên cho các vị trí cấp cao của Liên hợp quốc và thúc đẩy ngôn ngữ gắn liền với hệ tư tưởng của Trung Quốc, được đưa vào các nghị quyết của Liên hợp quốc.

Cuộc chơi không ngừng

Một số nhà ngoại giao thừa nhận các nước phương Tây đã phản ứng chậm chạp, nhưng hiện đang đẩy lùi được sự lây lan của đại dịch COVID-19.

Trong tuyên bố kỷ niệm 75 năm thành lập Liên Hợp Quốc - được Đại hội đồng nhất trí vào tháng 7 và được các nhà lãnh đạo thế giới thông qua vào thứ Hai - Hoa Kỳ, Anh, Nhật Bản, Ấn Độ, Canada và Úc đã phản đối cụm từ “tầm nhìn của chúng ta vì một tương lai chung”, bởi vì họ nói rằng đó là lời hùng biện của Chủ tịch Tập Cận Bình, các nhà ngoại giao cho biết. Tuyên bố sau đó đã được rút lại.

Vào tháng Giêng, Hoa Kỳ đã thông báo rằng họ đã chỉ định một quan chức hàng đầu của Bộ Ngoại giao chống lại “những ảnh hưởng xấu” của Trung Quốc và những người khác tại Liên Hợp Quốc.

Tuần trước, Đại sứ Hoa Kỳ tại Liên hợp quốc Kelly Craft cho biết ưu tiên là thu hút nhiều người Mỹ hoặc những người từ các quốc gia có cùng chí hướng làm việc trong hệ thống Liên hợp quốc.

Cựu giám đốc phụ trách các vấn đề chính trị của Liên hợp quốc Jeffrey Feltman, người đã từ chức vào năm 2018, cho biết Washington hiện cần cạnh tranh để giành ảnh hưởng “thay vì giả định sự tôn trọng tự động của Liên hợp quốc”.

“Liên hợp quốc có thể được coi là ‘sân nhà’ đối với Hoa Kỳ, nhưng khi Mỹ bước ra sân chơi này, sẽ tạo điều kiện cho Trung Quốc tiến vào để lấp đầy khoảng trống”, Feltman viết cho Viện Brookings. "Cuộc chơi sẽ không dừng lại khi mà chúng ta dậm chân tại chỗ".