Dữ liệu trên đã bao gồm cả dòng người nhập cảnh và rời khỏi đất nước. Chánh văn phòng Nội các Hirokazu Matsuno cho biết nếu không tính dòng người nhập cư, dân số Nhật Bản đã giảm 731.000 người - con số lớn nhất được ghi nhận từ trước đến nay.

Nhật Bản là một trong những quốc gia có tỷ lệ sinh thấp nhất thế giới, cũng như là một trong những quốc gia có tuổi thọ trung bình cao nhất. Theo dữ liệu chính phủ, cứ 1500 người dân Nhật thì có gần 1 người có tuổi thọ trên 100.

Điều này cho thấy dân số già ở Nhật ngày càng tăng trong khi lực lượng lao động trẻ ngày càng bị thu hẹp, gây ra một cuộc khủng hoảng nhân khẩu học trong nhiều thập kỷ.

Ngoại trừ Tokyo, toàn bộ 47 tỉnh thành phố của Nhật Bản đều báo cáo xu hướng sụt giảm này. Thậm chí, một ngôi làng ở miền trung Nhật Bản chỉ ghi nhận một ca sinh trong suốt 25 năm.

Tình hình nghiêm trọng đến mức Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida đã cảnh báo các nhà lập pháp hồi tháng 1 rằng nước này “đang trên bờ vực không thể duy trì các chức năng xã hội” do tỷ lệ sinh giảm. Ông cho rằng chính sách quan trọng nhất là sự hỗ trợ nuôi dạy trẻ từ chính phủ, và việc giải quyết vấn đề không thể chờ đợi lâu hơn nữa.

Một số nhà khoa học lập luận rằng sự sụt giảm dân số có thể mang lại các lợi ích cho môi trường như giảm lượng khí thải trong bối cảnh cuộc khủng hoảng khí hậu hiện nay.

Tuy nhiên, với các quốc gia như Nhật Bản, tình trạng này khiến lực lượng lao động trẻ ngày càng bị thu hẹp, dẫn đến ít người lao động tài trợ cho lương hưu và chăm sóc sức khỏe cho người già.

Để giải quyết tình trạng này, Chính phủ Nhật đã thực hiện một số biện pháp, ví dụ như thành lập Cơ quan Trẻ em và Gia đình vào tháng 4 nhằm tập trung vào các biện pháp hỗ trợ cha mẹ như thành lập thêm các trung tâm chăm sóc ban ngày, cũng như cung cấp các dịch vụ tư vấn cho thanh thiếu niên.

Tuy nhiên, các sáng kiến tương tự cho đến nay vẫn chưa xoay chuyển được tình hình. Lối sống đô thị bận rộn khiến một số người Nhật Bản không có thời gian cho việc lập gia đình, cùng với đó là việc chi phí sinh hoạt ngày càng tăng, đồng nghĩa với việc sinh con là quá đắt đỏ đối với nhiều người trẻ tuổi.

Nhật Bản năm 2022 được xếp hạng là một trong những nơi đắt đỏ nhất thế giới để nuôi dạy một đứa trẻ, theo nghiên cứu từ tổ chức tài chính Jefferies.

Hoài Phương (theo CNN, Kyodo)